Y anında Gənclər Fondu tərəfindən qismən maliyyələşdirilən
Yüklə 2,89 Kb. Pdf görüntüsü
|
www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Eliza İsmayılova Qloballaşma dövründə “zəka axını” 267 267 267 Xaricdəki soydaşlarımızın övladlarının respublikanın məktəblərində təhsil almasına köməklik göstərmək; Xarici ölkələrdə yaşayan azərbaycanlı biznesmen və iş adamlarının Azərbaycan Milli Bankına vəsait qoymalarına şərait yaratmaq; Respublika prezidentinin, yaxud hökumət dairələrinin xarici ölkələrə yüksək səviyyəli səfəri zamanı Azərbaycan diasporu ilə məşğul olan konkret şəxsləri də nümayəndə heyətinə daxil etmək; Xarici ölkələrdə yaşayan soydaşlarımızın respublikamıza sərbəst gəlib-getmələrinə lazımi şərait yaratmaq; Ədəbiyyat və incəsənət xadimlərinin xarici ölkələrə səfər zamanı Azərbaycan diasporu ilə görüşlərini təşkil etmək və bu səfərlə respublikanın kütləvi informasiya vasitələrində geniş işıqlandırmaq; Respublikamıza gəlmiş Azərbaycan diasporu nümayəndələrini radio və televiziyada çıxışlarını təşkil etmək, onların geniş ictimaiyyətlə görüşlərini təşkil etmək; «Azərbaycan diasporu» adlı xüsusi qəzet və jurnalın (Azərbaycan, rus və ingilis dillərində) nəşr edilib bütün dünyada yaymaq; www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Eliza İsmayilova Qloballaşma dövründə “zəka axını” 268 268 Əlbəttə ki, bu qəbildən olan bəndlərin sayını artırmaq da olar. Əsas məqsəd Azərbaycan diasporunu gücləndirmək, onun məqsədyönlü fəaliyyətini intensivləşdirməkdir. Biz əminik ki. Azərbaycan diasporu hələ öz potensial gücündən lazımınca istifadə edə bilmir. Çalışmaq lazımdır ki, bütün obyektiv və subyektiv səbəbləri aradan qaldırılsın. www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Eliza İsmayılova Qloballaşma dövründə “zəka axını” 269 269 269 NƏTİCƏ Dünya fikrində elmi-ədəbi mahiyyətdən daha çox, sosial-siyasi məzmun daşıyan ―zəka axını‖ anlayışı çoxdan mövcuddur. Tarix zaman-zaman təsdiqləyib ki, müxtəlif səbəblərdən doğma vətənindən uzaq düşüb yad ölkələrdə yaşamağa məhkum olan elm adamları öz istedadlarını qürbətdə də boşuna sərf etməyib, ən ağır şəraitdə də yazıb- yaradıblar. İstər Şərq, istər Qərb ədəbiyyatları tarixinə nəzər yetirsək, mühacirət ədəbiyyatına dair onlarca, yüzlərcə fakt göstərə bilərik. Ümumiyyətlə götürdükdə, Azərbaycan fikir adamlarının mühacirəti zaman-zaman müşahidə olunub. Lakin bu mühacirət iyirminci əsrə qədər ya təsadüfi ya da könüllü xarakter daşıyıb, kütləviləşməyib. Məsələn, Nəsimi dini fanatizmin, Ağabəyim ağa siyasi proseslərin qurbanı kimi qürbət həyatı yaşamalı olmuşdularsa, Mirzə Kazım bəy, Mirzə Cəfər Topçubaşov, Abbasqulu Ağa Bakıxanov, Yusif Vəzir Çəmənzəminli elm, təhsil almaq məqsədilə bir müddət Avropada, Rusiyada yaşamağı könüllü seçmişdilər. İyirminci əsrin mühacirəti isə, müstəqillik dövrü istisna olmaqla, əsasən siyasi zəmində baş verib və axın halına keçməklə məcburi xarakter daşıyıb. www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Eliza İsmayilova Qloballaşma dövründə “zəka axını” 270 270 Azərbaycanın müstəqillik qazandığı 1991-ci ildən başlamaqla indiyədək davam edən bu proses bir çox cəhətlərinə görə əvvəlki dövrlərdən fərqlənməkdədir. Birinci fərq budur ki, əsrin əvvəlindən 90-cı illərə qədərki Azərbaycan mühacirətinin yayıldığı coğrafiya Türkiyə, İran, Rusiya, Almaniya, Fransa kimi bir neçə ölkə ilə məhdudlaşdığı halda, son 20 ildə bu coğrafiya hüdudsuzlaşaraq bütün dünyanı əhatə etməkdədir. İkinci xüsusiyyət müasir mühacirətin xarakterindədir. Məlum olduğu kimi, əvvəlki mühacirət dalğalarının hər üçü siyasi motivlərlə–azadfikirliliyə, siyasi baxışlara görə təqiblərlə bağlı idi. Son dövr mühacirəti isə daha çox Azərbaycanın dünyaya sərhədlərinin açılması, insanların yaşayış və iş yeri seçmək azadlığı, iqtisadi faktorlarla müşayiət olunur. Üçüncü spesifik xüsusiyyət ideoloji-məfkurəvi istiqamətlə bağlıdır. Əvvəlki mərhələlərdə mühacirət aydınları strateji məqsəd kimi əsasən Şimali Azərbaycanın istiqlalını və Rusiya imperiyasının caynağından azad olmasını hədəf götürmüşdü. Artıq bu istiqlal qazanıldığından, hazırkı mərhələdə Bütöv Azərbaycan məfkurəsi və türk xalqlarının birliyi əsas amala çevrilib. www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Eliza İsmayılova Qloballaşma dövründə “zəka axını” 271 271 271 Müxtəlif mənbələrin üst-üstə düşən məlumatlarına görə, hazırda dünyada 50 milyona qədər azərbaycanlı yaşayır. Onların təxminən beşdən biri tarixi Vətənlərindən kənardadır, Azərbaycan diasporunu təşkil edir. İlk nəzərdən bu, böyük qüvvədir, dünyanın aparıcı yəhudi, yunan və erməni diasporlarından böyük qüvvədir. Amma Vətəndən kənarda yaşayan azərbaycanlıların birləşməsinə, real qüvvəyə çevrilməsinə mane olan amillər də vardır. Bu amillər arasında aparıcı rolu Vətənin iki yerə– Şimali və Cənubi Azərbaycana bölünməsi oynayır. Xaricdə yaşayan azərbaycanlıların əksəriyyəti də əslən Cənubi Azərbaycandan olanlardır (Sovet dövründə Şimali Azərbaycanın qapıları bağlı idi) və nə qədər acınacaqlı olsa da, onların əksəriyyəti özünü azərbaycanlı yox, iranlı (təbii ki, türkdilli olduqlarını etiraf etmək şərti ilə) hesab etməsidir. Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyev də bu məqamı nəzərə alır, ABŞ-da Azərbaycan diasporu ilə görüşündə üzünü bütün azərbaycanlılara tutur: "Bilirsiniz, xaricdə yaşayan azərbaycanlıların çoxu Azərbaycanda doğulmayıb. Nə olsun? Məgər, Amerikada yaşayan ermənilər Ermənistanda doğulub, məgər onlar Dağlıq Qarabağda doğulub? Amma ermənidirlər, ona görə də Ermənistan haqqında düşünürlər. Amerikada yaşayan azərbaycanlıların isə biri deyir, mən İranda doğulmuşam, o biri deyir mən Turanda Yüklə 2,89 Kb. Dostları ilə paylaş:
|