Guliston davlat universiteti

2.2 Himoyadagi guruh faoliyati

Himoyadagi guruh harakatlari- bu ikki, uch o’yinchining alohida o’yin vaziyatlarida bir-biriga yordam berish, hujumchilargaqarshi turishga qaratilgan o’zarota’siri.Guruhharakatlarigaxavfsizlik, o’tish,sirpanish,ajratishkiradi.

Xavfsizlik tarmog’i- bu har bir himoyachi o’z sherigiga yordam berishga va o’z vaqtida qo’riqlashni tashlab ketgan tajovuzkorga o’tishga tayyor bo’lgan guruh harakatlariningbir turi.
Xavfsizlik tarmog’I saqlash va blokirovka qilish uchunishlatiladi. Himoyachilarning xavfsizligi zonaning mudofaa o’yinchilari to’pning tomon yo’naltirilishiva hujumkorsherik bilan yakka kurashgakirishishidir. Agar bitta himoyachi qo’riqlash vazifasini bajara olmasa, eying himoyachi zo’ravonlik bilan hujumga o’tadi va otilgan hujumchining muvaffaqiyatli harakatlariga xalaqit berishga harakat qiladi. Sug’urtalovchi tajovuzkorni o’z qo’riqchisigatopshirishikerak.
Bloklash paytida xavfsizlik bu sug’urtalovchining vasiyning xattiharakatlarinitakrorlamasligi,ammo to’siq qo’yilgan maydonning hajmini oshirishi bilan izohlanadi.
9
Agar sheriklar yaqin joyda turishsa, unda qo’llar “devor”hosil 52 qilishi kerak. Agar ular bir-birining yonida turishsa, oldingi qism yuqoridan blokirovkadan foymaydonnadi, orqa tomon esa yon tomondan yoki pastdan (34 – rasm). Ba’zan o’yinchilar guruhni blokirovka qilish usulidan foymaydonnadilar( 35-rasm).

10

Kommutatsiya – bu himoyachilar o’z bo’limlarini o’zgartiradiganguruh harakatlariningbir turi. Kommutatsiya tajovuzkorlarning yaqinlashishi yoki o’zaro faoliyat harakati bilan amalga oshirilishi mumkin. Bunday holda, palatalar almashinuvi tajovuzkorlarbir-birigamos keladiganvaqtda sodir bo’ladi(37-rasm, a). Kommutatsiya, shuningdek, bitta hujumchi darvozabon maydonida harakatqilganda ham amalga oshiriladi(37-rasm, b). Keyin qo’riqchihimoyachisi uni eng yaqin sherigiga hamroh qiladi va unga o’yinchini beradi. Endi harakatlanuvchi o'yinchi boshqa himoyachi va boshqalar tomonidan qo'llabquvvatlanmoqda.

11
37 rasm. Kommutatsiya: a – oldinga yo’naltirishlarning o’zgarishi, b – vasiylarning topshirilishi Kommutatsiya yarim o’rtacha hujumchining qo’riqlash paytida amalga oshiriladi (38-rasm, a), dam olish paytida 3-2 himoyachisi 4 hujumchisi bilan to’pni egallab olgan gandbolchigao’tadi(38- rasm, b). O’yinchinito’p bilan ushlab turgandaalmashtirmang.U to’pni berguniga qadar unga g’amxo’rlikqilish kerak. Bundantashqari,o’yinchigahimoyachigaqaragandatezroq o’tishkerak emas.

Sirpanish – bu himoyachilarga qo’riqlash paytida himoyalanish va to’qnashuvlardanqochish imkonini beradiganguruhharakatlariningbir turi. Ko’pincha bu o’zaro ta’sir shaxsiy va aralash himoya uchun ishlatiladi.

To’p bilan o’yinchini qo’riqlash paytida sirpanishning o’zgarishi (39-rasm, a): hujumchi 4, driblingdan foymaydonnib, o’z qo’riqchisini 2 sherigi – himoyachi tomon 3 tomon yo’naltirishi uchun harakat qiladi, to’qnashuvning oldini olish uchun himoyachi 2 palataga iloji boricha yaqinlashishi kerak. Orqaga qadam qo’yish uchun va himoyachi 3. 2 va 4-juftlik o’yinchilari o’tishidan so’ng, 3- himoyachi yana 5-bo’limganisbatankerakli holatniegallaydi. Boshqa timsolda, 2 tajovuzkor himoyachini4-ni o’zininghujumkorsherigi 3-ga yo’naltirishgaharakatqiladi (39-rasm, b). Bu holda, qo’riqchi 4 sherigi 5 va tajovuzkor o’rtasida 3 sirpanish qiladi.
Himoyachining sherigi – himoyachi 5 – orqagaqadamtashlab,bo’shjoy yaratadi.
12

Sirpanishdanfoymaydonnganda, o’tishningustunligini berish kerak: to’p bilan o’yinchini boshqaradigan sherikga; to’p tomon harakatlanadigansherik; aralashhimoyada – o’ziga g’amxo’rlikqiladigano’yinchiga.

Tahlil qilish – bu bir vaqtning o’zida himoyachilarbir vaqtning o’zida bir nechta tajovuzkorlarni mahkam ushlab turadigan guruh harakatlariningbir turi. Ushbu to’sqinlik o’yinchini to’p bilan “uch soniya”, “to’p bilan uchta qadam” qoimaydonrini buzishga yoki to’pni rejalashtirilmaganyo’nalishga yo’naltirishga qaratilgan. Tahlil vaqtini aniqlash juda muhimdir.
Agar himoyachi oldindan o’yinchini yaxshi ko’rishni boshlasa, to’p bilan xujumchi boshqacha qaror qiladi. Ushbu shov-shuvning muvaffaqiyati uchun tahlilni quyidagi nuqtalardabajarish kerak:
1) to’p bilan o’ynagano’yinchi,uni olib yurgandanva ushlabolgandanso’ng, uchinchibosqichga o’tganda,uzatishga tayyorgarlik ko’rganda;
2) agarto’pni o’yin bilan tanishtirish uchun hushtak bo’lsa;
3) agar sakrashda hujumchi transferga tayyorgarlik ko’rayotganbo’lsa.