H.ƏLİyev adina neft emali zavodunun modernizasiyasi və yeniDƏnqurulmasi layiHƏSİNİN Əmtq səNƏDİ
“H.Əliyev adına NEZ-in modernizasiyası və yenidənqurulması”
Yüklə 15,6 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Şəkil 5. 3. Zavod ərazisində qrunt sularının səviyyəsi və axın istiqaməti 5.4.1. Qrunt sularının analiz nəticələri Temperatur
- Metallar, metalloidlər və sianidlər.
- Benzin və Dizel diapazonlu üzvi çirkləndiricilər.
- Şəkil 5. 4. İlkin ətraf mühit tədqiqatları zamanı qrunt sularında təyin edilmiş karbohidrogenlər
“H.Əliyev adına NEZ-in modernizasiyası və yenidənqurulması” layihəsi çərçivəsində qurğuların tikintisi və istismarı üzrə Ətraf Mühitə Təsirin Qiymətləndirilməsi EKOLOGİYA İDARƏSİ 52 58 1.50 OSBL 3 WWTP + + 47.5 5.7 1 47.5 5.7 1 59 1.50 OSBL 3 WWTP + + 2.7 0 2 2.7 0 2 60 3.50 OSBL 3 WWTP + + 1.3 1.1 2 21 0.6 2 61 1.30 OSBL 3 WWTP + 1.3 2 2 1.3 2 2 62 1.30 OSBL 3 WWTP + + 0.5 0 1 0.5 0 1 63 1.20 OSBL 3 WWTP - 0.5 0 1 0.5 0 1 64 1.40 OSBL 2+3 + + 7.8 3.2 1 7.8 3.2 1 65 2.00 OSBL 2+3 + + 0 0 1 0 0 1 66 1.50 OSBL 2+3 + + 13.4 2.4 1 13.4 2.4 1 67 1.10 OSBL 2+3 - - 0 0 1 0 0 1 68 0.80 OSBL 2+3 - - 0 0 1 0 0 1 17,7 Həddi qiymət aşılıb (izobuten) 240 Həddi qiymət (izobuten) 10 dəfə aşılıb “H.Əliyev adına NEZ-in modernizasiyası və yenidənqurulması” layihəsi çərçivəsində qurğuların tikintisi və istismarı üzrə Ətraf Mühitə Təsirin Qiymətləndirilməsi EKOLOGİYA İDARƏSİ 53 5.4. Qrunt suları Şəkil 5. 3. Zavod ərazisində qrunt sularının səviyyəsi və axın istiqaməti 5.4.1. Qrunt sularının analiz nəticələri Temperatur. Qrunt suyunun temperaturu sulu horizontun həm yuxarı həm də aşağı hissəsində kifayət qədər yüksəkdir ki, buna səbəb geogenik faktorlar, davam edən mikrobioloji parçalanma (istiliyin ayrılması ilə gedən ekzotermik proseslər) və ya qaynar texnoloji suların bu horizonta qarışması (kanalizasiyalardan sızmalar və s.) ola bilər. pH. Qrunt sularının tipik pH göstəricisi 6,5-8,5 arası dəyişir. Ərazidə qrunt suları qismən orta qələvi mühitə yaxındır. NEZ-də hal-hazırda istifadə olunan proseslərdən turşuların qrunt sularına qarışması əlamətləri hiss olunur. Həll olmuş oksigen. Həll olmuş oksigen miqdarı əksər nümunələrdə aşağıdır (˂1 mq/l). Adətən oksigenin konsentrasiyası sulu horizontlarda dərinliyə doğru aerasiya nəticəsində azalır. Oksigenin miqdarının dəyişməsi (əsasən şaquli yerdəyişmədə) onun az olması ilə və ya aerasiya və neft karbohidrogenlərinin, digər üzvi maddələrin mikrobioloji deqredasiyasının qarşısını alan keçiriciliyi olmayan qatların olması ilə əlaqədar ola bilər. Elektrik keçiriciliyi. Qrunt sularının elektrik keçiriciliyi bir qayda olaraq 0,03 mS/sm – 1 arasında dəyişir. Layihə ərazisindəki sulu horizontun üst hissəsində elektrik keçiriciliyi yüksəkdir ki (1 – 4 mS/sm arası), bu da təbii yüksək duzluluğun nəticəsidir. Həmin horizontun aşağı qatlarında elektrik keçiriciliyi çox yüksəkdir və tərkibində sulfat və xloridin çox olmasını göstərir. Nitratlar/Nitritlər. Qrunt sularında nitratların konsentrasiyası geniş aralıqda dəyişir. əksər hissələrdə nitratların miqdarı nəzərə çarpacaq dərəcədə aşağıdır. Nitratlar bütün nümunələrdə Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının tövsiyə etdiyi miqdardan aşağı (3 mq/l) aşkar olunmuşdur. Sulfatlar və Xloridlər. Horizontun yuxarı hissəsində sulfatların və xloridlərin konsentrasiyası daha yüksək olmuşdur. Yüksək miqdarda olması benzolun qrunt sularında həll olmasını çətinləşdirir. Karbonatlar. Karbonatların konsentrasiyası layihə ərazisində sulu horizontun həm üst, həm də alt qatlarında cüzi fərqlərlə, faktiki olaraq eynidir. Horizontun təşkil olunduğu dağ suxurları və çökmə “H.Əliyev adına NEZ-in modernizasiyası və yenidənqurulması” layihəsi çərçivəsində qurğuların tikintisi və istismarı üzrə Ətraf Mühitə Təsirin Qiymətləndirilməsi EKOLOGİYA İDARƏSİ 54 suxurlarda yüksək karbonatlıdır və HCl-la orta-yüksək reaksiya göstərir. Metallar, metalloidlər və sianidlər. Berillium, kadmium, civə, qalay və sianidlər qrunt sularının tərkibində tapılsa da, YVQH-dən aşağı miqdar təşkil edirlər. Arsen və selenin miqdarı NEZ ərazisindəki bəzi nöqtələrdən götürülmüş nümunələrdə etalon qiymətlərə nisbətən yüksək olsa da, Bitum qurğusunun tikintisi planlaşdırılan ərazidən götürülmüş nümunələrdə bu miqdar aşağı olmuşdur. Arsen və Selen zavodun tullantı sularının tipik çirkləndiriciləri olduğuna görə, onların qrunt sularının tərkibində aşkarlanması ətraf mühitin çirkab sular vasitəsilə çirkləndiyini göstərən amil sayıla bilər. Benzin və Dizel diapazonlu üzvi çirkləndiricilər. Bu çirkləndiricilərlə qrunt sularının çirklənməsi nəzərə çarpacaq dərəcədə müşahidə olunur. Nəzərə alsaq ki, qrunt suyu nümunələri sulu horizontun aşağı qatından götürülüb, o zaman suyun səthində üzən üzvi çirkləndiricilərin olmasını ehtimal etmək olar. Məsələn, kerosin fraksiyası zavod ərazisindəki nöqtələrdən birində (PZ 111) aşkar olundu və təhlükəsizlik səbəbindən bu nöqtənin yeri dəyişdirildi. BTEK. Qrunt sularında BTEK xüsusilə də benzol yüksək konsentrasiyalarda mövcuddur. Müvafiq olaraq da etalon qiymətlər aşılmışdır. PAK. Üç nöqtədə qrunt sularının tərkibində yüksək miqdarda PAK konsentrasiyası aşkar olundu. Digər üzvi birləşmələr. MTBE, halogenli uçucu karbohidrogenlər, fenollar, xlorfenollar və xlorbenzenlər, bütün su nümunələri müvafiq normalardan aşağıda səviyyədə tapıldı. Şəkil 5. 4. İlkin ətraf mühit tədqiqatları zamanı qrunt sularında təyin edilmiş karbohidrogenlər Yüklə 15,6 Kb. Dostları ilə paylaş:
|