qoydu və gümüşü yumru şəklə salmaq üçün yoğurmağa başladı. O, bu
əməliyyatı çox məharətlə eləyirdi.
Gümüşün yuvarlaq şəklə düşdüyünü gördükdə Ejen öz-özünə:
-
Bəli, - dedi - bu qocanın gücü Polşa kralı II Avqustun*
gücündən heç də az deyil!
Qorio ata qəmgin nəzərlə əlindəki gümüşə baxdı, gözləri yaşardı,
sonra isə otağında yanan burma şamı söndürdü. Onun ah çəkərək
yatağına uzandığını Rastinyak eşidə bildi.
Tələbə öz-özünə:
-
Bu, divanədir! - deyə düşündü.
Qorio ata ucadan:
-
Zavallı balam! - dedi.
Ejen bu sözlərdən sonra belə qərara gəldi ki, bu hadisəni yay-
maqdansa, susmaq yaxşıdır, bir də, tez-tələsik qonşunu ittiham etmək
mənasızdır. Tələbə yenicə öz otağına girmək istəyirdi ki, birdən xəfif
xışıltı eşitdi. Bu xışıltı yumşaq başmaq geymiş adamların pilləkəndən
düşməsini xatırladırdı. Ejen diqqətlə qulaq asdı. Həqiqətən, iki şəxsin
nəfəs aldığını duymaq olurdu. Nə qapı cınl- dadı, nə ayaq səsləri
eşidildi. Rastinyak ancaq üçüncü mərtəbədə Votrenin otağında zəif
işıq yandığını dərhal gördü.
Öz-özünə:
-
Ailə pansionunda nə qədər sirr var imiş! - dedi.
Ejen bir neçə addım aşağı enib dinləməyə başladı, qulağına qızıl
cingiltisi gəldi. Bir az sonra işıq söndü, qapı yenə cırıldamasa da,
qaranlıqda iki şəxsin nəfəsini duymaq olurdu. Sonra bu iki şəxs
pilləkəndən aşağı düşdükcə səs də uzaqlaşaraq itib gedirdi.
Voke pəncərəsini açıb:
-
Orada gəzən kimdir? - deyə bağırdı.
Votren astadan yoğun səsi ilə cavab verdi:
-
Mənəm, Voke cici, öz otağıma gedirəm.
Ejen isə otağına dönərkən öz-özünə fikirləşirdi:
“Çox qəribədir! Kristof qapının rəzəsini çəkmişdi. Parisdə, ətraf-
da baş verən hadisələri yaxşı bilmək üçün gecələr qətiyyən yatmaq
yaramaz”.
Bu iki kiçik hadisə Ejeni şöhrətpərəstlik və eşq xülyalarından
uzaqlaşdırdı. O əyləşib çalışmağa başladı. Lakin fikirləri çox dağınıq
idi, çalışa bilmirdi. Qorio atanın şübhəli işləri və xüsusilə
47
downloaded from KitabYurdu.org
DÜNYA ƏDƏBİYYATI KLASSİKLƏRİ
parlaq bir gələcək müjdəsi kimi hər an gözləri qarşısında canlanan
qrafinya de Restonun xəyalı onu çalışmağa qoymurdu. Nəhayət, Ejen
yatağına uzanıb, ölü kimi yatdı. Gənclər gecə çalışmaq üçün vəd
verdikdə, on hadisədən yeddisində onların yəqin yatacaqlarına
inanmaq olar. Gecələr yatmamaq üçün iyirmi yaşı ötmək lazımdır.
Ertəsi gün Parisin göylərini duman bürümüşdü. Duman elə sıx idi
ki, hər şeyin üzərinə pərdə çəkmişdi; hətta ən dəqiq adamlar belə
vaxtı təyin etməkdə çətinlik çəkirdilər. Zənglər günorta vaxtını xəbər
verirdisə də, səhər saat səkkiz olduğunu zənn etmək olardı. Madam
Voke saat onun yarısında hələ də yatağından qalxmamışdı. Kristofla
yoğun Silviya da vaxtından gec oyanmış, indi isə kirayənişinlər üçün
alınmış südün qaymağı ilə qəhvə bişirib, rahat-rahat içməklə məşğul
idilər. Madam Voke bu qeyri-qanuni işi sezməsin deyə Silviya
kirayənişinlərin südünü yenidən xeyli qaynatmışdı.
Kristof quru çörəyi qəhvəyə birinci dəfə batıraraq:
-
Silviya, - dedi, - nə deyirsən de, amma cənab Votren yaxşı
adamdır. O, bu gecə də iki şəxslə görüşdü, ancaq sahibə soruşsa, ona
heç nə demək lazım deyil.
-
Bəs o, sənə bir şey verdimi?
-
Bir ay ərzində yüz su vermişdir, bunun da mənası “ağzını
yum” kimi bir şeydir.
Silviya dedi:
-
Elə özünü çəkməyən bir odur, bir də madam Kutür. Yerdə
qalanlar Yeni il münasibətilə sağ əlləri ilə verdiklərini sol əlləri ilə
geri almaq üçün can atırlar.
Kristof:
-
Verdikləri də nədir? - dedi. - Vur-tut yüz su. Düz iki il tamam
olur ki, Qorio ata çəkmələrini özü təmizləyir. Hələ bu simic Puare
çəkmə yağı belə işlətmir. O, öz sürütmələrini dili ilə yalayar, ancaq
təmizləməyə verməz. Bu ölüvay tələbəyə gəlincə, o, mənə qırx su
verir. Halbuki elə tək fırçalar mənə bundan baha qiymətə başa gəlir.
Hələ bir tərəfdən də köhnə paltar alıb-satır. Qəribə alverdir!
Silviya balaca qurtumlarla qəhvəni içərək, etiraz etdi:
-
Hələ bu harasıdır! Hər halda, bizim yer məhəllədə ən yaxşı yer
sayılır. Dolanmaq olar. Amma Kristof, mən yenə hörmətli Votren
dayıdan danışmaq istəyirəm. Onun barəsində sizinlə danışmayıblar
ki?
48
downloaded from KitabYurdu.org
-
Belə bir iş olmuşdur. Bir neçə gün bundan qabaq küçədə bir
kişiyə rast gəldim. O, məndən soruşdu ki, saqqalına rəng vuran yoğun
bir cənab sizdəmi yaşayır? Mən ona cavab verdim ki, xeyr, ağa, o,
saqqalına rəng vurmaz. Onun kimi kefi duru adamın belə şeylərlə işi
yoxdur. Mən bu əhvalatı cənab Votrenə xəbər verdim. O dedi:
-
Oğlan, çox yaxşı cavab vermisən! Sən elə həmişə belə cavab
ver. Başqaları sənin zəif cəhətinə bələd olanda heç ləzzət vermir. Belə
işlərin nəticəsində ərlə arvadın boşandığını da görmüşəm.
-
Elə mənə də bazarda yanaşan olub. Soruşurlar ki, mən onu
köynək geyinəndə görmüşəm, ya yox. Lap adamın gülməyi gəlir! -
Sonra öz sözünü kəsərək: - Mənə bax, - dedi, - Val-de-Qras
saatlarının səsini eşidirsənmi? Saat ona on beş dəqiqə qalmışdır,
amma heç kəs yerindən tərpənmir.
-
Nə cəld olubsan! Evdə heç kəs yoxdur. Madam Kutür öz qızı
ilə səhər saat səkkizdə müqəddəs Etyen kilsəsinə ibadətə getmişdir.
Qorio ata əlində bir bağlama ilə küçəyə çıxdı. Tələbə saat onda,
mühazirədən sonra qayıdacaq. Onlar gedəndə mən aşağıda pilləkəni
təmizləyirdim. Hələ Qorio ata bağlaması ilə mənə toxundu, dəmir
kimi bərk şey idi. Görəsən, bu qoca kaftar nə ilə məşğul olur? Hamı
onu fırfıra kimi hərlədir, amma o, yenə də yaxşı adamdır, hamısından
yaxşı adamdır. Verdiyi bir şey deyil, ancaq bəzən məni yanlarına
göndərdiyi xanımlar yaxşı araqpulu verirlər. Onlar hara, bizimkilər
hara! Paltarlarına baxırsan, başdan-ayağa bəzək içindədirlər.
-
Yoxsa onlar Qorio atanın “mənim qızlanm” dediyi xanımlar-
dır? Onlar bir düjündür.
-
Mən ancaq ikisinin yanına getmişəm, buraya gələn xanımların
yanına.
-
Görünür, sahibənin başı qarışmışdır. Bu saat gəlib səs-küy
salacaq, getmək lazımdır. Kristof, südü pişikdən gözlə.
Silviya sahibənin yanına qalxdı.
-
Bu nə deməkdir, Silviya? Saat ona on beş dəqiqə qalıb, siz isə
məni hələ oyatmamısınız, siçan kimi yuxuya getmişəm. Ömrümdə
hələ bu qədər yatdığım olmamışdır.
-
Hamısı dumandandır. Elə qalın dumandır ki, lap bıçaqla kəsə
bilərsən.
49
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |