Müasir dövrdə biznesin inkişafı,beynəlxalq əlaqələrin qurulması ölkədə və dünyada
şirkətlərinin sayının artmasına gətirib çıxarmışdır.Bu nəhəng bazarda rəqabət mühiti
meydana gəlmişdir.Sənəd dövriyyəsinin artması, kompaniyanın effektiv işləməsinə
qoyulan tələblər kompaniyanı, daim inkişaf məsələsinə təhrik edir.İnformasiya
texnologiyaları bu sahədə kompaniyaların inkişafına böyük təsir edir.İnformasiya
12
−
Ticarət şəbəkələri
−
Xəstəxana və klinakaların idarəedilməsi
−
Anbar sistemləri
−
Turizm
−
Aptek şəbəkələri
−
Neft şirkətlərində
−
Bank sistemləri
−
Marketinq şirkətlərində və s.
İnformasiya sistemləri, tətbiq edilən müəssisənin tələblərinə uyğun qurulur.Bu
tələblərin qurulması üçün kompaniyanın hüquqi,iqtisadi və maliyyə cəhətdən təhlil
olunması vacibdir.Bu təhlil prosesinə aidiyyatı şöbələrin əməkdaşları cəlb
olunur.Nümunə kimi böyük mağazalar zəncirinin strukturuna nəzər salaq.Bu zaman
aşağıdakı şöbələr iş prosesinə cəlb olunur:
−
Kadrlar şöbəsi
−
Mühasibatlıq
−
Risklərin idarəedilməsi
−
Audit
−
Keyfiyyətə nəzarət
−
Satış
−
Planlama
−
Marketinq
Kompaniya üçün informasiya sistemini qurularkən sənəd dövriyyəsi əsas yer
tutur.Elektron sənəd dövriyyəsi aşağıdakı məsələlərə diqqət yetirilir:
−
Kompaniyanın iyerarxik strukturu
−
Sənəd dövriyyəsinin həcmi
13
−
Kompaniyanın kadr ehtiyatları və onların bacarıqları
−
Sənədlərin dövri proseslərinin təhlili
−
Ola biləcək istisna halların təhlili
−
Kompaniyanın maddi texniki bazası
Bu əməliyyatlar bir neçə mərhələdə
həyata keçirilir.İlk mərhələdə analitiklər,
kompaniya
əməkdaşları ilə
söhbətlər
aparır.Bu prosesə texniki dildə “user story”
deyilir.Yəni istifadəçi hekayəsi.Bu proses
ilkin təsəvvürləri yaradır.Lakin “user story”
bəzən çaşqınlığa səbəb ola bilər.Düzgün
olmayan təhlil layihə müddətinin uzanmasına
və informasiya sisteminin mükəmməlliyinə
təsir göstərir.
Məhz bu səbəbdən ilkin mərhələdən sonra ətraflı araşdırma mütləqdir.Bunun üçün
işçi heyətin iş prosesinə diqqət yetirilməlidir.
İlkin danışıqlardan sonra əsas məsələ sənədləşmə prosesidir.Sənədləşmə
prosesində kompaniyanın qanunvericilik tərəfdən əsaslandırılmış texniki və hüquqi
sənədləri böyük əhəmiyyət kəsb edir.Sənədləşmə prosesini analitiklər və şöbələrin məsul
şəxsləri hazırlayır.
Müasir dövrdə layihə müddətini qısaltmaq məqsədilə, halqavari və yaxud spiral
metodologiyasından istifadə edilir. ”Agile” adlanan bu texnologiyada hər bir mərhələdən,
təkrar əvvəlki mərhələlərə keçid mümkündür.Bu layihənin müddətinin azaldılmasına,
kompaniyanın rəqabət mühitində daha dayanıqlı olmasına gətirib çıxarır.Yəniki istifadəçi
Şəkil 1.1
14
tələbləri əsasında ilkin proqram təminatı qurulur.Bu metodologiya, sənədləşmə prosesinə
fikir vermir.Sənədləşmə prosesi bu metologiya cəhətdən vaxt itkisi hesab olunur.
Lazımı sənədləşmələrdən sonra rəhbərliklər tərəfindən məsələlər razılaşdırılır və
icra üçün texniki şöbələrə yönləndirilir.Texniki şöbənin əməkdaşları tərəfindən sənədlər
ətraflı olaraq təhlil olunur.Müəyyən mübahisəli məsələlər müzakirəyə çıxarılır.Məsələlər
tam təhlil olunduqdan sonra məsələnin texniki tərəfinə keçid edilir.
Dostları ilə paylaş: