Мащмуд аллащманлы
Yüklə 41,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
56 dirəklərindən biri. Mən şəxsən fəxr eləyirəm ki, ömrümün 30- 40 ilini o böyük sənətkarın həyat və fəaliyyətinə həsr eləmi- şəm. Böyük aşığın unudulub getməkdə olan bədii sərvətinə ikinci həyat vermişəm, böyük zəhmətlər bahasına yığıb, toplayıb, arayıb, araşdırıb, səliqəyə salıb tərtib etdiyim ilk külliyatını doğma xalqıma qaytarmışam. Molla Cümə mənim həyatıma, ailəmə daxil olub, doğmalaşıb. Onun bütün yara- dıcılığı, hətta şəxsi həyatı da mənim əzbərimdədir. Böyük sənətkar haqqında çox böyük ədalətsizliyə, məsuliyyətsizliyə rast gəlmişəm. Əziz oxucularım, mən indi ağır xəstəyəm, göz- lərim görməyir, hazırda mənim böyük sənətkara olan hörmət- sizliyi pisləmək üçün nə fiziki, nə də mənəvi gücüm var. Belə olduqda əllərimi açdım, üzümü səmaya tutdum. Həmişə, hər zaman mənim mənə kəramətini göstərən Ulu Tanrıdan sonuncu dəfə güc, qüvvət təmənna elədim. Ulu Tanrı məni bəklədi, bu işin öhdəsindən gəlmək üçün mənə güc, qüvvət, hey verdi. Mən də ağır, çətin işin öhdəsindən gəlmək üçün var gücümü topladım. Nə səviyyədə gələ bilmişəmsə, türk dünyasını tərpə- dən “Kredo” qəzetinin oxucuları bunun şahidi ola bilərlər. Molla Cümə müqəddəs bir şəxsdir, ocaqdır, ömrü faciə ilə başa çatıb. Əsərləri sənətkarın dimağından süzülən incilərdir. Onlara əl qatmaq, təhrif eləmək Ulu Tanrı yanında günah işlətməkdir. Əziz oxucularım, böyük əziyyətlə, bəzən də yataqda başa çat- dırdığım bu qeydləri sizin öhdənizə buraxıram. Mən daxilən bir rahatlıq hiss edirəm ki, Ulu Tanrı mənə güc, qüvvət verdi, belə bir ağır zəhmətin öhdəsindən gələ bildim. 57 III BÖLMƏ MƏKTUBLAR, ƏRİZƏLƏR, XAHİŞNAMƏLƏR Mən intensiv olaraq Molla Cümənin şeirlərini 1961-ci il- dən toplamağa başlamışam. İki il fərdi ekspedisiyada olmuşam. İndiyə qədər aşığın şeirlərindən ibarət 5 kitab çap elətdir- mişəm. Bütün bu illər ərzində arxivimdə bir çox ərizə, müra- ciət, məktublar toplanmışdır. əlbəttə belə sənədlər lap çox olub. Ancaq evimdə az bir miqdarda nümunələr saxlanmışdır. Bunlar tarixi sənədlərdir. Aşığın böyük bədii sərvətinin üzə çıxarıl- masındakı rolunu çox aydıncasına biruzə verməkdədir. Bir qədər mövzudan kənara çıxıram. Zaqatalada və Qax- da Əfəndiyevlər nəslinin bir çox ailələri yaşamışdır və yaşa- maqdadır. Əfəndiyevlərin kahini, patriarxı Həmzət Əfəndiyev bütün ömrü boyu Azərbaycan balalarına rus dilini öyrətmişdir. Zaqatalada Fazil və Arif Əfəndiyev qardaşları yaşamış, onlar əsas etibarilə pedaqoji texnikumda çalışmışlar. Arif Əfəndiyev görkəmli riyaziyyatçı idi. Onun oğlu Maqsud Əfəndiyev indi professordur. Almaniyada yaşayır və işləyir. Zahidə fizik, Nilu- fər isə tarixçi idilər. Onlar çox mehriban insanlar idi. Qardaş- ları Tofik və İrfan Zaqatalanın həyatında mühüm rol oyna- mışlar. Şəhərin abadlaşmasında müəyyən əmək sərf etmişlər. Tələt, Nurməmməd, Əşrəf qardaşları isə pedaqoji fəaliyyətləri ilə hörmət qazanmışlar, xüsusilə Nurməmməd Əfəndiyev. Zaqatalanın maarif şöbəsində uzun müddət rəhbər vəzifələr daşımışdır. Şövkət Əfəndiyev də tanınmış müəllim idi, çox maraqlı şeirlər müəllifi idi. Nəcibə xanım Əfəbdiyeva Bakı şəhərində Ticarət orqanlarında çox məsul vəzifələr daşımışdır. Ədhəm, Əyyub, Fikrət, Aydın Əfəndiyev qardaşları Zaqatala- nın həyatında mühüm rol oynamışlar. Mərhum atam Şərif Müslüm oğlu Əfəndiyev İlisuda yaşayıb. Tarixilik baxımından Qax-Zaqatala zonasında maari- fin yayılması və inkişafında xüsusi rol oynamışdır. 45 il maarif 58 sahəsində çalışmışdır. Qaxın Qıpçaq kəndində məktəb direk- toru olmuş, bir neçə il də rayonun mərkəzində 300 nəfərlik uşaq evinə rəhbərlik etmişdir. Sonra İlisuya qayıdaraq ömrü boyu məktəbdə çalışmışdır. Oğlu Nəriman Əfəndiyev pedaqoji institutun məzunudur. Uzun müddət rayon maarif şöbəsində rəhbər vəzifələr daşımışdır. Sonra ömrünün axırına qədər Qax rayon orta məktəblərində riyaziyyat müəllimi işləmişdir. Nəri- manın qardaşı Fikrət Əfəndiyev BDU-nun məzunudur, Zaqata- lanın maarif şöbəsində işləmişdir. Əfəndiyev nəslindən olan Rauf Əfəndiyev ailəsi ilə birlikdə Qax rayonunun Marsan kəndində yaşamışdır. Mən Molla Cümə ilə əlaqədar Qaxın Marsan kəndinə getmişdim. Orada bizə uzaq qohumluğu olan Rauf Əfəndiyev müəllim işləyir, ailəsi ilə birlikdə yaşayırdı. Rauf müəllim Marsanın başbiləni və ağsaqqalıdır. Xeyir və şər işləri Rauf müəllimsiz görülməzdi. O, Zaqatalada pedaqoji texnikumun və sonra da Şəkidə ikiillik institutun dil və ədəbiyyat fakültəsinin qiyabi şöbəsinin dekanı işləyəndə də oranı uğurla başa vurmuşdur. Mənim nə üçün gəldiyimi bilən kimi Rauf müəllim dilləndi. Paşa müəllim Balakəndə İti Tala kəndində Aşıq Məhəmməd yaşayır. O, Molla Cüməni görüb, məclislərində iştirak edib, aşığın əksər şeirlərini əzbərdən bilir. Bir neçə dəfə Marsanda məclis aparıb, çox istedadlı bir sənətkardır. Elə indicə gedib onu tapaq. Kəndin maşınını aldıq, sürücü Əyyub çox istiqanlı, hörmətli bir oğlan idi. Gedib Balakəndə Aşıq Məhəmmədi tapdıq. Rauf müəllim təklif etdi ki, indi biz Şəkiyə Baş Göynük kəndinə Molla Cümənin qızı Reyhan xanımın hüzuruna getməliyik. Razılaşdıq. Şəki ilə Qaxın arasında bir kəndə çatanda maşın xarab oldu. Gecənin yarısı idi. Rauf müəllimlə Əyyub düşdülər. Mən isə maşının bir küncündə bürüşüb səhəri açdım. Səhər açıldı və biz yolumuza davam elədik. Baş Göynüyə çatdıq. Rauf müəllim evinə qayıtdı. Mən və aşıq Məhəmməd Reyhan xanımın qonağı olduq, üç gün qaldıq. Sonra mən aşağı düşdüm. Yola çıxdım, sürücüyə pul Yüklə 41,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|