76
Callimorpha dominula - Ayıca xanım
Yuxarıdakıları nəzərə alaraq parazit və yırtıcı həşəratlarla birlikdə
onların sahiblərini, başqa sözlə, çəyirdəkli meyvə ağaclarının zərərverici-
lərinin növ tərkibinin, onların bioloji, ekololi xüsusiyyətlərinin, yayılması
-
nın və Naxçıvan Muxtar Respublika şəraitində daha təhlükəli həşəratların
təsərrüfat əhəmiyətinin müəyyənləşdirilməsini vacib hesab etdik. Belə ki,
bağ zərərvericilərinin və onların parazitlərinin yuxarıdakı xüsusiyyətlərinin
birgə öyrənilməsi zərərverici həşəratlarla mübarizədə entomofaqların istifa-
dəsinə geniş imkanlar yaradır.
77
VI FƏSİL
ENTOMOFAQLARIN NÖV TƏRKİBİ, BİOEKOLOJİ
XÜSUSİYYƏTLƏRİ VƏ ZƏRƏRVERİCİLƏRİN SAYININ
BİOTƏNZİMLƏNMƏSİNDƏKİ ROLU
6.1. Entomofaqların növ tərkibi
Son illərdə kənd təsərrüfatı bitkilərinin müxtəlif zərərvericilərinə
qarşı bioloji mübarizə üsullarından geniş istifadə edilməsi aktual məsə-
lələrdən birinə çevrilmişdir [75]. Bu baxımdan bağ zərərvericilərinə qarşı
bioloji mübarizə üsullarının işlənilib hazırlanmasında zərərvericilərin təbii
düşmənlərinin, o cümlədən parazit və yırtıcılarının aşkar edilməsinin və
öyrənilməsinin böyük əhəmiyyəti vardır.
Naxçıvan
Muxtar Respublikası
meyvə bağlarında aparılmış elmi-
tədqiqat işləri nəticəsində aşkar olunmuşdur ki, 14 növ ciddi zərərvericinin
sayının biotənzimlənməsində 34 növ parazit və 22 növ yırtıcı fəaliyyət
göstərir (cədvəl 6.1). Bu qeyd olunan parazit və yırtıcılar zarqanadlılar
( Hymenoptera), ikiqanadlılar ( Diptera), böcəklər ( Coleoptera) və
torqanadlılar ( Neuroptera) dəstəsinə mənsub olmaqla 56 növdən ibarətdir.
Onlardan 9 növü- Braconidae, 13 növü- Ichneumonidae, 7 növü-
Chalcidoidae, 1 növü- Bethylidae, 4 növü- Tachinidae, 14 növü-
Coccinellidae, 2 növü- Carabidae, 4 növü- Dermestidae, 2 növü isə
Chrysopidae fəsiləsinə aiddir. Bu növlər aşağıdakılardır:
Entomofaqların adlı siyahısı
Parazitlər:
Fəsilə: Braconidae – Brakonidlər
1.
Bracon hebetor Say, 1836
2.
Bracon concolorans Marshall, 1900
3.
Agathis malvacearum Latreille, 1805
4.
Bassus dimidiator (Nees, 1834)
5.
Ascogaster quadridentata Wesmael, 1835
6.
Meteorus versicolor (Wesmael, 1835) **
7.
Orgilus laevigator (Nees, 1812)
8.
Apanteles ruficornis (Nees, 1834)
9.
Macrocentrus bicolor Curtis, 1833 *
Fəsilə: Ichneumonidae – İxnevmonidlər
10.
Theronia atalantae (Poda, 1761)
11.
Diadegma armillata (Gravenhorst, 1829)
78
12.
Pimpla turionellae Linnaeus, 1758
13.
Pimpla spuria Gravenhorst, 1829
14.
Pimpla rufipes (Miller, 1759)
15.
Pimpla contemplator (Muller, 1776)
16.
Itoplectis tunetana (Schmiedeknecht, 1914)
17.
Itoplectis alternans (Gravenhorst, 1829)
18.
Trieces tricarinatus (Holmgren, 1858)
19.
Ephialtes manifestator (Linnaeus,1758)
20.
Pristomerus vulnerator (Panzer, 1799)
21.
Scambus calobatus (Gravenhorst, 1829)
22.
Scambus brevicornis (Gravenhorst, 1829)
Fəsilə: Chalcidoidae – Xalçidlər
23.
Brachymeria tibialis (Walker, 1834)
24.
Trichogramma cacaeciae Marchal, 1927
25.
Baryscapus evonymellae (Bouché, 1834)
26.
Ageniaspis fuscicollis (Dalman, 1820)
27.
Copidosoma varicorne (Nees, 1834)
28.
Encarsia perniciosi (Tower, 1913) *
29.
Aphytis proclia (Walker, 1839)**
Fəsilə: Bethylidae - Betilidlər
30.
Goniozus claripennis (Foerster, 1851)
Fəsilə: Tachinidae – Taxin milçəkləri
31.
Leiophora innoxia (Meigen, 1824)
32.
Nemorilla floralis (Fallen, 1810)
33.
Agria mamillata (Pandelle, 1896)
34.
Exorista larvarum (Linnaeus 1758)
Yırtıcılar
Fəsilə: Coccinellidae – Koksinellidlər
35.
Exochomus (Exochomus) quadripustulatus Linnaeus, 1758
36.
Adalia (Adalia) bipunctata (Linnaeus, 1758)
37.
Adalia (Adalia) decempunctata (Linnaeus, 1758)
38.
Coccinella (Coccinella) septempunctata Linnaeus, 1758
39.
Coccinella (Coccinella) quinquepunctata Linnaeus, 1758
40.
Calvia decemguttata (Linnaeus, 1758)
41.
Hippodamia (Hippodamia) variegata Goeze, 1777
42.
Oenopia conglobata (Linnaeus, 1758)
43.
Propylea quatuordecimpunctata (Linnaeus 1758)
44.
Vibidia duodecimguttata (Poda, 1761)
Dostları ilə paylaş: |