Üuad Mommadov
Kulturologiva cffcktivli haya! уЭ faalivvata aparan vol
motivləşmiş, dövrü qabaqlayan modemistlər.
* Cəmiyyətin
social-siyasi tələblərindən kənara çıxıb, həyat
fəaliyyətinin dəyər və
mahiyyət
meyarlan
və
özünütənzimləmənin
şəxsi
mexanizmlərini, “yüksək üslub”
paradiqmalannm yaradıcdan və yeni ənənələrin təşəbbüsçüləri.
ELİTAR
MƏDƏNİYYƏT
MƏRKƏZLƏRİ
VƏ
İNSTİTUTLARI
Elmi müəssisələr
Ali təhsil müəssisələri
Dini müəssisələr
Mason təşkilatlan
Fəlsəfi yığıncaqlar
Mədəni cəmiyyət və assosiasiyalar
Ədəbi-bədii strukturlar
Yaradıcı ittifaq və fondler
Elmi məktəblər
Parlament yığıncaqlan
İctimai-siyasi təşkilatlar
KÜTLƏVİ MƏDƏNİYYƏT
© Kütləvi istehlakçıya istiqamətlənən, başlıca olaraq, əyləncə,
istehlak və kommersiya
xarakterli kütləvi informasiya
vasitələri ilə yayılan mədəniyyət növü.
© Adi istehlakçı zövqünü və təfəkkürünü nəzərdə tutan ruhi və
maddi dəyərlərin yayılmasına təsir edir.
© Fərdiləşdirilmiş mədəniyyətdən kütləvi mədəniyyətə keçidlə
şərtlənən mahiyyəti əks etdirir, yəni, dünyagörüş və davranış
normalannın öyrədəndən öyrənənə şəxsi təcrübə ilə ötürülməsi,
- elitar mədəni nailiyyətlərin adi mədəniyyət dilinə keçirilərək,
cəmiyyətdə
çoxaldılması
yolu
ilə
insanların
kütləvi
mədəniləşdirilməsi.
76
Fuad Mammadov
Kulturologiva cffcktivli havat va faalivvala aparan vol
© Urbanizasiya və sənayeləşmə prosesində təbəqəli cəmiyyətin
milliyə
çevrilməsi,
əhalinin
bütövlükdə
savadlanması,
sənayeləşmədən qabaqkı adi ənənəvi tipli
mədəniyyət
formalarının tənəzzülü, tirajlaşdırmanın texniki vasitələrinin və
informasiya ötürülməsinin inkişafı ilə Yeni Dövrdə qəti şəkildə
formalaşan sosial mədəniyyət tipi.
© İnformasiya texnologiyalarının
intensiv inkişafı və onun
kütləvi istehlakçı şüurunu “istehsalçının” maraqlanna uyğun
idarəetmə alətinə çevrilməsi ilə əlaqədar olaraq, kütləvi
mədəniyyətin inkişafında yeni mərhələ.
© XX əsrin II yarısında
sosial-mədəni modernləşmə və
sənayeləşmədən postsənayeləşmə (informasiyalı) cəmiyyətinə
keçid
şəraitində
müasir
cəmiyyətin
həyatında
kütləvi
mədəniyyət xüsusi yer tutur.
KÜTLƏVİ MƏDƏNİYYƏTİN FƏALİYYƏT SAHƏLƏRİ VƏ
ƏSAS İNSTİTUTLARI
© "
Uşaq subm ədəniyyəti" sənayesi
■ Cəmiyyətdə rəsmi təbliğ edilən baza dəyər anlayışlarının
əsaslan və mədəniyyətin standart dünyagörüş normalannın
uşaqlann şüuruna
daxil edilməsindən ibarət olan, uşaq tərbiyəsinin
universallaşdınlma sistemi.
• Uşaq və ədəbiyyatı və incəsənəti
• İstehsal olunan oyun və oyuncaqlar
• Uşaq təşkilatlan, klub və düşərgələr
• Kollektiv tərbiyə texnologiyalan
©
K ütləvi ümumtəhsil məktəbi
■ Şagirdlərin elmi biliklərin əsaslan, ətraf aləm haqqında dini və
fəlsəfi
təsəvvürlərə, insanlann kollektiv
həyat fəaliyyətinin tarixi
sosial-mədəni təcrübəsinin mənimsənilməsi sistemi
©
K ütləvi informasiya vasitələri
• Əhaliyə aktual informasiyanın və ya bu informasiyanın
şərhininötürülməsi,
77