H.Əliyev adına Neft Emalı Zavodunun modernləşdirilməsi
layihəsinin Faza-1 – Bitum qurğusunun tikintisi və istismarı
üzrə Ətraf Mühitə Təsirin Qiymətləndirilməsi
İlkin olaraq çıxış qazları qaz çıxışı xəttinə su injeksiya olunması ilə təxmini olaraq 160ºC-yə qədər
soyudulur. Çıxan qazın soyudulması injeksiya olunan suyun tam olaraq buxarlanması ilə müşayiət olunur.
Soyuma nəticəsində orta molekulyar çəkisi 300-350 kq/kmol olan ağır karbohidrogenlərin çıxan qazdan
kondensləşməsi baş verir.
İki fazadan təşkil olunmuş çıxış qaz axını maye və qaz halında olan fazaların ayrılması üçün separatora
verilir. Qaz yuxarı hissədəki tutumdan çıxır və qalıq karbohidrogenlərin (R-SH, CO и H
2
S) yandırılması
üçün inseneratora verilir.
7.10.3 Xammal və məhsul çənlər parkından ventilyasiya qazları
Xammal və məhsulun saxlanması çənlərinin ventilyasiya xətləri azot örtük sistemi ilə təchiz edilmiş
ventilyasiya qazı sistemi ilə birləşdirilib. Bununla da ventilyasi qazlarının çənlərdən atmosferə sızmasının
qarşısı alınır və qurğunun bu hissəsində çirklənmə minimumuma endirilir. Ventilyasiya qazları o halda
inseneratora verilir ki, azot örtük sisteminin müəyyən edilmiş təzyiqi (25 mbar) aşılır. Bu səbəbdən də bu
mənbə periodik atılma mənbəyi sayılır.
7.10.4 Məhsul doldurma stansiyasının ventilyasiya qazları
İnseneratorda yandırılan qazların üçüncü mənbəyi məhsul doldurma stansiyasının ventilyasiya qazlarıdır.
Buxarların atmosferə atılmasının qarşısını almaq məqsədi ilə ventilyasiya qazları doldurma stansiyasından,
avtosisternlərə sorucu doldurma ventilyatorlarının köməyi ilə inseneratora ötürülür. Bu mənbə də periodik
mənbəyə aid edilir, çünki ventilyasiya qazları yalnız doldurma zamanı inseneratora verilir.
7.10.5 Tüstü borusundan çıxan qaz tullantılarının həcminin ölçülməsi (23-ST-101)
Cədvəl 7.7-də verilmiş tüstü borusundan çıxan qaz tullantılarının həcminin qiymətləndirməsi aşağıdakılara
əsaslanır:
•
PEN40/60 markalı əsas məhsulun istehsalının material-istilik balansı
•
Çıxan qazlarda SO
2
və H
2
S miqdarının Bituroks
®
layihələri üçün laboratoriyada keçirilmiş pilot
sınaqlarında ölçülmüş miqdarı.
•
NO
x
, CO və ölçülən bərk hissəciklərin ümumi miqdarının qiymətləndirilməsi inseneratorun tələbləri
və istifadə olunan yanacaq qazının əsasında aparılır.
Cədvəl 7.6
Tüstü borusundan çıxan qaz tullantılarının həcminin ölçülməsi
Xarakteristika
Ölçü vahidi
Qiymət
Tullantıların yaranma yeri
Tüstü borusu
Texnoloji sxem balansında mövqeyi
31
Növ
---
Tüstü qazı/daimi
Temperatur
280
ºC
Normal
Maks.
Tüstü qazı axını
Kq/saat
19905,3
21963,4
Tüstü qazı axını
Nm
3
/saat
16912,7
18803,9
Tüstü qazı axını QURU
Nm
3
/saat
12580,7
13987,5
Tüstü qazı axını
m
3
/saat
34248,6
35425
Molekulyar çəki
Kq/kmol
26,4
26,2
Tüstü qazının tərkibi
N
2
% həcmdə
63,59
63,63
O
2
% həcmdə
6,69 (8,99 quru)
5,11 (7,00)
H
2
O
% həcmdə
25,61
27,08
CO
2
% həcmdə
4,11
4,18
SO
2
vppm
53
74
CƏMİ
% həcmdə
100
100
3% O
2
və quru şəraitə nisbətdə ölçülmüş çirklənmə
SO
2
mq/Nm
3
303,8
373,1
NO
x
(NO
2
kimi)
mq/Nm
3
450
1)
EKOLOGİYA İDARƏSİ
74
H.Əliyev adına Neft Emalı Zavodunun modernləşdirilməsi
layihəsinin Faza-1 – Bitum qurğusunun tikintisi və istismarı
üzrə Ətraf Mühitə Təsirin Qiymətləndirilməsi
CO
mq/Nm
3
100
1)
C-üzvi. (C
3
H
8
kimi)
mq/Nm
3
10
TSP
mq/Nm
3
50
1)
H
2
S
mq/Nm
3
10
1)
V
mq/Nm
3
5
1)
Ni
mq/Nm
3
1
4
7.11 Qaynar yağ qızdırıcısının tüstü qazları
Tüstü borusundan atılan tullantı qazlarının həcmi qaynar yağ qızdırıcısının 2000 kVt (təmiz istiliktörətmə)
hesablanmış gücünə və qızdırıcının termiki f.i.ə.-nın 80%-ə əsaslanır, çünki yanmanın hesablanması
odluğun 2500 kVt gücündən alınır. Yandırılma oksigen bolluğu üçün lambda=1,2 istifadəsinə hesablanıb.
7.11.1 Tüstü borusundan çıxan qaz tullantılarının həcminin ölçülməsi (23-ST-102)
Cədvəl 7.8-də qaynar yağ qızdırıcısından atılan qaz formalı tullantıların həcminin qiymətləri göstərilib, hansı
ki, istehsalçı tərəfindən təqdim edilmiş verilənlər əsasında detallı layihələndirmə zamanı yoxlanılmalıdır.
Cədvəl 7.7
Tüstü borusundan (23-ST-102) çıxan qaz tullantılarının həcminin ölçülməsi
Xarakteristika
Ölçü vahidi
Qiymət
Tullantıların yaranma yeri
Tüstü borusu
Növ
---
Tüstü qazı/daimi
Temperatur
300-dən çox olmamaqla
Tüstü qazı axını
Kq/saat
3855,5
Tüstü qazı axını
Nm
3
/saat
3098,5
Tüstü qazı axını QURU
Nm
3
/saat
2608,6
Tüstü qazı axını
m
3
/saat
6590,5
Molekulyar çəki
Kq/kmol
27,9
Tüstü qazının tərkibi (qiymətləndirmə)
N
2
% həcmdə
72,7
O
2
% həcmdə
3,2 (3,8 quru)
H
2
O
% həcmdə
15,8
CO
2
% həcmdə
8,3
SO
2
vppm
1 1)
CƏM
% həcmdə
100
3% O
2
və quru şəraitə nisbətdə ölçülmüş çirklənmə
SO
2
ölçülmüş
mq/Nm
3
3,6
1)
NO
x
(NO
2
kimi) çox olmayaraq
mq/Nm
3
450
2)
CO çox olmayaraq
mq/Nm
3
100
2)
C-org. (C
3
H
8
kimi) çox olmayaraq
mq/Nm
3
10
Bərk hissəciklər çox olmayaraq
mq/Nm
3
50
2)
H
2
S çox olmayaraq
mq/Nm
3
10
2)
V çox olmayaraq
mq/Nm
3
5
2)
Ni çox olmayaraq
mq/Nm
3
1
2)
7.12 Qoruyucu klapanlardan çıxan qaz tullantılar
Cədvəl 7.8 Bitum qurğusunda quraşdırılmış qoruyucu təzyiq klapanlarından atılan qaz formalı
tullantıların ümumi həcmi
4
Müqavilədə nəzərə alınmış tüstü qazlarının inseneratordan tüstü borusu vasitəsilə atılması hədləri
1)
H
2
S 100 pay/milyon (vppm) çox olmamaqla tüstü qazında nəzərə alınıb
2)
Müqavilədə nəzərə alınmış tüstü qazlarının inseneratordan tüstü borusu vasitəsilə atılması hədləri
EKOLOGİYA İDARƏSİ
75
Dostları ilə paylaş: |
