İmran axundov
Yüklə 1,84 Mb. Pdf görüntüsü
|
105 Ələsgər Ələkbərovun Otellosunda təkrar, təqlid qətiyyən yox idi. Onun ifası dünya Otellolarının heç birinə bənzəmirdi. Ə. Ələk- bərovun Otellosu öz mükəmməliyini, müasirliyini və təravətini heç vaxt itirməyəcəkdir. 1959-cu ilin iyun ayında Moskva dekadasından qayıtdıqdan sonra bir qurp mədəniyyət xadimlərinə müxtəlif fəxri adlar, ordan və medallar verildi. Ələsgər Ələkbərov Otellonun misilsiz ifasına görə SSRİ xalq artisti fəxri adına layiq görülməli idi. Lakin çox təəssüf olsun ki, bu böyük aktyorun adı fəxri adlar (09 iyun) siya- hısından çıxarıldı... Ona ikinci dəfə Qırmızı Əmək Bayrağı ordeni verildi. Bakıya qayıtdıqdan sonra Ə. Ələkbərov işdən azad olunması üçün Mədəniyyət Nazirliyinə ərizə yazdı. Nazir M. Qurbanov isə bu ərizəyə etirazla cavab verdi: “Sizin M. Əzizbəyov adına Azərbaycan Dövlət Dram Teatrından işdən azad olunmağınız barədə verdiyiniz ərizə ilə bir neçə dəfə tanış olduq... Ərizədə göstərirsiniz ki, teatrda indi sizin işləməyiniz üçün şərait yoxdur. Lakin bunun səbəbini aydınlaşdırmaqdan imtina edirsiz... Teatrda işdən azad olunduğunuz barədə nazirliyə verdiyiniz ərizənin lüzumsuz olduğunu və hərtərəfli düşünülmədən yazıldığını qeyd etməliyik. Buna görə də teatrda qalıb işləməyinizi sizə məsləhət görürük”. Ə. Ələkbərov teatrdan getdi. Azərbaycan Dövlər Filarmoniya- sında müxtəlif konsert və tədbirlərin aparıcısı oldu. 1960-cı il mart ayının 26-da görkəmli sənətkar Ə. Ələkbə- rovun 50 yaşı tamam oldu və həmin ilin payızında o, teatra qayıtdı. Noyabr ayının 23-də saat 18:20-19:40-a qədər “Görkəmli səhnə us- talarımız-Ələsgər Ələkbərov” (anadan olmasının 50 illiyi münasibə ilə) haqqında veriliş televiziya vasitəsilə nümayiş etdirildi. Ə. Ələk- bərovun yubileyi və səhnə fəaliyyətinin 35 illiyi noyabr ayının 24- də qeyd olundu. Azərbaycan Dövlət Akademik Dram Teatrı öz böyük sənətkar oğlunun, Ələsgər Ələkbərovun 50 illik yubileyini və səhnə fəaliyyə- tinin 35 illiyini təntənə ilə qeyd etdi. Yubiley axşamı Ə. Ələkbərov S. Vurğunun “Vaqif”, İ. Əfəndiyevin “Bahar suları”, V. Şekspirin 106 “Otello” tamaşalarından parçalarda Vaqif, Alxan, Otello rollarını ifa etdi. O, dövrün əksər nəşrlərində məşhur ədiblərin Ə. Ələkbərovun 50 illik yubileyi münasibəti ilə məqalələri çap olundu. B. Vahab- zadə aktyorun yubileyi münasibəti ilə “Təbrik” şerini yazdı. Azər- baycan Teatr Cəmiyyəti Ələsgər Ələkbərovun 50 illik yubileyi ilə əlaqədar ayrıca kitab nəşr etdirdi (21). 1961-ci il fevral ayının 28-də şöhrətin əlçatmaz zirvəsini fəth etmiş, qüdrətli sənhə ustası Ələsgər Ələkbərova SSRİ xalq artisti fəxri adı verildi. Bu Ə. Ələkbərovun böyük sənətinə verilən böyük qiymət idi. Görkəmli səhnə ustasına çoxlu sayda gələn təbriklərlə əlaqə- dar Ə. Ələkbərov “Kommunist” qəzetinə belə bir minnətdarlıq mək- tubu göndərdi: “Hörmətli redaktor! Xahiş edirəm, məni SSRİ xalq artisti fəxri ad almağım münasibətilə məni təbrik edən müəssisə və təşkilatlara, habelə ayrı-ayrı yoldaşlara mənim səmimi təşəkkür və minətdarlığımı bildirəsiniz. SSRİ xalq artisti Ələsgər Ələkbərov”. Ə.Ələkbərovun “Kommunist” qəzetinə göndərdiyi minnətdarlıq məktubu 107 1961-ci ildə M. Hüseyn “Alov” pyesini qələmə aldı və bu əsəri Ə. Ələkbərova ithaf etdi. Müəllif yazırdı: “Səhnəmizin böyük sənətkarı, dostum Ə. Ələkbərova ithaf edirəm”. 1961-ci il oktyabr ayının 28-də Mehdi Məmmədovun qurulu- şunda “Alov” pyesi tamaşaya qoyuldu və müstəntiq Fərhad Kama- lov obrazını Ələsgər Ələkbərov ifa etdi. Ə. Ələkbərov müstəntiq Kamalov kimi qayğıkeş, vətənpərvər, hər zaman ədalətin keşiyində duran ğözəl bir insan obrazı yaratdı. Onun Fərhad Kamalovu daim böyük arzularla yaşayan dövlət keşikçisi idi. “Fərhad-Ələkbərov səhnəyə ilk gəlişindən öz sadəliyi, təbiili- yi və səmimiyyəti ilə bizi valeh edirdi. Aktyor baş rolda çıxış etdiyi- ni qətiyyən sezdirmədiyi kimi, obrazın vəzifə daşıdığını, böyük səlahiyyət sahibi olduğunu da duydurmurdu. O, səhnələrin əksəriy- yətini sakit aparır, təmkinlə oynayır; bəzən əsəbiləşıb coşduğu dəm- lərdə belə müvazinətini itirmir, hissə qapılmırdı... Fərhad-Ələkbə- rov rəhimdil olduğu kimi, amansız olmağı da bacarırdı. O, həqiqəti, ədaləti, qanunu hər şeydən uca tuturdu. Həm də qanun onun üçün özünün vicdan tələbi, vətəndaşlıq borcu idi. O, düzlük və ədalət yo- lunda məslək uğrunda vuruşan kimi vuruşurdu. Bu yoldakı fədakar- lıq Ə. Ələkbərovun obrazının şah damarını təşkil edirdi” (22). Ə. Ələkbərovun ifa etdiyi Ka- malov sakit təbiətə malik ağıllı insan idi. O, vəzifəsini icra edərkən heç vaxt hissə qapılmırdı, həmişə qəlbinin səsinə qulaq asırdı. “Fərhad obrazı dövrümüzün ti- pik bir nünayəndəsi kimi çox maraq- lıdır. Ələkbərov özünəməxsus olan bir sənət vüsəti ilə onun daxili hisslərini, Ə.Ələkbərov – Fərhad Kamalov rolunda 108 coşqun duyğularını, nəcib əməllərini canlandırır, tamaşaçıların ümumxalq səadətini naminə yanmağa, alovlanmağa çağırırdı... Ələkbərov ... Fərhad Kamalovu dolğun bir xarakter kimi tamaşaçılara sevdirir, onu öz qəlbinin hərarəti və yaradıcı müna- sibəti ilə tamamlayırdı” (2). “Ələsgər Ələkbərov Kamalov rolunda olduqca qüvvətli və təsirli səslənirdi” (18). SSRİ xalq artisti Ə. Ələkbərovun yaratdığı dolğun müstəntiq obrazı müxtəlif çətinliklərə dözməsinə baxmayaraq, həqiqəti üzə çı- xatmağa çalışan, namus mücəssiməsidir. O, Calal Qaşqay və Rəfirə Rəhimli ilə söhbətində nə qədər səmimi idisə, Əmin Bəxtiyavovla söhbətində amansız idi. “Ə. Ələkbərovun ifasında Kamalov öz daxili tamlığı və yekparəliyi ilə rəğbət doğurur, müasir qəhrəmanın-nəcib bir ideya və əməl adamının səciyyəsinə məxsus bir çox cizgiləri açıb mey- dana çıxarırdı. Maraqlıdır ki, yaratdığı qəhrəman vəzifə adamına bənzəməsin deyə Ələkbərov rəsmi mundirdən-müstəntiqin geyim formasından imtina etmişdir. Fərhad-Ələkbərov ciddi, təmkinli və müdrik idi. Kamalovun səhnə surətu bu ifada, eyni zamanda, bir qədər də ülviləşirdi, möhtəşəmlik kəşf edirdi... İnsanın əxlaqi gözəl- liyi üçün mübarizədə hər hansı fədakarlığa hazır olan və çəmiyyətə yad, saxta, rəzil adamlar üzərində qələbə çalan bir qəhrəmanın mə- nəvi ülviyyətini Ələkbərov daxilən, ruhən duyur və yaşayırdı” (9). Ə. Ələkbərov Fərhadın mənəviyyatındakı zənginliyi tamaşaçı- ya xarakter cizgilərlə göstərirdi. Ə. Ələkbərovun Kamalovu huma- nist insan idi. “Əsərin qəhrəmanı Fərhad Kamalov rolunda ilk dəfə Ələsgər Ələkbərov çıxış edib, həqiqət keşikçisi olan ... müstəntiqin ... yaddan çıxmayan obrazını yaratmışdır” (30). Kamalov-Ələkbərov həqiqəti tapmaq üçün çox həyacan keçi- rirdi, narahat olurdu. Ələkbərovun müstəntiqi daim Bəxtiyarovu ifşa edən bir insan idi. L. Bədirbəyli “Ədəbiyyat və incəsənət” qəzetində (08.12.1989) yazır ki; “Bu surəti Ə. Ələkbərov böyük ustalıqla ifa Yüklə 1,84 Mb. Dostları ilə paylaş:
|