68
Tarihi ilişkileri göz önüne alındığında Yahudi halkı ve Türklerin sıcak ilişkiler içinde
olduğu görülmektedir. Buna örnek olarak diğer tüm milletlerin aksine din ve ırk ayrımı
yapmayan Os
manlı, Yahudiler İspanya’dan kovulduğunda onlara kol kanat geren tek ülke
olmuştur. Cumhuriyet dönemi Türkiye’si de Nazi zulmünden kaçan pek çok Yahudi’ye kucak
açmıştır. Tüm bunlara rağmen Yahudi halkı arasında bir anket yapılması halinde Türkiye
düşmanlığı çıkacağından kuşku yoktur. Muhakkak ki günümüzde yaşanan bazı gelişmelerin de
bu duruma etkisi vardır.
2.3.
KÜRT –
YAHUDİ İLİŞKİSİ
Yahudilerin, Kürtlerle ilişkisi diğer milletlerle olan ilişkisinden biraz daha farklıdır.
Kürtlere karşı tutumunun diğer halklardan daha samimi olması, psikolojik olarak kader birliği
yapmış olmalarına bağlanabilir. Yahudiler için durum değişmiş olsa da aynen Yahudiler gibi
Kürtler de diaspora hayatı yaşayan bir millettir. Yahudiler, İsrail’in kurulmasıyla bu durumdan
kurtulmu
şken, Kürtler halen farklı ülkelerde azınlık olarak varlık göstermeye devam
etmektedirler.
Mezopotamya bölgesinde yıllarca iç içe yaşamış olmaları da birbirlerine karşı
gösterdikleri sempatinin sebeplerinden biridir. Araplar için de benzer bir durum söz konusu
olsa da Yahudiler ve Kürtler arasında toprak kavgası olmamıştır. Bu da iki millet arasında
tarihi bir çekişmenin olmadığına işaret etmektedir. Yine aynı şekilde Müslüman Kürtler
arasında cihat anlayışı, Arap milleti kadar canlı olmadığı için dini sebeplerle de bu iki
millet
karşı karşıya gelmemiştir. Dr. A. Medyalı,
Kürdistanlı Yahudiler adlı kitabında tarihi
gelişmeleri göz önünde bulundurarak, bu iki halkın müttefik olmaları gerektiğini ileri
sürmektedir.
183
183
Abdülhamit Bilici, “Kürt Yahudiler”,
Aksiyon
, Sayı 291, 01.07.2000.
69
Genel yaklaşım olarak Kürt ve Yahudi olmak üzere iki milletten bahsedilse de, bazı
kaynaklarda Yahudi Kürt tabirinin de kullanıldığı görülmektedir. Bu durum, konuyla ilgili bir
kavram karmaşasının yaşandığını göstermektedir. Kimi kaynaklar “Yahudi Kürt” diye müstakil
bir milletin varlığından söz ederken, kimi kaynaklarsa “Kürdistan Yahudi”si ifadesini tercih
etmektedir.
2.3.1.
YAHUDİ KÜRTLER
Yahudi Kürt tabiri inanç olarak Yahudiliği kabul ederken, etnik olarak Kürt olan halkı
ifade etmektedir. Yahudi Kürt ifadesi hem Yahudi hem de Kürt kaynaklarda geçmektedir.
Kendisi de Kürtçe konuşan bir Yahudi olan UCLA
∗
Profesörü Yona Sabar’a göre Kürdistan’da
yaşayan Yahudiler, Asurî kralı tarafından İsrail’den sürülen Yahudilerdir.
184
Şaibeli bilgilerden başka tamamen uydurma efsaneler de söz konusudur. Bunlardan biri
de cin efsanesidir. İsrail oğlu olan Hz. Süleyman’ın cinlerini beş yüz bakire bulmak için
Avrupa’ya yollad
ığı, geri döndüklerinde Süleyman peygamber öldüğü için çok beğendikleri bu
kızları kendilerine aldıkları gibi safsatalar da mevcuttur.
Bu
verinin kesin
olarak doğru olduğunu kabul etmek zordur. Sabar dahi eserinde bu şekilde bir kabul etme
geleneğinin olduğundan bahseder.
185
Yahudi Kürt ifadesini kullanmasa da Kürtler
ve Yahudiler arasında etnik bir bağ
olduğunu iddia eden çalışmalar da vardır. Bunlardan biri, 2001 yılında İsrail, Alman ve Hintli
İddiaya göre Yahudi Kürtler, bu
evliliklerden doğan çocukların neslidir.
∗
University
of California, Los Angeles.
184
Yona Sabar,
Bir Antoloji: Kürdistan'ı Yahudilerin Halk Edebiyatı, Çev. Selahattin Çelik, Doz Yayınları,
İstanbul, 2005, s. 14.
185
Hakan Yılmaz Çebi,
İsrail’in Şifresi, Pegasus Yayınları, İstanbul, 2009, s. 107.