İlham Məmmədov, Aydın Əhmədov Nəcməddin Məmmədov



Yüklə 336 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə19/87
tarix30.12.2017
ölçüsü336 Kb.
#18610
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   87

rirsə  reaksiya müsbət,  zəif palıdı  rəng -  şübhəli  və  rəngsizlik -  
mənfi  hesab  edilir.  Palıdı  rəng  qeyd  edilən  1  q  Ç-nin  maksimal 
durultması  onun  titri  hesab  edilir.
2.  Müsbət və  mənfi antigenlərin  1  g G-və qevri-spesifik əla­
qəsinin titrasivası.  Bu məqsədlə  1:2-dən  1:1024-ə qədər müsbət 
və mənfi  antigenlərin durultma dərəcələri  əldə edilir.  0,0125  ml 
həcmində  hər  bir  durultmadan  polistirol  gözcüklərinə  keçirilir 
və  adsorbsiya  məqsədlə  16-18  saat  ərzində  40°  S  temperaturda 
saxlanır.  Adsorbsiyadan  sonra  birləşmiş  antigen  gözcükdən  kə­
nar edilir və 3  dəfə yuyucu buferlə yuyulur.  Bundan  sonra bufer 
qalığını  kənar etmək üçün planşeti  çalxalayırlar.  Daha sonra ad­
sorbsiya  olunmuş  və  duruldulmuş  atigen  olan  gözcüyə  işçi  titr- 
dən götürülmüş  0,0125  mqlq  G əlavə  edilir və 45  dəqiqə  ərzin­
də 37°  S  temperaturda inkubasiya edilir.  Birləşmiş  IqG-ni  çalxa- 
lamaqla kənar edib, yuyucu buferlə 3  dəfə yuyulur.  Sonra bunun 
üzərinə  indikator  sistemi  buferi  əlavə  edilir.  30  dəqiqə  inkuba- 
siyadan  sonra nəticə  yoxlanır.
Hiperimmun  seruma  qarsı  müsbət  antigenlərin  titrləşdiril- 
məsi.  Kvadrat sxem əsasında atigeni  hiperimmun  serumla titrlə- 
dirirlər.  Müsbət  antigenin  l:2-dən  l :2048-ə  qədər  nisbətində 
durultmaları hazırlanır və şaquli  xətt boyunca  1-dən  10-cu sıraya­
dək 96  gözlüklü planşetin  gözcüklərinə əlavə edilir.  12-ci  şaqu­
li  sıraya  mənfi  antigenin  1:2-l:128-dək  durultmaları  tökülür. 
Bundan sonra adsorbsiya olunmaq məqsədilə planşet 4°S tempe­
raturda  16-18  saat saxlanır.  Birləşməmiş  antigenləri  adsorbsiya­
dan sonra  kənar edilir,  sonra  3  dəfə  yuyucu  buferlə  yuyulur.
Sonrakı  mərhələdə üfuqi  sıra gözcükləri hansı ki, A, B,  S, D, 
E,  F,  G,  H  hərfləri  ilə  qeyd  edilir  və  hiperimmun  serumun  du- 
rultmasından  0,0125  ml  miqdarında  l:10-dən  l:640-a  qədərdən 
başlayaraq  əlavə  edilir və  37°  S  temperaturda  1  saat  ərzində  in­
kubasiya  edilir.  İnkubasiya qurtardıqdan  sonra birləşməmiş  spe­
sifik  antitelləri  çalxalamaqla  kənar edilir.  Yuyucu  buferlə  3  də­
74
fə yuma apararaq, qalıq buferi kənar etmək üçün çalxalanır.  Sonra 
gözcüklərə  işçi  titrdə  IqG  hərəsinə  0.0125  ml  miqdarıda  əlavə 
edilir və yenidən 37° S temperaturda  1  saat inkubasiya edilir.  İnku- 
basiyadan  sonra  gözcüklərlər çalxalanmaqla  I q  G-dən  azad edi­
lir və 3  dəfə yuyucu buferlə yuyulur.  Bufer məhlul əvvəlki  qay­
da  üzrə  kənar  edildikdən  sonra  gözcüklərə  0,0125  ml  indikator 
sistemi  buferi  əldə  edilir,  37°  S  temperaturda  30  dəqiqə  inkuba­
siya edilir və  reaksiyanın  nəticəsi  yoxlanır.
Reaksiyanın  nəticəsi  yoxlanılan  zaman  ən  əvvəl  üfüqi  H 
hərfi  sırasına  və  Il-ci  şaquli  sıraya  diqqət  yetirilir.  Bu  sıraların 
bütün  gözciiklərində  boyanma qeyd  edilməməlidir.
Bundan  sonra  hiperimmun  serumun  mənfi  artigenin  durult- 
maları  ilə  birləşmə  dərəcəsi  müəyyən  edilməlidir.  l:2-dən  1:4- 
ə  qədər  reaksiyalarda  mənfi  və  ya  şübhəli  olmalı,  digər  mənfi 
antigenlərin  durultma  dərəcələrində  də  reaksiya  mənfi  olmalı­
dır.  Daha  sonra  müsbət  atigen  və  hiperimmun  serumun  litrləş- 
dirmə  nəticələrinin  tam  uçotu aparılır.
Müsbət  antigenin  titri  onun  elə  ən  böyük  durultma  dərəcəsi 
hesab  edilir  ki,  hiperimmun  serumun  maksimal  durultması  ilə 
müsbət  reaksiya  versin.
Əsas təcrübənin qoyulması. Gözcüklərin şaquli sırasını  A, B, 
S,  D,  E,F,  G, H  hərfləri  ilə, üfuqi  sırasını  isə  1-dən  12-dək  ərəb 
rəqəmləri  ilə  qeyd  edirlər.
Gözcüklərin  şaquli  А,  В,  C  sırasına  1:2  -   1:4  mənfi  antigen 
əlavə edilir,  gözcüklərin  üfüqi  D,  E,  F, G  sırasında  isə  işçi  titrdə 
müsbət antigen tökülür.  Sonra adsorbsiya məqsədilə planşeti  16- 
18  saat ərzində 4°  S  temperaturda  saxlayırlar.  Bundan  sonra  bir- 
ləməmiş antigeni  çalxalamaqla kənar edib 3  dəfə yuyucu  bufer­
lə  yuyurlar.  Buferin  qalığını  planşeti  süzgəc  kağızına  vurmaqla 
aradan  götürürlər.  Sonra  A,  D,  G  sıra  vertikal  gözcüklərə  1:10- 
də  tətbiq  olunan  serum  tökür В,  E  sıra gözcüklərinə  isə  1:10-də 
hiperimmun  müsbət  serum,  C,  F  sıra  gözcüklərin  isə  1:10-də
75


mənfi  serum  tökülür,  1  saat ərzində  37°  S  temperaturda  inkuba- 
siya  edilir.  Sonra  birləşməmiş  kompanentləri  sirkələm əklə  kə­
nar  edib  3  dəfə  yuyucu  buferlə  yuyurlar.  Gözcükləri  planşeti 
süzgəc  kağızına  vurmaqla  qurudurlar.  Bundan  sonra  1  q  G-ni 
gözcüklərə  töküb  yenidən  30-60  dəqiqə  ərzində  37°  S  tempera­
turda  saxlayırlar.  İnkubasiyadan  sonra  birləşməmiş  kompanent­
ləri  sirkələm əklə  kənar edib  3  dəfə  bufer  məhlulu  ilə  yuyurlar. 
Gözcükləri  əvvəlki  qayda  üzrə  qurulduqdan  sonra  gözcüklərə 
indikator sistemi  buferi  əlavə edib reaksiyanın  nəticəsi yoxlanır.
D sırası gözcüklərinə və E sıra gözcüklərinə məhlulda inten­
siv  boyanma  A,  B,  C,  F,  G  və  H  sıra  gözcüklərində  məhlulun 
boyanması,  E  sıra  gözcüklərində  isə  boyanma  və  A,  B,  C,  F,  G 
və  FI  sıra  gözcüklərində  boyanmanın  olmaması  isə  reaksiyanın 
mənfi  olmasını  göstərir.
Radioimmunoloji  analiz/RİA/.  Radioimmunoloji  analiz -  vi­
rus  və  antitellin  radioaktiv  yodla  nişanlanmasına  əsaslanmaqla 
kliniki  materiallardan  antitel  və  virus  agentlərinin  vasitəsilə  və 
vasitəsiz  ayrılmasının  sürətli  variasiyasından  ibarətdir.  Bundan 
əlavə  antitellərin  maye  fazada  adsorbsiyasının  rəqib  metodun­
dan  da  istifadə  edilir.  Bütün  bu  modifikasiyalar vasitəsilə  virus 
etiologiyalı  xəstəliklərə  görə  epizootik  vəziyyəti  öyrənilir.  Bu 
metod  ciddi  spesikfıkliyi,  yüksək  həssaslığı  və  xəstəliklərin  sü­
rətli  diaqnosikası  ilə  səciyyələnir.
Radioimmunoloji  analiz  3  üsulla  aparılır:  1)  bərkfazalı  vasi- 
təli  üsul,  2)  bərkfazalı  vasitəsiz üsul  və  3)  antitelin  maye  fazada 
adsorbsiyasının  rəqib  üsulu.
RİA-nın  bərk  yazalı  vasitəli  üsulu.  Yoxlanılan  materialda 
müxtəlif virus antigenlər təyin edilir.  Bu məqsədlə antitelləri bərk 
fazada  yəni  əvvəlcədən  duruldulma  titrində  qaramal  və  ya  yu­
murta  albumini  ilə,  selikonla  işlənmiş  polistinol  kiirəciklərində 
adsorsiya edirlər.  Adsorrbsiya olunmuş antellərin üzərinə antigen 
kim qanın  serumu, ağız suyu, tənəffüs yollarının  ifrazatları və  kal
76
istiffadə  edilir.  Qyed  olunan  axırıncı  3  materialı  əvvəlcədən  tə­
mizləyirlər,  yəni  N-asetilsisteyində  duruldub,  30  dəqiqə  ərzində 
sentrifuqadan  keçirirlər.  RH  6,0-10,0 olan  şəraitdə yaxşı  adsorb- 
siya gedir, fosfatlı və karbonatlı bufer məhlullarından istifadə edi­
lir. Otaq temperaturasında zülalın adsorbsiyası 6-10 saata başa gə­
lir,  ancaq  bir  qayda  olaraq  qeyd  olunan  inkubasiyanı  18-24  saat 
müddətində  həyata  keçirirlər.  Bundan  sonra  təyin  olunan  virusa 
spesifik və əvvəlcədən radioaktiv yodla/125/ nişanlanmış  indika­
tor  antitelləri  əlavə  edilir.  Hiperimmun  serumu  ada  dovşanlarını 
və ya hind donuzlarını  təmizlənmiş  virionlarla /Nyukasl  xəstəliyi 
virusu, qrip virusu/ və ya virus zülalları  ilə, xüsusilə adenovrusla- 
rın  nukleoproteinləri  ilə  immunizasiya etmək  yolu  ilə əldə  edilir. 
2  saylı  cədvəldə  heyvanların  immunizasiya sxemi  göstərilir.
Cədvəl 2.  Virus əleyhinə antitellərin  alınm ası üçün  heyvan­
ların  im m unizasiya sxem i
Vaxt
günlə
Freyindin  tam  ol­
mayan  adyuvantı
Virus  materiallarının  dozası  mk  q
Hind  donuzları
Ada  dovşanları 1
1
+

x  
50 / 
d  

a  
)

x  
75  / 
d   /   a   )
21
+

x  
25  / d / 
a   )

x  
50 / 
d  

a  
)
42
+

x  
25  / 
d  

a  
)

x  
50 / 
d  

a  
)
63
-

x  
50 / 
ə  


)

x  
100/ 
v / d  
)
6 8
-
q a n s ı z l a ş d ı r m a
q a n s ı z l a ş d ı r m a
Analizin  ikinci  mərhələsində  inkubasiya  37°S  temperaturda 
1  saata  həyata  keçirilir.  Bundan  sonra  yoxlanılan  və  nəzarət 
nümunələrində  radioaktivlik  ölçülür.
Nəzarət və  mənfi  sınaqlara nisbətən  tədqiq  olunan  materialda 
radioaktivliyin 2-3 dəfə artması zamanı nəticə müsbət hesab edilir.
RİA-ın  bərkfazalı  vasitəsiz  üsulu.  Bu  üsul  daha  həssas  ol­
maqla  müxtəlif  virusun  antigenlərinin  təyin  üçün  istifadə  olu­
77


Yüklə 336 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   87




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə