Mavzu: Qadimgi Hindiston svilizatsiyasi. Qadimgi hind sivilizatsiyasining paydo bo`lishi

Sivilizatsiya haqida olimlarning fikrlari
Xarappa madaniyati ochilishiga qadar ayrim olimlar Hindiston subkontinentida madaniyat boshqa Sharq mamlakatlaridan keyin vujudga kelgan, baʼzi olimlar esa, Hindistonga madaniyatni oriy qabilalari olib kelgan degan fikrda edilar. Yana uchinchi toifadagi olimlar qadimgi hind madaniyati Sharqning boshqa madaniyatlaridan orqada qolib, ulardan ajralib qolgan degan mulohazalarni ilgari suradilar.
Hind daryosi vodiysida joylashgan sayyoramizning eng qadimgi sivilizatsiyalaridan biri iqlim o‘zgarishi tufayli yo‘q bo‘lib ketgan bo‘lishi mumkin.
Rochester texnologiya instituti olimi Nishant Malik iqlim o‘zgarishlarini o‘rganishning yangi matematik usulini ishlab chiqdi. Aynan shu mazkur nazariyani tasdiqlaydi. Olimning tadqiqot natijalari «Chaos: An Interdisciplinary Journal of Nonlinear Science» jurnalida chop etilgan.
Tadqiqotchi paleoklimatolog olimlarning ma’lumotlaridan foydalanib, mahalliy g‘orlarning stalagmitlaridagi izotoplar soniga ko‘ra qadimgi zamonlarda hududga tushgan mussonlar hajmini o‘rgandi. Bundan tashqari, u mashinada hisoblash algoritmi yordamida usulni takomillashtirdi.

Ma’lumotlar miloddan avvalgi 3300 – 1300-yillarda Hind daryosi vohasida Xarappa sivilizatsiyasi mavjud bo‘lgan zamonlarda hududda chindan ham yog‘ingarchiliklar miqdori o‘zgarganini tasdiqladi.

Muallifning ta’kidlashicha, ushbu ma’lumotlar aniq bo‘lmasligi mumkin, biroq iqlim qadimgi sivilizatsiya halokatining asosiy sababchilaridan biri ekanligiga shubha yo‘q.


XULOSA
Xulosa o’rnida, xususan, mil.avv. I ming yillik ma’naviy g’alayonlar jarayoni bilan ajralib turadi. Bu davrda dastlab ikki tamoyil vujudga keldi: umuminsoniy birlik va shaxsning ma’naviy mustaqilligi. G’oyalar erkinligi boshlanib inson o’z hayotini unga asoslanib qurdi.Qadimgi Sharq sivilizatsiyasi G’arbga nisbatan ertaroq boshladi. Yunonlar madaniyati Qadimgi Sharq madaniyati ta’sirida juda yuksaldi, buni ellinlarning o’zlari ham e’tirof etishgan. Bu ta’sirlar natijasida shunday davr boshlandiki Sharq va G’arb madaniyatlari sintezi ellinistik madaniyatni vujudga keltirdi: YunonBaqtriya va gandxar san’ati, iskandariya fani, fayum prortretlari bunga misol bo’la oladi. Qadimgi Sharq bizga barhayot boyliklarni qoldirdi. Bular “Gilgamesh” va “Mahobhorat” dostonlari, Kalidasi drammalari va Chjuanszining ramziy masalalari, Misr ehromlari va Buyuk Хitoy devori va boshqalar.