I c I l d VII-XII əsrlər azərbaycan şERİ

F ə lə k d ə   b ir b u c a ğ ı  ey  m ə k a n   ed ən   şahim , 
G iin ə şlə   yo ld aş  olub  g ö y d ə   b ir g e d ə n   şahim .
K ü lə k   sə n ə   a t  o la r gah,  ç ə rx   bir m ey d an ,
Y e rin   d ə  g ah  u calıq ,  g ah  da  çalxanan  ü m m an...
A ğ aclara  su lu  m ə rc a n   ilə   b ə z ə k  v erd in ,
B ağa,  ç ə m ə n liy ə   fıru zə  d o n   geyindirdin...
E d ib sə n   h ə r  ç ə m ə n i,  bağı  yiiz  nigaristan, 
A ğ aclar ü stə  ö tə r  yüz  m ü ğ ən n i  bir  dastan.
B ulud  fəzad a  ki,  x atırlad ır  z ə r if  ip əy i,
S ə p ə r  bağa,  ç ə m ə n ə   zər,  g ö v h ə r  şirnal  kü ləy i.
O tu rd u ğ u n   saray a  yiiz  g ö zəl  b ə z ə k   v urm uş, 
G ə z işd iv in   çölü  y ü z  n e m ə t  ilə  d o ld u rm u ş,
D ü z ə n d ə   ərğ a v a n m   q o lların a  yüz  m ə rc a n , 
S ə p ə r  o  y a sə m ə n in   q o y n u n a g ö v h ə r  n eysan.
N ə  xoş  ki,  in c ilə rə   b a ğ ç a -b a ğ   q ərq   o lm u ş,
N ə   xoş,  ip ək   g ey in ib   şa x ə lə r,  bara  d o lm u ş.
O lu b   ç ə m ə n d ə   g ü lə   n ə rg iz in   gözii  h ey ran , 
M ən im   göziim   kim i  şuh  g ö rsə n ə r  o na  canan.
O  d ilb ərin   ki,  fə ra q i-q ə m in o   o dlanıram , 
Ü rə k d ə   ağ lay ıram ,  can d a  od  tutub  y an ıram .
B ə z ə k   v erir  e v im ə   su ıə ti  eşik d ə  ik ən , 
D u y u ram   ev d ə  ik ən   ətrin i  eşik d ən   m ən .
Ü rə y im   eşq  e v id ir -   eşqi  on u n   gündür,  inan! 
Q ıfıllasam   q apını,  nur,  işıq  saçar b acad an !
O n u n   cam a h n a   b ax,  istə sə n   süsən  g ö rm ə k , 
D ü şiib sə  sü n b ü lə  m ey lin ,  əlin i  z ü lfü n ə   çək !..
ŞAH  Ə BU M Ə N SU R U N   MƏDHİ
D ilb ərin   rü x sarı  tə k   x ə n d a n   o lu b d u r  laləzar, 
L alən in   e şq in d ə   a ğ la r b ə rq i-n is a n   z a r-z ar!
Y az  n ə s im in d ə n   tik a n lıq la r d ö n ü b d ü r g ü lşə n ə , 
G özyaşı  tö k d ü   b u lu d ,  od lu   şo ra n lıq la r bahar.
Bağ,  X ə rx iz ə   d ö nüb,  g ü ldü  ç ə m ə n   x ə rx a r  tək , 
D ağ  fə lə k   rongi  alar,  sə h ra   b e h iştə   oxşayar.
Sübh  v ax tm d a   se ç ilm ə z   asim an d an   d ağ   başı,
B ax,  n e c ə   gör,  b irlə ş ib d ir  asin ıan la  kuhsar.
V əsl  u m an   aşiq   kim i  bülbül  q ıla r  ah ü   fəğ an ,
Gül  g ö z ə llə r  su rəti  tə k   g ö rsə n ə r  n azlı,  xum ar.
S usəni  to zd an   tə m iz lə r  xeyrini  n cy san   y u y ar 
N ə rg is i-n ə s rin   ü z ü n d ən   yel  niqabı  qaldırar.
B ülbülün  fəry ad ı  S ə rk ə ş   tək   ç ə m ə n d ə n   y ü k sə lə r, 
Q um ıu  d ö n n ıü ş  B a rb ə d ə ,  şah  b ə z m id ir  şa x i-ç in a r.
Ç ö llə r  a l-ə lv a n   g ey ib ,  z in ə t  v e rilm iş  d ağ lara, 
T arlalar  fıru z ə   d o n lu ,  şa x ə lə r y aq u tb ar.
S əb ird ən   q alm az  ə s ə r,  eşq  atəşi  tü ğ y an   cd ər,
N ccə  ki  g ü n lə r  u zandıqca,  g ecə  nö q san   tapar.
K oklik  ö td ü k c ə ,  x a tırla r  dost  sə sin i  dostu n u n , 
Ç əngin  av a z ın d a   yar,  avazını  y arın  duyar.
Bağ  d ö n ü b d ü r  öz  b ü satıy la  şahm   d ə rb arın a, 
G aviyan  b ay rağ ı  tə k   g ö v h ə rlə   o lm u ş  m eyvodar.
B ar giinü  ax ç a   sə p ilm iş  b əz m ə   o x şa r  q ö n çələr, 
M işk  tək  a rx la r  k ə n a rm d a   b ə n ö v şə   ətri  var.
73

---

M işk lə  d o lm u ş  n ə sim in d ə n   baharın  dağ,  d ə rə , 
D a ğ -d a şa   lalə  ç ilə r q an,  od  olub  a tə ş  saçar.
B u,  şahın  şad lıq   g ü n iin d ə  b ə zm in in   təsv irid ir,
O ,  döyüş  v a x tı  şahın  m ey d an ım   xatırladar.
V er  əlıy lə  b ir  g ü n ə şd ir  şah  Ə b u m ən su r  kim , 
D osta  d ü nyanı  b eh işt  etm iş,  rə q ib in ə   hasar.
B əxşişiııin  h ə d d i  yoxdur,  lütfünün  ən d azo si, 
O lm asm   m ü lk ü n ə  sə rh ə d ,  öm rii  o lsun  payidar!
M ehri,  n a z ıy la   silə r  o  ay  üziindən  iəkoni,
B əx şişi  q o y m az  tam ah  o lsun  k ö n iillərd ə  q ubar.
G ö y   onun  p işx id m ə ti  olm uş,  g ü n əş  q u llu q çu su , 
H əq q   ona  n iisrə tv e rə n d ir,  y a v ə rid ir  ruzigar!
N əzm o   d ü şm ə z   bar,  ə g o r  o lm azsa  tobi  m ordlik. 
Q atm asa  ol,  x cy irx ah lıq   tutm az  a lə m d ə   q ərar.
H ə r  diyardan  d o s tə -d o s to   m ü lkünə  şair  gəlir. 
Ö pm oyo  astananı  am ad o d ir  yıiz  şohriyar!
Pak  qoibi,  diiz  yolu  azm ışlara  yol  gö stərir,
V er  oli  a c g ö z lə rə   diinya  m alından  ol  tutar.
T anrı  öz  nuru n d an   o  şahı  y aratm ışd ır,  o na -  
D iııi,  elm i,  boxşişi  etm iş  bu  d ü n y ad a  nisar.
Ə ql 
yerdir,  lbzl 
dam   bəx şiş  e v in d ə ,  m iitləqa! 
G eydiyi  h ə r  paltara  arğ ac  -   xcyir,  en  -   iltixar!
V ersə  m in  v ə d ə   b irino,  heç  zam an  çıx m az  x ilaf, 
M in  k ə ıə   b ə x şiş  v erər,  bir  d ə fə   q o y m az  intizar.
Ey  hiizuruna  g ə lə n lə r  x o z n ə sin d ə n   b a r  yey ən ! 
Ey  q ıh n c ıy la   ed ən   d ü şm ə n lə rin   c a n ın   şikar!
< ? r ^   74
Ç a rə siz lə r  ç a rə si,  ey  k im sə siz lə r  kim səsi!
Ə1  tu tan   m ö h ta c la ra ,  q ə m   əhli  ü çün  qəm küsar!
H aıda  sən   o lsan ,  s ə x a v ə t  d ə  ta p a r  ord a  m əqarn, 
H arda  sə n   se ç sə n   m ə q a m ,  o rd a  v ə fa d ır b ərq ərar!
Ey  b ilik d ə   b a şb ilə n   r ə h b ə ıiə r ə   y o l  g ö stərən !
Ey  tö k ən   m ə rd lik d ə   p u lsu zlar  ay a ğ m a   dinar!
H arda  o lsa m   m ən ,  o lu b   m əd h in i  dilim in   ə z b ə ri, 
H arda  o lsam ,  şü k rü n   oim uş  m ə n d ə n   ay rılm az  şüar!
Keçdi  ay lar,  keçdi  illor,  y e tm ə d ım   dildarım a, 
Iiə s rə tin d ə n   getdi  e a n ım ,  ruhum   o ld u   b ə rq ə ra r!
Çox  şü k ü r  o  ə rş i- f ə r ş i  x əlq   e d ə n   A lla h a   ki,  -  
Q ism ət  etdi  şad  g ö ro m   nix sarın ı,  ey  şəhriyar!
13
ƏMİR  Ə BÜLHO SƏ N  VƏ   ƏMİR  ƏBÜLFƏZİN  MƏDIIİ
B ahar g ə ld i,  cahan  c ə n n o t  oldu,  b ə x t  cavan, 
Q ızılgiil  örtüyii  iizd ən   atıb,  olub  x əndan.
Sevindi  d ü şm ən i  kiifrün,  xəzanı  o ld u   bahar,
Əzildi  d ıişm ən i  d inin,  baharı  old u   x əzan .
Ə zəl  sə a d o tin in   yox  n ə h a y ə tin d ə n   ə sə r,
Folək  sə a d ə ti  v e rm işsə,  yox  o n a  payan!
A ğılla  ruh  olu b   indi  d o stlara  sirdaş,
Dili,  əli  k o silib   d ü şm ə n in ,  düşüb  candan.
Ucaltdı  T an rı  y e n ə   b ay rağ ın ı  islam ın,
Folək  y etird i  y c n ə   k ü fr  q ü v v əsiııə  ziyan.
Pozuldu  v ə h d ə ti,  o ld u   z ə lil  d ü şm ə n lə r.
Q uruldu  d o stla r  a ra sın d a   doğru  bir  peym an.

---