Həmin dövrdə Azərbaycanda kitabxana binalarının məhz ayrı-ayrı
kolxoz və sovxozların vəsaiti hesabına inşa olunması daha çox
yayılmışdı və bu iş ulu öndərimizin şəxsi nəzarəti altında həyata
keçirilirdi. Astarada, Bərdədə, Salyanda, Dəvəçidə, Qusarda,
İsmayıllıda və respublikamızın digər şəhər və rayon mərkəzlərində
rayon və şəhər mərkəzi kitabxanalarının yerləşdiyi müasir tipli
binalar məhz həmin dövrdə tikilmişdir.
Müasir dövrdə müstəqil Azərbaycanda kitabxana
quruculuğunda mühüm amil olan mərkəzləşdirilmiş kitabxana
sistemləri 70-ci illərdə təşkil olunmuşdur. 1974-cü ildə ulu öndərin
imzaladığı qərəra əsasən yaradılan mərkəzləşdirilmiş kitabxana
sistemləri həmin dövr üçün ən mütərəqqi bir iş üsulu idi və 70-80-ci
illərdə Azərbaycanda kitabxana işinin inkişafında yeni bir mərhələ
olmuşdur. Heydər Əliyevin iradəsi ilə respublikada bu çox vacib iş
keçmiş SSRİ-də ön yerlərdə həyata keçirilmişdi. Bu gün mövcud
olan Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin, Təhsil Nazirliyinin,
AMEA-nın, həmkarlar ittifaqları təşkilatlarının kitabxana şəbəkələri
məhz həmin dövrdə bitkin bir sistem kimi formalaşmışdır. İndi
ölkəmizdə uğurla fəaliyyət göstərən mərkəzləşdirilmiş kitabxana
sistemləri də məhz həmin dövrdə yaranmışdır.
Bu dövrdə respublikamızda kitabxana şəbəkələrinin inkişafı və
formalaşması istiqamətində xeyli işlər görülmüş, ayrı-ayrı
nazirliklərin kitabxana şəbəkələri formalaşmış, kənd kitabxana
şəbəkəsi xeyli genişlənmişdir. Faktlara müracət etsək görərik ki,
əgər 1970-ci ildə Azərbaycanda bütün idarə və sistemlərin
kitabxana şəbəkəsinə cəmi 7,5 min kitabxana daxil idisə, 1981-ci
ildə onların sayı 9 minə çatmışdı. Kitabxana fondlarının
formalaşdırılması istiqamətində həyata keçirilən məqsədyönlü
tədbirlər nəticəsində kitabxana fondlarının həcmi də xeyli artaraq
1970-ci ildəki 54,3 min nüsxədən xeyli artaraq 1981-ci ildə 93,0
min nüsxəyə çatmışdı.
90-cı illərin əvvəllərində respublikada yaranan xaos
və səriştəsizlik şəraitində Azərbaycan ərazisində kitabxanalar da
böyük təhlükələrlə üzləşmişdi. Elmin, mədəniyyətin inkişafında və
mədəni sərvətlərimizin mühafizəsində buraxılmış səhvlər təbii ki,
ölkə kitabxana şəbəkələrini də dağılmaq təhlükəsi ilə üz-üzə
qoymuşdu.
Məhz bu dövrdə ulu öndərimizin xalqın tələbi ilə yenidən
Azərbaycana rəhbərlik etməyə başlaması bötövlükdə elmimizi,
mədəniyyətimizi tamamilə dağılmaqdan xilas etdiyi kimi, kitabxana
şəbəkələrinin də məhvinin qarşısını almış oldu. Ulu öndərin
qətiyyəti nəticəsində bir çox keçmiş sovet respublikalarından fərqli
olaraq, Azərbaycanda kitabxana şəbəkələri nəinki dağıldı və ixtisara
düşdü, əksinə qismən də olsa inkişaf etdi, möhkəmləndi, ən
başlıcası isə onlar mühafizə olunaraq saxlanıldı.
Bu gün böyük fəxrlə demək olar ki, hazırda özünün sürətli və
möhtəşəm yenidənquruculuq və modenrnləşmə dövrünü yaşayan
M.F.Axundov adına Azərbaycan Milli Kitabxanasının sürətli
inkişafı konsepsiyasının əsası da 90-cı illərin ortalarında ümummilli
liderimiz Heydər Əliyev tərəfindən qoyulmuşdur.
Ulu öndərimiz ikinci dəfə Azərbaycana rəhbərlik etməyə başladığı
ilk illərdə yəni 1995-1997-ci illərdə 4 dəfə Milli Kitabxanaya baş
çəkmişdir.
- 1995-ci ilin iyunun 3-də Azərbaycan Qadınları Milli
Komitəsinin, Respublika “Kitab” Cəmiyyətinin və ABŞ-ın “Stark
enterprauz” firmasının təşəbbüsü ilə çap olunan “Vətənə, dövlətə,
xalqa sədaqət andı” kitabının təqdimat mərasimində iştirak etmişdir.
- 1996-cı il mart ayının 5-də İsraildə çıxan “Heydər Əliyev:
Siyasi portretin cizgiləri» kitabının təqdimat mərasimində iştirak
etmişdir.
- 1997-ci il noyabrın 5-də “Azərbaycan qaçqınları»
fotoalbomunun təqdimat mərasimində iştirak etmişdir.
- 1997-ci il noyabrın 20-də Amerikada nəşr edilən “Azərbaycan
interneşnl» jurnalının 5 illiyinə həsr olunmuş təqdimat mərasimində
iştirak etmişdir.
Azərbaycan xalqının dünyaya bəxş etdiyi dahi şəxsiyyətin bu
kitabxanaya hər bir gəlişi bu möhtəşəm elm və mədəniyyət,
ocağının inkişafında mühüm rol oynamış və onun gələcək inkişafı
perspektivlərinin müəyyən olunmasında ən vacib amilə
çevrilmişdir.
Belə ki, 1995-ci ilin iyununda “Vətənə, xalqa, dövlətə sədaqət
andı» kitabının təqdimatı mərasimində iştirak etmək üçün
M.F.Axundov adına Milli Kitabxanaya gələn ulu öndərimiz bu
mədəniyyət məbədinin qayğıları ilə yaxından maraqlanmış və onun
fondlarında köhnə nəşrlərin daha çoxluq təşkil etdiyini xüsusilə
vurğulamışdır.
Bu amili nəzərə alan ulu öndərimiz Milli Kitabxanaya öz şəxsi
kitabxanasından 400-ə qədər yeni kitab hədiyyə etmiş və hamını bu
mədəniyyət məbədinə kömək etməyə çağırmışdır: “Mən indi
kitabxanaya xeyli kitab bağışladım. Güman edirəm ki, bunlar
fondda öz yerini tutacaqdır. Bunlar cəmiyyətimiz üçün çox gərəkli
olan ayrı-ayrı mövzulara həsr edilmiş kitablardır. Bunlar mənim
özümün deyil, müxtəlif müəlliflərin kitablarıdır və kitabxananın
böyük xəzinəsində öz yerini tutarlar. Zənnimcə, gələcəkdə bu
təşəbbüs də davam edə bilər. Elə imkanı olan ayrı-ayrı adamlar
kitabxanamızı zənginləşdirmək üçün yəqin ki, ona kitab
bağışlayacaqlar”.
Xalqımızın böyük oğlunun “Bu kitabxanaya kömək etmək
hamının borcudur” kimi müdrik fikrinə diqqətlə yanaşan ölkəmizin
ziyalıları, alimləri, yazıçı və şairləri bir-birinin ardınca Milli
Kitabxanaya yeni-yeni kitab kolleksiyaları hədiyyə etməyə
başladılar və tezliklə kitabxanamızın fondu əhəmiyyətli dərəcədə
yeni kitablarla zənginləşməyə başladı.
Təkcə, 1995-ci ildə M.F.Axundov adına kitabxananın fonduna
11,5 min nüsxə yeni ədəbiyyat daxil olmuşdu. Milli Kitabxanaya öz
şəxsi kitabxanasından kitablar hədiyyə edən müəlliflərdən xalq
yazıçısı Elçinin, xalq şairi Bəxtiyar Vahabzadənin, xalq yazıçısı
Çingiz Abdullayevin, akademik Ziya Bünyadovun və digər yazıçı
və şairlərimizin, alim və ziyalılarımızın adlarını çəkmək olar.
90-cı illərin ortalarında respublikamızın Dövlət büdcəsinin nə qədər
məhdud olması, təbii ki, hamının xatirindədir və ciddi çətinliklərə
baxmayaraq, Milli Kitabxananın problemlərinə böyük qayğı ilə
Dostları ilə paylaş: |