Hist fil star sred 2008
Yüklə 0,61 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- POLITYKA: - Według Arystotelesa
- Obywatelem pa ństwa
- - Ideały polityczne
40
Te funkcje poznania intelektualnego mają dwie podstawowe formy: rozum praktyczny i teoretyczny. Cnotą właściwą rozumowi praktycznemu jest rozsądek (phronesis), mądrość praktyczna: jest to umiejętność poprawnego, tj. dobrego kierowania własnym Ŝyciem. Mądrość praktyczna wskazuje teŜ środki słuŜące do osiągnięcia określonego celu. Natomiast cnotą właściwą rozumowi teoretycznemu jest mądrość
wyprowadzaniu z nich wniosków. Mądrość pokrywa się z obszarem nauk teoretycznych, a zwłaszcza z filozofią pierwszą. Jest to cnota, która upodabnia człowieka do Boga.
człowiekowi.
dobro państwa jest większe, doskonalsze, bardziej boskie. To właśnie natura ludzka jest racją istnienia państwa: człowiek jest „zwierzęciem politycznym”, które nie moŜe Ŝyć w izolacji. Do realizacji podstawowych potrzeb Ŝyciowych wystarczy człowiekowi mała wspólnota, ale do spełnienia się doskonałego Ŝycia potrzebne jest państwo z jego instytucjami, urzędami i organizacją. Poza państwem Ŝyje tylko zwierzę albo Bóg. - Państwo pochodzi zatem z natury i ugruntowanie w naturze ma takŜe struktura państwa, w tym niewolnictwo, które Arystoteles uwaŜa za stan naturalny: tak jak dusza panuje nad ciałem, a intelekt nad duszą tak ludzie, w których dominuje dusza, a w niej intelekt powinni panować nad innymi: męŜczyźni nad kobietami, wolni nad niewolnikami. - Obywatelem państwa jest ten, kto bezpośrednio uczestniczy w kierowaniu sprawami publicznymi: w sądach, zgromadzeniu ludowym, w ustanawianiu praw, dlatego liczba obywateli jest ograniczona. - Ustrój państwowy – stanowi ujęcie w pewien porządek władz w ogóle, a przede wszystkim naczelnej z nich wszystkich (Polityka 1278b, tłum. L. Piotrowicz). - Ustroje państwowe moŜna pogrupować zaleŜnie od sposobu realizacji tej najwyŜszej władzy. Władzę moŜe sprawować: 1/ jeden człowiek, 2/ grupa ludzi, 3/ większa część ludzi. Tę władzę moŜna sprawować: prawidłowo lub nieprawidłowo. Zwyrodniałe formy sprawowania władzy to: tyrania, oligarchia, demokracja. Właściwe formy rządów to: monarchia, arystokracja, politeja.
41
42
IV - OKRES SZKÓŁ HELLENISTYCZNYCH Podstawowe cechy myśli hellenistycznej: 1. Nowa sytuacja polityczna: - Podboje Aleksandra Wielkiego (334-323 przed Chr.) doprowadziły do istotnych zmian politycznych, które pociągnęły za sobą określone konsekwencje w obszarze Ŝycia społecznego i kulturalnego.
miast-państw (polis). Utraciły one swoją wolność i autonomię i miały stanowić element powszechnej, wielkiej monarchii. Na miejsce miast-państw zaczną powstawać królestwa w Egipcie, Syrii, Mezopotamii, Pergamonie. - W 146 r. przed Chr. Grecja zostanie podbita przez Rzym i stanie się jedną z prowincji rzymskich. - Człowiek nie będzie juŜ traktowany przede wszystkim jako obywatel miasta-państwa, a zatem stracą nieco na znaczeniu cnoty obywatelskie. Coraz większego znaczenia natomiast zaczną nabierać wiedza i umiejętności.
– człowiek nie mogąc czuć się obywatelem polis zacznie czuć się obywatelem świata. Podstawowe znaczenie zacznie mieć wspólnota ogólnoludzka.
Odkrycie jednostki: - Człowiek, który nie jest juŜ ujmowany przede wszystkim w relacji do państwa, jako obywatel, ukaŜe swoją indywidualną, jednostkową twarz. Człowiek jest bowiem
indywidualizmu i egoizmu. - Zwrócenie się ku jednostce prowadzi takŜe do odkrycia „jaźni” – „ja” – indywidualnego, niepowtarzalnego podmiotu róŜnorodnych działań i decyzji. Konsekwencją tego jest zwrócenie większej uwagi na relacje, w jakie człowiek jest uwikłany, jak relacje małŜeńskie, rodzicielskie oraz na związaną z tym sferę powinności. - Powoli zaczyna zanikać poczucie wyŜszości Greków względem barbarzyńców; nie uwaŜają siebie juŜ za wyŜszych, wolnych „z natury”. Jest to takŜe efekt podejścia kosmopolitycznego, które kładło akcent na wspólnotę losu ludzkiego.
43
3. Kultura hellenistyczna: - Od czasu podbojów Aleksandra Macedońskiego kulturę grecką określa się mianem kultury hellenistycznej. Jest to kultura, która świadomie przejmuje wpływy Wschodu, łącznie z jego wierzeniami, obyczajami, filozofią i sztuką. Kultura ta dowartościowuje elementy nie-greckie. - Centrum Ŝycia kulturalnego zostanie przeniesione poza Ateny – np. do Aleksandrii z jej biblioteką i muzeum wybudowanym przez Ptolemeuszy, a filozofię w Atenach będą tworzyli nie-Ateńczycy: Epikur z Samos, Pirron z Elidy.
okresu będzie się obracać prawie wyłącznie wokół rzeczywistości fizykalnej. - Punktem wyjścia refleksji jest bezpośrednie wyczucie Ŝycia i jego problemów, dlatego myśliciele tego okresu nie będą się odwoływać do mądrości, która jest formą intelektualnej kontemplacji (por. Arystoteles), ale do phronesis – mądrości praktycznej, Ŝ yciowej. 5. Powrót do Sokratesa: - Postacią uprzywilejowaną w tym okresie będzie postać Sokratesa. Powodów takiego podejścia jest wiele, ale najwaŜniejszym jest niewątpliwie fakt, Ŝe Sokrates osiągnął niezwykłą harmonię między tym, co głosił, a tym, jak Ŝył. Myśliciele tego okresu, podobnie jak Sokrates, koncentrują się na problematyce etycznej, traktują filozofię w kategoriach terapeutycznych – jako formę leczenia duszy, a ostatecznie jako sztukę umierania. WaŜny był takŜe element sceptycyzmu wynikający z Sokratejskiej koncepcji „wiedzy niewiedzy”. 6.Ideały Ŝyciowe: - Wśród ideałów Ŝyciowych na czoło wysuwa się ideał autarkii – wystarczania samemu sobie, niezaleŜności od tego, co zewnętrzne, autonomii i wolności. Miało to doprowadzić do szczęścia (eudajmonia).
wewnętrznego i spokoju. Yüklə 0,61 Mb. Dostları ilə paylaş:
|