INCOTERMS-2010
CIP
təhlükəsizliyə dair tələblər barədə məlumatı ona vaxtında göndərməyə
borcludur.
Alıcı, AlO bəndinə uyğun olaraq lazımi sənədin yaxud məlumatın
təqdim edilməsi, habelə bununla əlaqədar yardım göstərmiş sahanın çəkdiyi
bütün xərclərin əvəzini ödəməlidir.
Tələb olunduqda, alıcı, satıcınm xahişinə əsasən onun riskinə və xərci
hesabına malın daşınması, ölkədən çıxarılması və istənilən üçüncü ölkənin
ərazisindən nəqli üçün lazım olan, o cümlədən təhlükəsizliyə dair
məlumatları vaxtında ona təqdim etməlidir.
80
DAP
INCOTERMS - 2010
«DAP» - DEÜVERED
AT POINT (...named
point of
destination)
TƏYİNAT
MƏNTƏQƏSİNƏ
ÇATDIRILMIŞDIR
(...göstərilmiş çatdırılma
məntəqəsi)
Bu termindən daşımalar istənilən bir yaxud bir neçə müxtəlif nəqliyyat
növü ilə (multimodal) yerinə yetirildikdə, istifadə oluna bilər.
«DAP (...named point of destination)» termini, mal razılaşdırılmış
təyinat yerinə nəqliyyat vasitəsindən boşaldılmaq üçün hazır vəziyyətdə
alıcının sərəncamına verildikdən sonra, satıcı tərəfindən çatdırılmış, hesab
olunduğunu ifadə edir. Malın göstərilmiş təyinat yerinə çatdırılması üzrə
bütün risklər satıcının üzərinə düşür.
Mal təyinat yerindəki məntəqəyə çatdırılanadək, bütün risklər satıcının
üzərinə düşdüyünə görə, müqavilənin tərəflərinə oradakı məntəqəni
mümkün qədər dəqiq müəyyənləşdirmək tövsiyə olunur. Satıcıya bu seçimin
əks olunduğu daşıma müqaviləsinin bağlanmasını təmin etmək məsləhət
bilinir. Müqavilənin tərəfləri arasında başqa hal razılaşdırılmazsa, satıcı
malın təyin olunmuş yerdə boşaldılması xərclərini ödəyir və onun
əvəzləşdirilməsini alıcıdan tələb etmək hüququna malik deyil.
«DAP» malın öz ölkəsindən çıxanlması üçün tələb olunan gömrük
rəsmiləşdirmələrini yerinə yetirməyi satıcıdan tələb edir. Amma satıcı, malın
ölkəyə idxalı üzrə gömrük rəsmiləşdirmələrini yerinə yetirməyə, idxal
rüsumlarını ödəməyə borclu deyil. Tərəflər malın ölkəyə gətirilməsi üzrə
gömrük
rəsmiləşdirmələrinin
yerinə
yetirilməsini,
istənilən
idxal
rüsumlarının ödənilməsini və başqa xərcləri satıcının üzərinə qoymaq
niyyətində olduqda, «DDP» terminindən istifadə etmək münasibdir.
A. SATICININ ÖHDƏLİKLƏRİ
Al. Ümumi öhdəliklər
Satıcı, alqı-satqı müqaviləsinin şərtlərinə uyğun olaraq malı və
kommersiya hesab-qaiməsini (invoysu) yaxud malın bu müqaviləyə
uyğunluğunu təsdiq edən başqa sübutlan alıcıya təqdim etməlidir.
Tərəflər arasında razılaşdırıldıqda yaxud ümumi hal kimi qəbul edil
81
INCOTERMS > 2010
DAP
dikdə, Al-AlO bəndlərində göstərilən sənədlər ekvivalent elektron yazı
yaxud başqa prosedura şəklində ola bilər.
A2.
Lisenziyalar, icazələr, təhlükəsizliyə nəzarət və başqa rəsmiləşdirmələr
Tələb olunduqda, satıcı öz riskinə və xərci hesabına ixrac lisenziyasını
yaxud malın öz ölkəsindən çıxarılması üçün başqa rəsmi icazəni almalı,
malm ixracı və alıcıya çatdırılanadək, istənilən üçüncü ölkənin ərazisindən
nəqli üçün lazım olan gömrük rəsmiləşdirmələrini yerinə yetirməlidir.
A3.
Daşma və stğorta müqavilələri
a)
Satıa, öz xərci hesabma malm razılaşdınimış təyinat yerinə yaxud
həmin yerdəki istənilən razılaşdırılmış məntəqəyədək daşınması üzrə
müqavilə bağlamalıdır.
Konkret məntəqə razılaşdırılmadıqda yaxud təcrübə əsasında
müəyyənləşdirilməsi mümkün olmadıqda, sahcı malın alıcıya çatdıniması
yerini və ya razılaşdırılmış yerdəki çatdırılma məntəqəsini maraqlarına
uyğun olaraq özü seçə bilər.
b)
Satıcmm sığorta müqaviləsinin bağlanması üzrə alıcı qarşısında
öhdəliyi yoxdur. Amma satıcı, alıcmın xahişinə əsasən, onun riskinə və xərci
hesabma sığorta müqaviləsinin bağlanması üçün tələb olunan məlumatları
ona verməlidir.
A4.
Malm çatdmlmast
Satıa, malı göstərilmiş təyinat yerindəki məntəqəyə gəlmiş nəqliyyat
vasitəsindən boşaldılmaq üçün hazır vəziyyətdə, razılaşdırılmış tarixdə
yaxud müddət ərzində alıcının sərəncamına verməklə, çatdırmağa
borcludur.
A5.
Risklərin keçməsi
B5 bəndində göstərilən hallarda malın məhvi yaxud zədələnməsi riskləri
istisna edilməklə, mal A4 bəndinə müvafiq qaydada çatdırılana- dək, onun
məhvi yaxud zədələnməsi ilə bağlı bütün risklər satianın üzərinə düşür.
82
DAP
INCOTERMS - 2010
A6. Xərclərin bölüşdürülməsi
Satıcı aşağıdakı xərcləri ödəməyə borcludur:
a)
B6 bəndinə uyğun olaraq alıcı tərəfindən ödənilən xərclər istisna
edilməklə, mal A4 bəndinə müvafiq qaydada çatdınlanadək, A3 bəndində
nəzərdə tutulan xərclərdən əlavə, onunla bağlı bütün xərcləri;
b)
malın razılaşdırılmış təyinat yerində boşaldılması üçün müqavilə
əsasında satıcımn üzərinə qoyulan xərcləri;
d)
tələb olunduqda, malın öz ölkəsindən çıxaniması üçün gömrük
rəsmiləşdirmələri xərclərini, bu zaman ödənilən vergiləri, rüsumları və başqa
xərcləri, habelə mal A4 bəndində göstərilən qaydada çatdırılana- dək,
istənilən üçüncü ölkənin ərazisindən nəqli üzrə xərcləri.
A7.
Altctntn məlumatlandmimast
Satıa, malın qəbul edilməsi üçün alıcının zəruri hazırlıq tədbirləri
görməsi məqsədilə ona bildiriş çatdırmağa borcludur.
A8. Malın göndərilməsinin sübutu
Satıa, malm alıcı tərəfindən A4/ B4 bəndlərində göstərilən qaydada
qəbul olunmasına imkan verən sənədi öz hesabına aliaya təqdim etməlidir.
A9. Yoxlama, qablaşdırma, markalama
Satıcı, malın A4 bəndinə müvafiq qaydada çatdırılması üçün zəruri olan
yoxlama əməliyyatları (keyfiyyətinin yoxlanılması, ölçülməsi, çəkilməsi,
sayılması), ixracatçının ölkəsinin hakimiyyət orqanlarının mala yükləmədən
qabaq tələb etdiyi baxışın keçirilməsi üzrə bütün xərcləri ödəməlidir;
Satıa, alqı-satqı müqaviləsi bağlanmazdan əvvəl daşınmalara aid alıcıya
bildirilmiş şərtlərə (məsələn, nəqliyyatın növü, malm təyinat yeri) uyğun
olaraq daşınmaq üçün malın qablaşdınlmasını (müqavilə predmeti olan mal
ticarətin bu sahəsində adətən, qablaşdınimadan göndərildiyi hallar istisna
olmaqla) öz hesabına təmin etməlidir. Alıcı alqı-satqı müqaviləsi
bağlanılanadək qablaşdırılmaya dair xüsusi tələblərini satiaya bildirməzsə,
satıcı malı daşınmaq üçün lazım olan qaydada qablaşdıra bilər.
Malın qabı müvafiq qaydada markalanmalıdır.
83
Dostları ilə paylaş: |