Korporativ boshqaruvning yapon modelidagi
asosiy prinsipial jihatlar
sifatida quyidagilar keltiriladi:
- boshqaruv tizimining asosiy bank, moliya-sanoat tarmog'i yoki keyretsu
atrofida markazlashuvi;
- boshqaruv tizimi tomonidan doimiy aloqalarning qo'llabquwatlanishi;
aksiyadorlar tomonidan direktorlar kengashining tayinlanishi.
Yaponiyada ham Germaniyadagi singari banklar yirik aksiyadorlar
hisoblanadi va ularga moliyalashtirishning muhim manbasi sifatida qaraladi.
YAponiya modelining
yana bir xususiyati shuki, unda korporatsiya
boshqaruvchilari investorlardan Amerika modelidagiga nisbatan ko’proq
himoyalangan bo’ladi
Bunda direktorlar kengashiga korporatsiya moliyaviy holatiga bogliq holda
50 kishigacha kiritilishi mumkin bo‘lib, unga kirish bo'yicha ichki a’zolar (ijrochi
direktorlar) ustunlikka ega hisoblanadi.
Yaponiya iqtisodiyotida davlatning kuchli ta’siri
mavjud bolsada,
iqtisodiyotda davlat sektorining ulushi yuqori emas. Bunda davlatning
boshqaruvchilik
kuchi emas, balki yo'nalishni belgilab beruvchilik xususiyati
yuzaga chiqadi
Banklar direktorlar kengashi yoki prezidentlik instituti orqali boshqaruvda
ishtirok etadi.
Bu jihat iqtisodiy taraqqiyotning o‘ta istiqbolli yo'nalishlarini ishlab chiqish
va belgilab olingan yo'nalishga iqtisodiyotni yo'naltirish (bunda
davlat
tomonidan uzoq muddatli prognozlar va o‘rta muddatli rejalami o‘z ichiga olgan
Davlat dasturlari tizimi amal qilishini alohida qayd etib o“tish lozim),
infratuzilmani yaratish, alohida firma va tarmoqlarga yordam ko'rsatish, ishlab
chiqarish samaradorligi va yapon tovarlari raqobatbardoshligini oshirish
maqsadida korporatsiyalar o‘rtasidagi munosabatlami qo'llab-quwatlash
kabilarda yaqqol ko'zga tashlanadi
Kedberi kodeksi, 1991 yilda Buyuk Britaniyada Adrian Kedberi rahbarligidagi
Qo‗mita tomonidan tayyorlangan. Qo’mita Moliyaviy axborotlar kengashi, London
fond birjasi va hisobxona xodimlari kasaba uyushmasi tomonidan tuzilgan
- 2000 yil yanvarida Germaniya korporativ boshqaruv bo‗yicha
guruh
tomonidan eng ilg‗or amaliyotdagi nemis korporativ boshqaruv kodeksi yaratilgan
―Jeneral Motorsǁ Direktorlar Kengashi tomonidan 1994
yilda tayyorlangan
―AQSHda korporativ boshqaruvning asosiy yo’nalishlari va muammolariǁ
tezislari;
- Dunyoda eng yirik nafaqa fondi va etakchi institutsional investorlardan
biri bo’lgan ―Istefoga chiqqan fuqarolik xizmatchilar Kaliforniya nafaqa fondiǁ
tomonidan 1998 yilda ishlab chiqilgan ―
Dostları ilə paylaş: