ХүМСҮН ҺӨкмләРИ
Yüklə 1,34 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- (Vəhid və Sistanidən başqa) Bütün müctəhidlərin rə`yi
- Vəhid və Sistani
- KASET VƏ CD-NİN XÜMSÜ Sual 90
- ON BEŞİNCİ FƏSİL XÜMSÜN ÖDƏNMƏSİ XÜMSÜN ÖDƏNMƏ YERİ Sual 91
- Fazil, Nuri, Məkarim, Behcət və Vəhid
- XÜMS VƏ XEYİR İŞLƏR Sual 92
- Bütün müctəhidlərin rə`yi
68
(Vəhid və Sistanidən başqa) Bütün müctəhidlərin rə`yi: Əgər istifadə olunacağı gözlənilirsə və şəxsin şə`ninə uyğundursa, xümsü yoxdur. Baxmayaraq ki, təsadüf nəticəsində bir il istifadə olunmayıb. 1
Vəhid və Sistani: Xümsü verilməlidir. 2
Qeyd: Mərcelərin risalə və istiftaatlarında qeyd olunmuş cavab kitab barəsindədir. Lakin bu cəhətdən kompüterlə kitab arasında heç bir fərq yoxdur.
ehtiyac duyularsa, xümsü yoxdur. 3
istifadə olunmazsa, ona xüms düşür. Qeyd 2: Əxlaqsız və qadağa qoyulmuş CD və kasetlər haramdır. Bu növ CD və kasetlərə xüms düşür. Qeyd 3: Risalələrdə CD və kaset barəsində danışılmasa da, qeyd olunmuş qayda hazırkı suala da tətbiq olunur.
1
İmam (r), “İstiftaat”, 1-ci cild, səh.91; Xamenei, “Əcvibə”, səh.899; Fazil, “Camiul-məsail”, 1-ci cild, səh.734; Təbrizi, “İstiftaat”, səh.888; Nuri, “İstiftaat”, 1-ci cild, səh.267; Safi, “Camiul-əhkam”, 1- ci cild, səh.704; Məkarim, “Tovzihul-məsail”, 1507-ci məsələ; Behcət, “Tovzihul-məsail”, 1376-cı məsələ. 2 Sistani və Vəhidin katibliyi. 3
“Ürvətül-vüsqa”, 61-ci məsələ; Xamenei, “Əcvibə”, səh.899. 69
ON BEŞİNCİ FƏSİL XÜMSÜN ÖDƏNMƏSİ XÜMSÜN ÖDƏNMƏ YERİ Sual 91: Xümsü kimə verməliyik? İmam (r): Öz mərceye təqlidinə (təqlid etdiyi müctəhidə) və ya onunla məsrəfdə kəmiyyət və keyfiyət baxımından eyni nəzərdə olan müctəhidə ödəməlidir. Eyni zamanda mərce təqlidinin icazə verdiyi yerlərə sərf edə bilər. 1
Xamenei: Gərək xümsü müsəlmanların vəliyyi əmrinə (rəhbərinə) ya da onun vəkilinə versin. Əgər öz mərce təqlidinin fətvasına əməl etsə də, vəzifəsi boynundan götürülər. 2
(ə) payını öz mərce təqlidinə, ya da onunla məsrəfdə kəmiyyət və keyfiyyət baxımından eyni nəzərdə olan müctəhidə verməlidir. Eyni zamanda mərceye təqlidinin icazə verdiyi yerlərə sərf edə bilər. Seyidlərin payını isə vacib ehtiyata əsasən öz mərceye təqlidinə, ya da onun icazəsi ilə seyidlərə verməlidir. 3
və ya onun icazə verdiyi yerlərə çatdırmalıdır. Əgər başqa müctəhidə vermək istəsə vacib ehtiyata əsasən öz mərceye təqlidindən icazə almalıdır. Seyidlərin payını isə onların özünə vermək olar. 4
1
“Tovzihul-məsaili mərace”, 1834-cü məsələ. 2 Xamenei, “Əcvibə”, səh.1004, 1002. 3
“Tovzihul-məsaili mərace”, 1834-cü məsələ; Nuri, “Tovzihul- məsail”, 1830-cu məsələ; Vəhid, “Tovzihul-məsail”, 1843-cü məsələ. 4
“Tovzihul-məsaili mərace”, 1834-cü məsələ. 70
Sistani: İmamın (ə) səhmini öz mərceye təqlidinə və ya onun icazə verdiyi yerlərə çatdırmalıdır. Vacib ehtiyata əsasən o ə`ləm və bütün cəhətlərdən agah mərce olmalıdır. Seyidlərin səhmini isə onların özünə vermək olar. 1
Safi: İmamın (ə) səhmini öz mərceye təqlidinə və ya məsrəfdə kəmiyyət və keyfiyyət cəhətdən onunla eyni nəzərdə olan müctəhidə verməlidir. Eyni zamanda mərceye təqlidinin icazə verdiyi yerlərə sərf edə bilər. Seyidlərin payını onların özünə vermək olar. 2
Qeyd: Xüms iki hissəyə bölünür. Onun yarısı imamın (ə) səhmi, yarısı isə seyidlərin səhmidir. Böyük ayətullahlar Sistani, Təbrizi və Safi seyidlərin səhmini ödəməkdə müctəhid icazəsini lazım bilmirlər. XÜMS VƏ XEYİR İŞLƏR Sual 92: Məsələni bilməmək və cahillik səbəbindən bir şəxs seyidlərin və mə`sum imamın (ə) səhmini xeyir bir işə sərf edib. Lakin bu işi camiuş-şərait müctəhidin icazəsi olmadan edib. Bu şəxs nə etməlidir? Bütün müctəhidlərin rə`yi: Öz mərceye təqlidinə və ya onun nümayəndəsinə bu işini xatırlatmalıdır. Əgər o məsləhət görərsə bu şəxs vəzifəsini ödəmiş hesab olunacaq. 3
asılı olduğu üçün bu işdə elm və cəhlin heç bir tə`siri yoxdur. Bu iş müctəhidin öhdəsinə buraxılmalıdır. Əgər
1 Həmin mənbə. 2
3
“Tovzihul-məsaili mərace”, 1834-cü məsələ; Nuri, “Tovzihul- məsail”, 1830-cu məsələ; Vəhid, “Tovzihul-məsail”, 1843-cü məsələ. Yüklə 1,34 Mb. Dostları ilə paylaş:
|