165.
Müasir Azərbaycan dilindəki fonetik hadisə və qanunlar sırasına aid edilə bilməz:
I) assimilyasiya I) dissimilyasiya I) səsartımı
I) sintaksis I) cingiltiləşmə qanunu
166.
Uyğunluğu müəyyən edin:
1. assimliyasiya 2. dissimlyasiya 3. proteza 4. metateza 5. Eliziya
I) səs artımı I) səs düşümü I) yerdəyişmə I) səs fərqləşməsi I) uyuşma
I) 1-E, 2-D, 3-A, 4-C, 5-B
I) 1-A, 2-E, 3-D, 4-C, 5-B
I) 1-E, 2-D, 3-C, 4-B, 5-A
I) 1-B, 2-D, 3-A, 4-B, 5C
I) 1-B, 2-D, 3-C, 4-A, 5-E
167.
Hansı tip intonasiyada sadalama olur?
I) xəbərdaredici intonasiya
I) yüksək
intonasiya
I) sadalayıcı intonasiya
I) alçaq intonasiya
I) tamamlayıcı intonasiya
168.
Sadalayıcı intonasiya hansı sözlərin arasında işlənir?
I) zərflik və xəbərin
I) mübtəda və xəbərin
I) təyin və tamamlığın
I) həmcins üzvlərin
I) heç biri düz deyil
169.
“ Göynən gedən beş durnalar,
Bizim ellər yerindəmi? ” misralarda ədəbi dilin hansı norması pozulub?
I) Orfoqrafik, morfoloji
I) Orfoepik
I) Sintaktik
I) Leksik
I) Orfoqrafik
170.
Məntiqi vurğu haqqında deyilmiş fikirlərdən biri düzgün deyil.
I) Məntiqi vurğulu söz yalnız xəbərin əvvəlində gəlməlidir və sabit vurğudur.
I) Məntiqi vurğulu söz cümlənin mənaca fərqlənən vahiddir.
I) Məntiqi vurğulu söz danışanın məqsədini qabarıqlaşdıran vahiddir.
I) Məntiqi vurğu nitqdə məna dəqiqliyi, məqsədin anlaşılması deməkdir.
I) Məntiqi vurğu cümlədə hər dəfə yeni söz üzərinə düşəndə xüsusi çalar əmələ gətirir.
171.
Əgər sözdə vurğunun yeri düzgün müəyyənləşmirsə, mədəni nitqin hansı norması pozulur?
I) morfoloji I) orfoqrafik I) semantik I) üslubi I) orfoepik
172.
Bunlardan biri sözlərdə yeni məna əmələ gətirir və fonesemantik vəzifə daşıyır.
I) pauza I) emfatik vurğu I) məntiqi vurğu I) söz vurğusu I) temp
173.
Bu vasitə nitqdə elə incə emosional münasibətlər yaradır ki, heç bir
formal əlamət onu yarada
bilməz. Bu əlamət nədir?
I) pauza I) vurğu I) intonasiya I) nida I) ritorik sual
174.
Bu ünsür nitqin ifadəliliyində ən mühüm amillərdəndir. Nitq zamanı zəruri fizioloji tələbatın
nəticəsi kimi baş verir, danışanın nitq orqanlarının müəyyən sakitliyi yaranır. Bu ünsür nədir?
I) ton I) tələffüz I) vurğu I) fasilə I) tembr
175.
Xüsusi intonasiya ilə fərqlənənlərdən doğru olmayanları müəyyən edin:
1) ara sözlər 2) xitablar 3) cümlə üzvləri 4) ara cümlələr 5) əvəzlik qəliblər
I) 3,5 I) 2,4 I) 1,2 I) 3,4 I) 1, 4
176. Verilənlərdən hansının intonasiyası fərqlənir,
1) ara sözlər 2) xitablar 3) cümlə üzvləri 4) ara cümlələr 5) əvəzlik
qəliblər
I) 1,3,5 I) 2,3,5 I) 3,4,5 I) 1,2,4 I) 1, 2, 5
177.
“Onun çox yüksək hafizəsi var” cümləsində ədəbi dilin hansı norması pozulub?
I) Morfoloji
I) Sintaktik
I) Leksik
I) Üslubi
I) Fonetik
178.
Verilmiş sözlərin birində vurğunun yerini dəyişməklə məna dəyişikliyi yaranır.
I) yazarsa
I) dimdik
I) çiskin
I) çirkin
I) elə
179.
Orfoqrafiya qaydalarının pozulması nəticəsində baş verən qüsurlar aşağıdakı hallarda özünü
göstərir. Biri yanlış verilmişdir.
I) Alınma sözlərin yazılışında
I) Xüsusi isimlərin yazılışında
I) Mürəkkəb sözlərin yazılışında
I) Söz və ifadələrin yerində işlədilməməsində
I) İxtisasların yazılışında
180.
“Lalənin çox yüksək boyu var” cümləsində ədəbi dilin hansı norması pozulub?
I) Orfoepik
I) Fonetik
I) Morfoloji
I) Sintaktik
I) Leksik
181.
Verilmiş sözlərdən birinin yazılışı səhvdir:
I) aristakrat
I) ansambl
I) arxeoloq
I) analitik
I) alleqoriya
182.
Sözün mənasını yaxşı bilmək və onu düzgün işlətmək hansı nitq normasının tələbidir?
I) leksik-fonetik I) leksik
I) fonetik
I) morfoloji I) qrammatik
183.
“Zahirdə özünü sadə göstərirdi” cümləsində “zahirdə” sözünü bunlardan hansı ilə əvəz etmək
olar?
I) qohumlar arasında
I) daxildə I) xaricdə
I) yadlar arasında
I) üzdə
184.
“Bu alicənab qadını tanıdıqca məndə ona qarşı yüksək maraq oyandı” cümləsində hansı norma
pozulub?
I) üslubi
I) morfoloji
I) orfoepik
I) orfoqrafik
I) leksik
185.