Tablo 3.7- Alt ekstremite kas kuvvetinde kayba bağlı özürlülük yüzdeleri. (bkz tablo 3.1)
Ekstremitenin aynı bölgesinde farklı bozukluklar varsa (örn. kalçada fleksiyon, ekstensiyon ve abduksiyonda motor kayıp varsa) önce Balthazard yöntemi ile ekstremite özür oranı hesaplanır daha sonra kişinin özürlülük oranına dönüştürülür.
Kas grubu
|
Kişinin (alt ekstremitenin) ve [ayağın] özürlülük oranı (%)
|
Derece 0
|
Derece 1
|
Derece 2
|
Derece 3
|
Derece 4
|
Kalça
Fleksiyon
Ekstansiyon
Abdüksiyon
Diz
Fleksiyon
Ekstansiyon
Ayak bileği
Fleksiyon
Ekstansiyon
İnversiyon
Eversiyon
Ayak Başparmağı
Ekstansiyon
Fleksiyon
|
8 (15)
19 (37)
31 (62)
13 (25)
13 (25)
19 (37) [53]
13 (25) [35]
6 (12) [17]
6 (12) [17]
4 (7) [10]
6 (12) [17]
|
8 (15)
19 (37)
31 (62)
13 (25)
13 (25)
19 (37) [53]
13 (25) [35]
6 (12) [17]
6 (12) [17]
4 (7) [10]
6 (12) [17]
|
8 (15)
19 (37)
31 (62)
13 (25)
13 (25)
19 (37) [53]
13 (25) [35]
6 (12) [17]
6 (12) [17]
4 (7) [10]
6 (12) [17]
|
5 (10)
14 (27)
19 (37)
9 (17)
9 (17)
13 (25) [35]
13 (25) [35]
6 (12) [17]
6 (12) [17]
4 (7) [10]
6 (12) [17]
|
3 (5)
9 (17)
13 (25)
6 (12)
6 (12)
9 (17) [24]
6 (12) [17]
3 (5) [7]
3 (5) [7]
1 (2) [3]
3 (5) [7]
|
3.5. EKLEM HAREKET AÇIKLIĞI (bkz tablo 3.1)
Ekstremitenin aynı bölgesinde farklı bozukluklar varsa (örn kalçada fleksiyon, ekstensiyon ve abduksiyonda hareket kısıtlılığı varsa) veya aynı ekstremitenin farklı eklemlerinde bozukluk varsa (örn kalça ve diz) önce Balthazard yöntemi ile ekstremite özürlülük oranı hesaplanır daha sonra kişinin özürlülük oranına dönüştürülür.
Tablo 3.8a - Kalça eklemi hareket kısıtlılığının şiddetinin belirlenmesi
Hareketin Yönü
|
Hareket Kısıtlılığı Şiddeti
|
Hafif
|
Orta
|
Ciddi
|
Fleksiyon
|
< 100º
|
<80º
|
<50º
|
Ekstansiyon
|
10-19º fleksiyon kontraktürü
|
20-29º fleksiyon kontraktürü
|
30º fleksiyon kontraktürü
|
İç rotasyon
|
10-20º
|
0-9º
|
|
Dış rotasyon
|
20-30º
|
0-19º
|
|
Abdüksiyon
|
15-25º
|
5-14º
|
<5º
|
Addüksiyon
|
0-15º
|
-
|
-
|
Abduksiyon kontraktürü*
|
0-5º
|
6-10º
|
11-20º
|
Tablo 3.8b- Kalça eklemi hareket kısıtlığı şiddetine bağlı özürlülük
Hareket Kısıtlılığı Şiddeti
|
Alt Ekstremite Özürlülük Yüzdesi (%)
|
Kişinin Özür Oranı (%)
|
Hafif
|
5
|
3
|
Orta
|
10
|
5
|
Ciddi
|
20
|
10
|
NOT: *20º ‘nin üzerindeki abduksiyon kontraktürleri kişide %15’lik özür oranına neden olur.
Tablo 3.9- Diz eklemi hareket kısıtlılığına bağlı özürlülük.
Hareket
|
Kişinin (alt ekstremite) özürlülük oranı (%)
|
Hafif 5 (10)
|
Orta 10 (20)
|
Ciddi 18 (35)
|
Fleksiyon
|
< 110º
|
<80º
|
<60º + her 10° için %1(%2) eklenir.
|
Fleksiyon kontraktürü
|
5-9º
|
10-19º
|
20º +12°’nin üzerinde her 2° için %1 (%2) eklenir
|
NOT: Deformite femoral-tibial açıdan ölçülür. 3° ile 10° valgus normal kabul edilir.
|
Varus
|
2º valgus-0º (nötral)
|
1-7º varus
|
8-12º varus+
|
Valgus
|
10-12º
|
13-15º
|
16-20º +20°’nin üzerinde her 2° için %1 (%2) eklenir.
|
Tablo 3.10- Ayak bileği eklemi hareket kısıtlılığına bağlı özürlülük.
Hareket
|
Kişinin (alt ekstremite)[ayak] özürlülük oranı (%)
|
Hafif 4 (7) [10]
|
Orta 8 (15) [21]
|
Ciddi 15 (30) [43]
|
Plantar fleksiyon
Fleksiyon kontraktürü
Ekstansiyon
|
11-20º
-
10-0 º (nötral)
|
1-10º
10º
-
|
Yok
20º
-
|
Tablo 3.11- Topuk hareket kısıtlılığına bağlı özürlülük.
Hareket
|
Kişinin (alt ekstremite) [ayak] özürlülük oranı (%)
|
Hafif 1 (2) [3]
|
Orta ve Ciddi 2 (5) [7]
|
İnversiyon
Eversiyon
|
10-20º
0-10
|
0-9º
-
|
Tablo 3.12- Ayak bileği veya topuk deformite bozuklukları.
Pozisyon
|
Kişinin (alt ekstremite) [ayak]özürlülük oranı (%)
|
Hafif 6 (12) [17]
|
Orta 13 (25) [35]
|
Ciddi 20 (50) [72]
|
Varus
Valgus
|
10-20º
10-20º
|
15-24º
-
|
25 +
-
|
Tablo 3.13- Ayak başparmak bozuklukları *
Bozukluk tipi
|
Kişinin (alt ekstremite) [ayak] özürlülük oranı (%)
|
Hafif 1 (2) [3]
|
Orta ve Ciddi 3 (5) [7]
|
Baş parmak
MTF ekstansiyon
İF fleksiyon
Küçük parmaklar
MTF ekstansiyon
|
15-30º
<20º
<10º
|
<15º
-
-
|
NOT: MTF: metatarsofalangeal İF: interfalangeal
|
NOT: *Bir ayakta 2 veya daha fazla küçük parmak için kişinin özür oranı azami %3’tür.
3.6. EKLEM ANKİLOZU
Ankiloz veya malpozisyon tabloları, ancak eklemin malpozisyonu cerrahi olarak düzeltilemeyecekse kullanılabilir. Aşağıdaki metin ve tablolarda fonksiyonel olarak optimal eklem ankiloz pozisyonları ve bunların özürlülük oranları belirtilmektedir. Bu pozisyonlardan olacak tüm sapmalarda tablolalara bakılarak özürlülük oranları artırılır.
Tablo 3.14- Kalçanın fleksiyon pozisyonunda ankilozuna bağlı özürlülük oranları. (*)(bkz tablo 3.1)
Fleksiyonda ankiloz (º)
|
Kişinin (alt ekstremite) özürlülük oranı (%)
|
0-9
10-19
20-24
25-39
40-49
50-59
60-69
70+
|
19 (37)
13 (25)
6 (12)
0 (0)
6 (12)
13 (25)
19 (37)
25 (50)
|
NOT: * Oranlar nötral pozisyon oranına eklenir.
Tablo 3.15- Kalçanın iç rotasyon pozisyonunda ankilozuna bağlı özürlülük oranları. (*)
İç rotasyonda ankiloz(º)
|
Kişinin (alt ekstremite) özürlülük oranı (%)
|
5-9
10-19
20-29
30+
|
6 (12)
13 (25)
19 (37)
25 (50)
|
NOT: * Oranlar nötral pozisyon oranına eklenir.
Tablo 3.16- Kalçanın dış rotasyon pozisyonunda ankilozuna bağlı özürlülük oranları. (*)
Dış rotasyonda ankiloz(º)
|
Kişinin (alt ekstremite) özürlülük oranı (%)
|
10-19
20-29
30-39
40+
|
6 (12)
13 (25)
19 (37)
25 (50)
|
NOT: * Oranlar nötral pozisyon oranına eklenir.
Tablo 3.17- Kalçanın abdüksiyonun pozisyonunda ankilozuna bağlı özürlülük oranları. (*)
Abdüksiyonda ankiloz(º)
|
Kişinin (alt ekstremite) özürlülük oranı (%)
|
5-14
15-24
25+
|
13 (25)
19 (37)
25 (50)
|
NOT: * Oranlar nötral pozisyon oranına eklenir.
Tablo 3.18- Kalçanın addüksiyon pozisyonunda ankilozuna bağlı özürlülük oranları. (*)
Addüksiyonda ankiloz(º)
|
Kişinin (alt ekstremite) özürlülük oranı (%)
|
5-9
10-14
15+
|
13 (25)
19 (37)
25 (50)
|
NOT: * Oranlar nötral pozisyon oranına eklenir.
Kalça: Kalçanın optimal ankiloz pozisyonu 25 derece ile 40 derece arasında fleksiyon, nötral rotasyon, adduksiyon ve abduksiyondur. Bu pozisyonda alt ekstremite özürlülük yüzdesi %50, kişinin özür oranı ise %25 olarak değerlendirilir. Kalça ankilozuna bağlı özürlülük yüzdesi hesaplanırken, yukarıda tarif edilen nötral pozisyondaki kalça ankilozuna bağlı özürlülük yüzdesi, 3.15, 3.16, 3.17 ve 3.18 numaralı tablolardaki değerlere eklenir.
Diz: Dizin optimal pozisyonu, 10-15 derece arasındaki fleksiyonudur. Dizin optimal pozisyonda ankilozunda alt ekstremite özürlülük yüzdesi %67, kişinin özür oranı ise %34’tür. Nötral pozisyon dışındaki tüm bozukluklarda, karşılık gelen özürlülük yüzdesi (Tablo 3.20 - 3.23) bu değerin üzerine eklenir.
Tablo 3.19- Dizin varus pozisyonunda ankilozuna bağlı özürlülük.
Varusda ankiloz(º)
|
Kişinin (alt ekstremite) özürlülük oranı (%)
|
0-9
10-19
20+
|
6 (12)
13 (25)
17 (33)
|
Tablo 3.20- Dizin valgus pozisyonunda ankilozuna bağlı özürlülük.
Valgusda ankiloz(º)
|
Kişinin (alt ekstremite) özürlülük oranı (%)
|
10-19
20-29
30+
|
6 (12)
13 (25)
17 (33)
|
Tablo 3.21- Dizin fleksiyon pozisyonunda ankilozuna bağlı özürlülük.
Fleksiyonda ankiloz(º)
|
Kişinin (alt ekstremite) özürlülük oranı (%)
|
20-29
30-39
40+
|
6 (12)
13 (25)
17 (33)
|
Tablo 3.22- Dizin iç veya dış malrotasyonda ankilozuna bağlı özürlülük.
İnternal veya eksternal malrotasyonda ankiloz(º)
|
Kişinin (alt ekstremite) özürlülük oranı (%)
|
10-19
20-29
30+
|
6 (12)
13 (25)
17 (33)
|
Ayak Bileği: Ayak bileğinin optimal ankiloz pozisyonu, fleksiyon, ekstansiyon, varus veya valgusa gitmeden nötralde kalmasıdır. Nötral pozisyonda ankiloz ayakta %14, alt ekstremitede %10 ve kişide %5 oranında özürlülüğe neden olur. Nötral pozisyonların varyasyonları Tablo 3.24 – 3.28’e bakılarak değerlendirilir.
Tablo 3.23- Ayak bileğinin plantar fleksiyon-dorsofleksiyonda ankilozuna bağlı özürlülük.
Pozisyon
|
Kişinin (alt ekstremite) [ayak] özürlülük oranı (%)
|
20º + dorsofleksiyon
10-19º dorsofleksiyon
10-19º plantar fleksiyon
20-29º plantar fleksiyon
30º + plantar fleksiyon
|
19 (37) [53]
9 (17) [24]
9 (17) [24]
19 (37) [53]
26 (52) [74]
|
Tablo 3.24- Ayak bileğinin varus pozisyonunda ankilozuna bağlı özürlülük.
Varus pozisyonu (º)
|
Kişinin (alt ekstremite) [ayak] özürlülük oranı (%)
|
5-9
10-19
20-29
30+
|
13 (25) [35]
19 (37) [53]
22 (43) [61]
26 (52) [74]
|
Tablo 3.25- Ayak bileğinin valgus pozisyonunda ankilozuna bağlı özürlülük.
Valgus pozisyonu(º)
|
Kişinin (alt ekstremite) [ayak] özürlülük oranı (%)
|
10-19
20-29
30+
|
13 (25) [35]
19 (37) [53]
26 (52) [74]
|
Tablo 3.26- Ayak bileğinin internal malrotasyonda ankilozuna bağlı özürlülük.
İnternal malrotasyon (º)
|
Kişinin (alt ekstremite) [ayak] özürlülük oranı (%)
|
0-9
10-19
20-29
30+
|
6 (12) [17]
13 (25) [35]
19 (37) [53]
26 (52) [74]
|
Tablo 3.27- Ayak bileğinin eksternal malrotasyonda ankilozuna bağlı özürlülük.
Eksternal malrotasyon (º)
|
Kişinin (alt ekstremite) [ayak] özürlülük oranı (%)
|
15-19
20-29
30-39
40+
|
6 (12) [17]
13 (25) [35]
19 (37) [53]
26 (52) [74]
|
Ayak (Arkaayak, Ortaayak, Önayak): Ayağın subtalar parçası için optimal ankiloz pozisyonu, varus veya valgusa gitmeksizin, nötral veya 0 derecedir. Nötral pozisyonda ayağın ankilozu, ayakta %14, alt ekstremitede %10 ve kişide %5 oranında özürlülüğe neden olur. Nötral pozisyondaki ankiloza ek olarak, Tablo 3.28 ve 3.29’a bakılarak varus ve valgus pozisyonlarındaki ankiloza bağlı özürlülük yüzdeleri bu değerlere eklenir. Tibia-os calcis açısının azalması şeklindeki ankilozlar Tablo 3.28.’e göre değerlendirilir. Tüm talar kemiklerin ankilozu için optimal pozisyon nötraldir. Bu pozisyonda ankiloz, ayakta %35 , alt ekstremitede %25 ve kişide %13 özürlülüğe neden olur. Daha ileri fleksiyon, varus ve valgus bozukluklarında, Tablo 3.25 - 3.29’a bakılarak ilave özürlülük oranları belirlenir.
Tablo 3.28- Tibia-Os calcis açısının azalmasına bağlı özürlülük.
Açı (º)
|
Kişinin (alt ekstremite) [ayak] özürlülük oranı (%)
|
110-100
99-90
<90
|
13 (25) [35]
19 (37) [53]
26 (52) [74]
|
Tablo 3.29- Ayak parmaklarının ankilozuna bağlı özürlülük.
Parmaklar ( p )
|
Kişinin (Alt Ekstremite) [Ayak] Özürlülük Oranı (%)
|
Ankiloz
|
Tam Ekstansiyon
|
Fonksiyonel Pozisyon
|
Tam Fleksiyon
|
baş parmak
baş parmak, 2p
|
5(10)[14]
6(12)[17]
|
5(9)[13]
6(11)[15]
|
7(13)[18]
8(15)[21]
|
başparmak, 2, 3p
başparmak, 2, 4p
|
7(14)[20]
7(14)[20]
|
6(12)[17]
6(12)[17]
|
9(17)[24]
9(17)[24]
|
başparmak, 2, 5p
başparmak, 2, 3, 4p
|
7(14)[20]
8(16)[23]
|
6(12)[17]
7(13)[19]
|
9(17)[24]
10(19)[27]
|
başparmak, 2, 3, 5p
başparmak, 2, 4, 5p
|
8(16)[23]
8(16)[23]
|
7(13)[19]
7(13)[19]
|
10(19)[27]
10(19)[27]
|
başparmak, 2, 3, 4, 5p
başparmak, 3p
|
9(18)[26]
6(12)[17]
|
8(15)[21]
6(11)[15]
|
11(21)[30]
8(15)[21]
|
başparmak, 3, 4p
başparmak, 3, 5p
|
7(14)[20]
7(14)[20]
|
6(12)[17]
6(12)[17]
|
9(17)[24]
9(17)[24]
|
başparmak, 3, 4, 5p
başparmak, 4p
|
8(16)[23]
6(12)[17]
|
7(13)[19]
6(11)[15]
|
10(19)[27]
8(15)[21]
|
başparmak, 4, 5p
başparmak, 5p
|
7(14)[20]
6(12)[17]
|
6(12)[17]
6(11)[15]
|
9(17)[24]
8(15)[21]
|
2p
2p , 3p
|
1(2)[3]
2(4)[6]
|
1(1)[2]
2(3)[ 4]
|
1(2)[3]
2(4)[6]
|
2,3,4p
2,3,5p
|
3(6)[9]
3(6)[9]
|
2(3)[ 4]
2(4)[6]
|
3(6)[9]
3(6)[9]
|
2,3,4,5p
2,4p
|
4(8)[12]
2(4)[6]
|
3(6)[8]
2(3)[ 4]
|
4(8)[12]
2(4)[6]
|
2,4,5p
2,5p
|
3(6)[9]
2(4)[6]
|
2(4)[6]
2(3)[ 4]
|
4(8)[12]
2(4)[6]
|
3p
3,4p
|
1(2)[3]
2(4)[6]
|
1(1)[2]
2(3)[4]
|
1(2)[3]
2(4)[6]
|
3,4,5p
3,5p
|
3(6)[9]
2(4)[6]
|
2(4)[6]
2(3)[ 4]
|
3(6)[9]
2(4)[6]
|
4p
4,5p
|
1(2)[3]
2(4)[6]
|
1(1)[2]
2(3)[ 4]
|
1(2)[3]
2(4)[6]
|
5p
|
1(2)[3]
|
1(1)[2]
|
1(2)[3]
|
Dostları ilə paylaş: |
