MahirəNərimanqızı
Yüklə 5,95 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- VI.26.2. Məktəbə psixoloji xidmətin prinsipləri və həyata keçirilmə mərhələləri
www.elmler.net -
Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Ümumi psixologiya. Psixologiya
400 400 (tətbiqi aspekt); psixoloqların məktəbdə bilavasitə iĢləmələri (praktik aspekt). Bu aspektlərin vəhdəti məktəbə psixoloji xidmətin mövzusunu təĢkil edir. ġübhəsiz vəhdətdə olan bu sahələrin hər birinin öz məqsəd və vəzifələri vardır ki, onları həyata keçirmədən psixoloji xidmətin səmərəliliyi mümkün deyildir.
aspekt
bilavasitə həmin
sahədə çalıĢan
tədqiqatçılarla bağlıdır. Bu sahədə aparılan tədqiqatlar elə olmalıdır ki, onlar
bu və
ya digər
psixoloji qanunauyğunluqları və mexanizmləri açarkən bilavasitə məktəbdə iĢləyən
psixoloqun, məktəb
müəllimlərinin fəaliyyəti nəzərə alınmıĢ olsun. Əldə edilmiĢ elmi nəticələr elə olmalıdır ki, onlar konkret məktəb Ģəraitinə, konkret uĢaqda Ģəxsiyyətin formalaĢdırılmasına xidmət göstərə bilsin. Məktəbə psixoloji xidmətin tətbiqi aspekti tələb edir ki, proqram, dərslik, didaktik və metodik
materiallar hazırlayarkən psixoloji biliklərdən kifayət qədər istifadə olunsun. Bu cəhət nəzərə alındıqda, yeri gəldikcə həmin sahələrdə psixoloqların bilavasitə iĢtirakı daima səmərəli nəticə verir. Psixoloji xidmətin praktik aspektinə gəldikdə, daha çox nəzərə çarpan, əsl mənada məktəbə psixoloji xidməti təmin edən cəhətlərdir. Məktəbə psixoloji xidmətin həmin sahəsini bilavasitə məktəb psixoloqları həyata keçirməlidir. Bu zaman onlar konkret problemləri həll etmək üçün ayrı-ayrı Ģagirdlərlə, sinif kollektivi ilə, müəllim və valideynlərlə iĢləməli olurlar. Bəs konkret olaraq məktəbə psixoloji xidmətin vəzifələri nədən ibarətdir? Həmin vəzifələr əsasən məktəbə psixoloji xidmətlə əlaqədar əsasnamədə öz əksini tapmıĢdır. həmin vəzifələri aĢağıdakı Ģəkildə xarakterizə etmək olar.
Məktəbə psixoloji xidmətin əsas vəzifəsi - Ģagirdlərin təlim və tərbiyəsi sahəsindəki çətinlikləri, onların Ģəxsi və intellektual inkiĢafındakı qüsurları aradan qaldırmaqla,
www.elmler.net -
Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Ümumi psixologiya. Psixologiya
401 401
401 401
401 401
401 401
401 bununla da təlim-tərbiyə sahəsində məktəbdə aparılan iĢin səmərəliliyini yüksəltməkdə, sosial cəhətdən fəal, yüksək ideya inamına malik Ģəxsiyyətin formalaĢdırılmasında pedaqoji kollektivə köməklik göstərməkdən ibarətdir. Psixoloji ədəbiyyatda məktəbə psixoloji xidmət fəaliyyətinin iki istiqaməti qeyd olunur: aktual və perspektiv
Məktəbə psixoloji xidmət fəaliyyətinin aktual istiqaməti Ģagirdlərin təlim və tərbiyəsindəki bu və ya digər çətinlikləri, onların
davranıĢlarında, ünsiyyətlərində, Ģəxsiyyətlərinin formalaĢmasındakı qüsurlarla bağlı bügünkü problemlərin həllinə yönəldilmiĢ istiqamətdir. Məktəbin gündəlik həyatında həmiĢə bir sıra problemlərə rast gəlmək olur və müəllim, Ģagird, valideynlərə konkret köməklik göstərməyə ehtiyac duyulur ki, bunlar məktəbə psixoloji xidmətin bügünkü mühüm vəzifəsi hesab olunur. Məktəbə psixoloji xidmət fəaliyyətinin perspektiv
onun psixoloji hazırlığının formalaĢması məqsədinin həyata keçirilməsinə yönəldilmiĢ istiqamətdir. Psixoloq pedaqoji kollektivin fəaliyyətinə əsas psixoloji ideya olan hər bir Ģagirdin Ģəxsiyyətinin ahəngdar inkiĢafı imkanı ideyasını daxil edir və praktik iĢdə onu həyata keçirməyə köməklik göstərir. Bu zaman onun əsas vəzifəsi hamının və hər bir Ģagirdin qabiliyətlərinin inkiĢafı üçün psixoloji Ģərait yaratmaqdan ibarətdir. ġübhəsiz ayrı-ayrı Ģagirdlərin qabiliyətlərinin inkiĢaf səviyyəsi müxtəlif olacaqdır. Burada baĢqa cür düĢünmək də olmaz. ġagirdlərin hamısında eyni inkiĢaf səviyyəsini yaratmaq mümkün deyildir, burada birinci növbədə onların imkanları rol oynayır. Məhz buna görə də hər bir Ģagirdlə əlaqədar psixoloqun yerinə yetirəcəyi vəzifə də müxtəlif olacaqdır. Qeyd etdiyimiz hər iki istiqamət bir-biri ilə sıx bağlıdır. Adətən, psixoloji xidmət zamanı psixoloq perspektiv
www.elmler.net -
Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Ümumi psixologiya. Psixologiya
402 402 vəzifələri həll etməklə, gündəlik prosesdə onun köməyinə ehtiyacı olan Ģagirdlərə, onların valideynlərinə, müəllimlərə konkret köməklik göstərir. Lakin məktəbə psixoloji xidmətin əsas məqsədi Ģagirdlərin psixikasının və Ģəxsiyyətinin inkiĢafına maksimum kömək göstərməyə yönəldilmiĢ perspektiv istiqamət fəaliyyəti ilə bağlı olmalıdır. Burada əsas amil qabiliyyətlərdən ibarətdir. Qabiliyyətlər isə Ģəxsiyyətin hərtərəfli və ahəngdar inkiĢafı üçün zəmin olan ümumi və Ģagirdin fərdiyyətinin formalaĢmasının əsasını təĢkil edən xüsusi qabiliyyətlərə bölünür. Qeyd etdiyimiz bu ümumi istiqamətlərlə yanaĢı məktəbə psixoloji xidmətin konkret məzmunu, praktik fəaliyyət sahələri, istiqamətləri də vardır.
həyata keçirilmə mərhələləri Məktəb ilkin sosial institut kimi, gənc nəsli həyata hazırlamalıdır. Həyat isə yalnız akademik biliklərdən ibarət deyildir. SosiallaĢma yalnız elmlərin əsası haqqında məlumatların verilməsi sayəsində həyata keçmir. Ġnsanın bir Ģəxsiyyət və fəaliyyətin subyekti kimi məktəbdə inkiĢafı aĢağıdakıların həyata keçirilməsini tələb edir: 1)intellektin inkiĢafı, 2)emosional sahənin inkiĢafı, 3)stresə qarĢı dözüm- lülüyün inkiĢafı, 4)özünə inamın inkiĢafı, 5)gerçək aləmə pozitiv münasibətin və baĢqalarını qəbul etmənin inkiĢafı, 6)müstəqilliyin, avtonomluğun inkiĢafı, 7)özünüaktuallaĢ- dırma, özünütəkmilləĢdirmə motivləĢməsinin inkiĢafı. Buraya özünüinkiĢaf motivləĢməsinin mühüm elementi kimi təlim motivləĢməsinin inkiĢafını da aid etmək olar. Bütövlükdə götürmüĢ olsaq, bütün bu ideyaları pozitiv
Yüklə 5,95 Mb. Dostları ilə paylaş:
|