65.Türkiye Jeoloji Kurultayı
2-6 Nisan/April 2012
65
th
Geological Congress of Turkey
260
GÖKOVA (MUĞLA) KIYI KARST KAYNAKLARININ
HİDROKİMYASAL VE ÇEVRESEL İZOTOP ÖZELLİKLERİ
Şükran Açıkel
1
, Mehmet Ekmekçi
1
,
Levent Tezcan
1
, Türker Kurttaş
2
, Deniz Özbek
1
1
Hacettepe Üniversitesi, Uluslararası Karst Su Kaynakları Uygulama ve
Araştırma Merkezi, Beytepe, Ankara
2
International Atomic Energ Agency (IAEA),
Isotope Hydrology Section, Vienna, Austria
(sukransahbudak@yahoo.com)
ÖZ
Uygun olmayan işletme programları nedeniyle, Türkiye’nin kıyı bölgelerinde bulunan kıyı
akiferleri ve kaynaklarının önemli bir bölümü deniz suyu girişimi sonucunda tuzlanmış
durumdadır. Jeolojik-tektonik yapı, deniz seviyesi değişimleri ve epirojenik hareketlere
bağlı olarak acı/tuzlu su kaynak boşalımları oluşabilmektedir. Türkiye kıyılarında bu tür
boşalımlara yaygın olarak rastlanmaktadır. Hidrokimyasal yöntemler ve izotop hidrolojisi
teknikleri tuzluluğun kökeni hakkında önemli bilgiler verir ve tuzlanmanın oluşumu
ile dinamiğinin ortaya konmasını sağlamaktadır. Bu çalışmada, Gökova (Muğla) karst
kaynaklarının hidrokimyasal ve izotopik özellikleri aydınlatılmaya çalışılmıştır. Çalışmada
kullanılan δ
18
O-Elektriksel iletkenlik ve δ
18
O-Cl ilişkisi çalışma alanındaki suların deniz
suyu, karst akifer suyu ve alüvyon akifer suyu olarak ayrılmasını sağlamıştır. En yüksek iyon
içeriğine deniz ile GK10-ö2 ve GK6-ö2 kaynaklarında rastlanırken, en düşük iyon içeriğine
ise GK16-ö2 kuyusunda rastlanmıştır. Azmak kaynaklarının genelinde Na
+
, K
+
ve Cl
-
‘ün
hakim iyon olduğu görülmüştür. Karstik yeraltısuyunu temsil eden GK16-ö1 ve GK16-ö2
kuyuları ile alüvyon ovada artezyen kuyu olan GK15-ö1’de ise hakim iyonların Ca, CO
3
ve
HCO
3
olduğu anlaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Gökova, hidrojeokimya, izotop, Muğla