Мащмуд аллащманлы
Yüklə 41,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Əsl sözlər yazılmalı Təhrif olunmuş şəkli
49 adını deməmişdi. Ona görə də Molla Cümə naməlum gözəlləri vəsf eləyir. Onlara da özü şəxsən heç bir ad vermir və adını gizlədərək “İsmi Pünhan” deyir. İllər keçdikcə aşığın adları məlum olmayan gözəlləri onun yaradıcılığına adı gizli, İsmi Pünhan kimi daxil olur və ömrünün sonuna qədər tərənnüm mənbəyinə çevrilir. Bunu biz çox cəsarətlə deyirik ki, aşıq Xızr Peyğəmbərdən buta almış və ömrünün sonuna qədər onunla yaşamışdır. Təkrar edirəm: İsmi-Pünhan üstdədir xeyr-şərim, Molla Cümə, butadarın sağ ikən Baxmasın yadlara gözün, ay mədəd. Molla Cümə və buta problemi ilə bağlı daha bir neçə misal: Eşqə düşüb saralıban solmuşam, Bu aşiqliq mənə vergidən oldu. Saldı sövdaya bunu Rəblil-Cəlil Vermədi dərmanın eylədi zəlil. Yaxud: Göründü gözümə mələk simalı, Geyibsən qəddinə ay ağı sən də. Xızrın verdiyi qədəh misalı, İçirdin bir qədəh ay ağı sən də. Molla Cümə eşq əhlidir, Aşiqlər atasıdır, Mədrəsədə dərs oxuyur Fikrində də butasıdır. Məsələ burasındadır ki, Molla Cümə bütün yaradıcılığı boyu ilahidən aldığı vergidən, ilhamdan və özünün butasından danışır. Ey dünya, Cüməyə çox etdin sitəm, Nə tay tuşum qaldı, nə atam, anam, Könül əyləncəyi istəkli butam 50 Ol İsmi-Pünhanı neylədin, dünya. Oxucularımdan üzr istəyərək mən yenə təkrar eləmək istəyirəm. 1962-ci ildə Zaqatalanın Çobankol kəndində yaşı 70- i ötmüş məşhur Aşıq Kazım mənə dedi: Paşa müəllim, İsmi- Pünhan Molla Cümənin butasıdır. Mən belə hesab edirəm ki, Molla Cümənin həyatında olan buta hadisəsi, buta xətti də İsmi Pünhan sirrinin açılmasında mühüm rol oynaya bilər. Böyük sənətkarın faciəvi ölümü də onun həyatı və fəaliyyətinin ən ağır, ən möcüzəli problemlərdən biridir. Bu barədə çoxlu mülahizələr, müddəalar, fərziyyələr mövcuddur. Mövlud Yarəhmədovun belə bir fikri var: “Molla Cümə 1920- ci ildə təxminən may ayının 20-də ömrünün 66-cı ilində təsa- düfi bir yanlışlıq nəticəsində öldürülmüşdür”. Oxuculara təkra- rən xəbər verməliyəm ki, mən bu problemin üzərində illərlə işləmişəm, müxtəlif fərziyyələr, məlumatlar öyrənib, müqa- yisələr aparmaqla Molla Cümənin ölümü haqqında iki böyük məqalə çap elətdirmişəm. Oxucular hər iki məqaləni bu kitabda oxuya bilərlər. Oxuculara məlum edirəm ki, böyük sənətkarımız Molla Cümənin yaradıcılığına bir də qayıtmağımın səbəbi aşığın şeirlərindən ibarət Mövlud Yarəhmədovun çap elədiyi kitab olmuşdur. Mən əvvəlcə kitaba heç baxmamışdım, hətta heç vərəqləməmişdim də. Kitab yenidən son dövrdə əlimə keçdi, vərəqlədim, şeirlərin böyük bir hissəsini nəzərdən keçirdim, ilk təəssüratım bu oldu ki, çox təəssüfləndim, vərəqlədikcə də hirsləndim və qəzəbləndim. İndi mənim bu kitab haqqında qənaətlərimi oxucularımla bölüşdürmək istəyirəm. Birinci təəssürat: Kitab çox məsuliyyətsiz bir şəkildə çap olunub. O qədər də böyük olmayan kitabda 200-ə qədər söz var ki, onlar böyük aşığın şeirlərinin canına daraşıb onları korlayır, acınacaqlı bir hala salmışdır. Mən uzun müddət fikirləşdim bu qədər sözü necə qruplaşdırmaq olar, yerbəyer edib qiymətləndirmək olar. Bunlar axı böyük ustadın əksər şeirlərini eybəcər şəklə salıb. 51 Birinci qrup əsas etibarilə kompyuter səhvləridir. Kitab- da iki nəfərin adı var. Bu səhvlər saysız-hesabsızdır. Bəla burasındadır ki, kitabın müəllifi qətiyyən baxmamış, oxuma- mış, yaxud da səhlənkarlıq eləmişdir, bəlkə də heç başa düşmə- mişdir. Dediklərimə bir neçə misal göstərmək istəyirəm: Əsl sözlər yazılmalı Təhrif olunmuş şəkli oyanıb oynayıb dəyirmançı dərmançı ölüsünə ölsünə təmənna təmənə gərdanına kardanına xoyuna xuyuna əğyara əğrayə müalicə malaca sağalmaz sağlamaz kəlim kəlam əksər əsgər məhşər məşhər Belə səhvlər həddən artıqdır, yüzə qədərdir. Hamısını göstərmək qeyri-mümkündür. Acınacaqlı haldır ki, kitabın mü- əllifi kompyuterdan sonra kitabı oxumamışdır. Oxumuşsa da, başa düşməmişdir, oxuduqca adamın ürəyi ağrıyır. Mövlüd Yarəhmədov kitabın müqəddiməsində yazır: “Molla Cümə hər sözü yerində işlədən bir sənətkar idi. Buna görə də onun yaradıcılığına həssaslıqla yanaşmaq lazımdır”. Görün, böyük sənətkarın əksər şeirlərinə necə deyərlər, bəla gətirən müəllif nə yazır və yazdıqlarına necə riayət eləməyi bacarır. Ən böyük bəla odur ki, çoxlu sözlərin mənası yoxdur. Onları tərtibçi oxuya bilməmiş, yaxud da səhv oxumuşdur, elə qüsurlu da kitabda saxlamışdır. Folklor el malıdır, çörək kimi müqəddəsdir. Ona əl qatmaq olmaz. Ulu Tanrının yanında da elin dimağından süzülən sərvət müqəddəsdir. Böyük sənətkarın şeirlərini təhrif edən, korlayan demək olar ki, məhv edən də Yüklə 41,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|