17
Genə politsiyanın yerindəki Hüseyn Bəy Ağababa bikefin Milanda olan! Və
Nalbandyanın duvacat satılan mağazasına (Aptikarski sağaldiynə) nöhbə noh gəlirik.
Cocukların və əkindən ötri hər cürə pencərlərin tıhmları qəlıb firuşə ğoyulub.
Hörmətli camətimizdən ğeyd : novruz bayramı üçün xalis və təmiz şirniyat almağ
istiyənlər aşpaz Hacı İbrahimin dükanının üstündə usta Əsgər Rza oğlunun ğənnadı dükanına
rücuh etsünlər.
İrəvan, “Luys”mətbəəsi. Naşirlər və müdirlər: M.Mir Fətullayof, Əsgərzadə(Aciz)
Типография «Луйсъ» Эриванъ - Mətbəə “Luys” , İrəvan
21 APREL 1914 cü il, ŞƏNBƏ,
No 3.
Lək-lək türk dilində həftəlik məzhəkəli məcmuədir.
Hər nüsxəsi 7 qəpikdir.
Mündəricat
Ədəbiyyat. Lək-lər.
Mükafat. Yaltağçı.
Iranlılar. Şeytan.
Idarədən.
Ordubad . Hənasatan.
Istudentim . Cini.
İrəvan xəbərləri
Çıkıç. Yetim cücə.
Mənzum mərsiyə, yaxud həsrət. Dul toyuğ.
.
Taqqatağ.Şərxata.
Elanlar.
ƏDƏBIYYAT
Bir qız ki, o qız sənin qızındir,
Qadındı, gözəldi gül camalı!
Dünyada da yoxdi heç misali,
Ümmətli, abəkdər ulduz qədər
Evdən eşiyə dəyğə çıxmaz,
Pərvərdə naz, nemətdir,
Sərbəstdə əmir, təkdır, təndir.
Cahil qalacaq cavanə gülnaz.
Qoymazsan onu gedəlim məktəbə,
Görsün, oxusun, zəkası artsın!
Qoyma! Özü əlli ğanmaz olur,
Bilməz nədir, şərh, din, məshəb.
Gökcəkdir, gözəldir gərçe qanı az,
Nadan ki, qalıb başında möcüz,
Almaz onu qonşu oğlu Cəfər,
Elmidir o, elmsiz qız olmaz,
18
Qanı az qalar, ölizman öyündəyü yekdə.
Cöfrdə gedib olar matşğa,
Onda ğafirərsənətirərsən o kabicə,
Təqsirlərin tamami səndə!.
Lək-lək
Mükafat, yaxud (ikisi də əcazdir)
Hər ğədr deyirsəniz, deyin yaz bir sonra bazən, heç bir çığır- bağırdan fayda yoxdur. Hamıya
məlumdur hər şey öz zaddliylə bilər. Məsələ: ağ qara ilə, bərk yumuşağ ilə , işıq qaranlığ ilə olmakdır.
Yeməkiylə aclığ, mehir da kötək iylə həyandir. Hərgah bir mührriri və ya bir şairi qutqaməsən qər
bilir ki, bu mühərrir yazərdır ? Yainki biz gözəlik təkrar edib , öldürməsələr kim bilə ki, bax bu meyit
bir vağt yaşayırmış, gəzirmiş, danışırmış, yazırmış, yəqin bunun da canı var imiş. Valla həmişə deyə,
yeyə, gəzə kimi backamış ki, bu da əvəl-axır öləcak. Müsəlmanlar bəndəği yaşatmayacağ? Bir neçı il
bundan irəli mərhum “Sabirin ”i və və yağir mətfiləri görmədininzmi?
Daha mərhüm , “Mollaruhlilər” Mərvdəki (Yusif Heydərzadə) kimi şəhid etmək nə lazım?
Bilmirəm “Bakı”nın pəhlivan mollası yazığ (Əliabbas Müznib) nə günah edib ki, onun qətlinə hökm
edir. Məgər onun gec-tez bir gün xüdahafiz edəcəgi yadına düşmür. Nə deyim, vallah, mən bu yekə
pəhlivan mollanı o ğədər də axmağ bilmirəm. Ama belə ğanıram ki, bu bir möcüzə çıxartmağ istəyir
ki, bizim müsəlman milləti də ermənilər ilə bərabər olsun. Bilirəm, yetdi məhz deyəcəksiniz ki,
ermənilər hansı şairi, ədibi öldürdülər. Onlarin ruhaniləri nə vağt bir muxr rikə namazına durmadi,
ölüsü yerdə ğaldı? Indi ğulağ as ! Bir gün bir arvad şıxub peyğəmbərlik əzani etdi və başına da çox
cəmaət yığdi. Burdə ümumi hami məzhəblər çıxartmağə. Bir gün camaət bunda bir yalançılığ hicc
edib dedilər, ay arvad, axır indiyə kimi hər nə ğədər peyğəmbir çıxıb məmam möcüzə göstərüblər.
Bəs sən nə acaz çıxaracağsan ki, biz də sənin hağğ olmağini bilək. Arvad yüzini camaətə dutub
dedi:yaxşı deyirsiniz, mən də möcüzə göstərirəm. Ama hələ siz o keçən peyğəməbirlərin
möcüzələrindən birini mənə göstərin görüm; cəmaət söyünə-söyünə ki, imdi bu peyğəməbər möcüzə
göstərəcək. Gönürüb buna bir ğuyi nişan verdilər ki, burada sy yoximuş, bir peyğəmbər bura bət
vurub, o vağtdəndır ki, buradan bulağ ğaynayıb. Camaəti suvarır. Bu peyğəmbər arvad da istehza ilə
ağzından bir lomba tüfürcək həmin ğuyuya salıb furən ğurutdi. Camaət susuz ğalıb şikayətə başladılər.
Canım, bu necə möcüzəydi, sən göstərdin? Suyu ğurudub, bizi suya həsrət ğoydun? Arvad dedi:
canım, məndən siz möcüzə istədiniz, mən də göstərdim. Intəha o tüfirib su çıxartdı. Mən də tüfurub
ğurutdum. Bunun ikisi də əcazdır, indi başa düşdünüz , ya gedüm?
Bir günləri bir erməni bir kaysa yapdırıb, millətinin içində böyük bir ad çıxartdı. Bir pinti
erməninin də baxmaği dutub dilini mən nə təhər edim ki, heç xərcim çıxmamış, pulsiz mənim də
adım çıxsın. Odur ki, bu da gedib o kaysanı yandırdı ki, adı çıxsın. Həğiğət imdi ikisinin də adı bir
ölçüdə yaşayur. Doğurdan əgər bunların biri əğcazdır, bəs ikisi də əcaz degilmi?! Deyəsən imdi yaxşi
başa düşdünüz. Mən deyim , siz də ğulağ asın. Imdi ermənilər nə əcaz çıxardub ki, bizim
pəhlivanımız, milli yavalarimiz də mühərirrlərin, şairlərin ğətlinə fitva verirlər.
Bildirdəndir: ermənilərin 90 il bundan əğdəm “Irəvan” mahali ( Kənəkir) kəndindən çıxma bir
şairləri varimış ki, İrəvan şəhər məktəbində inspektorluğ edirmiş. Özünün də adı (Xaçadur Abovyants)
imiş. Indi ermənilər yığışıb şəhər bulvarının kənarındə möhtəbir əmadə heykəlini nəsb etmək üçün
ağər bir ğiymətə yer alublar, özünüi ki, dirildə bilmərlər. Barı mücəssəməsini yapdırsınlar ki,
“İrəvanə”gələn səyyahlar görsünlər ki, bunların bir belə milli şairləri varimiş. Özü yaşamasa da, adı
ğiyamətə kimi ğalsun. Odur ki, “Bakı”dan, “Quba”dan, “Ordubad”dan, “Naxçıvan”dan hər yurddan
bizim də milli yavalarımız öz milli şairlərinə mirta deyib, fitva verirlər ki, özlərini erməni ruhanilərinin
ğabağında başı uca etsinlər ki, onların əski babası da bu ğuzlardan tərmünub. Həm də biz millət də
erməni millətinə yekələnək ki, biz sözü yeyə-yeyə, quzəyə dadandığ. bir-birimizi ğırmağdan usanub
etdı.
Şairləri, yazıçıları öldürtdik, neçə ki, hacı molla (ruhğa)yi Bakıda, ( Yusif Heydərzadə)ni
Mərvdə şəhid etdilər .... Imdi bəzi tasifli xəbərlər yazıb mollaların üstünə hafayıdan cənablar yaxşı
bilsünlər ki, bu özü də bir mükafat, yaxud bir əcazdır. Onlar (Xaçaduri) dirildir, bunlar da (Müznibi)
öldürür. Heç təfavüt eləməz. (Yaltağçı)