Mavzuni dolzarbligi Tatqiqotning maqsadi

QOQI O‘T BARGI VA POYASI TARKIBIDAGI B GURUH VITAMINLAR TAXLILI

Yüklə 3,18 Mb.

1 2 3 4

тақдимот 2222 (3) (1)

QOQI O‘T BARGI VA POYASI TARKIBIDAGI B GURUH VITAMINLAR TAXLILI

Vaqt	A faza % Sirka kislotasining suvdagi 0,5 % li eritmasi	B faza % Asetonitril
1	96	4
4	90	10
8	85	15
12	60	40
14	Stop

Oqim tezligi 1 ml/minda, termostat harorati 400C da ineksiya qilingan
namuna hajmi 10 mkl, analiz vaqti 14 minutda amalga oshirildi va quyidagicha
xromatogrammalar olindi. Vitamin C tahlili bajarilishida yuqoridagi qurilma parametrlari asosida 0,8 ml/minda, qo‘zg‘aluvchan faza sifatida ACN/CH3COOH ning suvdagi 0,5 % li eritmasi/H2O ning 60/30/10 nisbatda olinib bajarildi.

	Vitamin B1 mg/ml	Vitamin B2 mg/ml	Vitamin B6 mg/ml	Vitamin B12 mg/ml	Vitamin PP mg/ml
Qurutilgan o‘simlik	0	0	0,02	0	0,03

Olingan eritmalar 10 minut davomida 12000 ayl/daq semtrafuga qilindi va 0,45 μm filtrda filtrlab olinib , tahlil amalga oshiridi va quyidagicha natijalar olindi .

1-rasm B1, B2,B6 ,B12 va PP vitaminlarning standart namunlaridan olingan
xromatogrammasi
Namuna tarkibidagi vitaminlar ekstraksiyasi quyidagicha amalga oshiriladi: Bunda olingan namuna qurutilib, maydalandi va 1 g (FA220 4N) analitik tarozida 0,001 mg aniqlikda o‘lchab olindi. So‘ngra 10 ml 0,1 N li xlorid kislotasi eritmasiga solinib, xona haroratida 15 min, vitamin C uchun esa 20 min davomida magnit aralashtirgichda aralashtirildi.
Olingan eritmalar 10 minut davomida 12000 ayl/daq semtrafuga qilindi va 0,45 μm filtrda filtrlab olinib , tahlil amalga oshiridi va quyidagicha natijalar olindi .

Xom ashyo nomi	Erituvchi	Namuna va erituvchi nisbati	Maydalanish darajasi (mm)	Ekstraksiya vaqti (min)	Tarkibidagi β -karotin miqdori (mg)
O‘simlik namuna	Geksan	1: 5	1	90	16,1

Qurutib yaxshilab maydalangan namuna tarkibidagi flavonoidlarning sifat va miqdoriy jihatdan aniqlash uchun quyidagicha metoddan foydalanildi. Standart namunalari asosida 2,5 min gall kislotasi, 3,6 min rutin va 16 minutlarda kversitin HPLC (LC 2030 C 3D Plus Shimadzu Yaponiya) qurilmasida quyidagi xromatogramma olindi.

Apigenin va kayempferol analizini amalga oshirishda yuqoridagi qurilma parametrlari asosida 0,75 ml/min oqim tezligida 12 minda quyidagi gradiyent rejimida xromatogramma olindi.

Vaqt	C faza % Sirka kislotasining suvdagi 0,5 % li eritmasi	B faza % Asetonitril
1	60	40
3	70	30
6	55	45
10	80	20
12	Stop

DORIVOR QOQI O‘T (Taraxacum offinale) O’SIMLIGIDAN EFIRLARNI AJIRATISH USULLARI

O‘simliklar tarkibidagi efir moyi ajritib olish va aniqlash uchun 1000 ml hajmdagi tubi dumaloq kolbaga 10 – 20 g maydalangan o‘simlik organidan solib, ustiga 300 ml suv quyiladi va kolba ustiga sharikli sovutgich tik holda o‘rnatiladi. Sovutgichning pastki uchiga Ginzberg asbobchasini osib qo‘yib, kolba qizdiriladi. Ginzberg asbobi U shaklidagi shisha naycha bo‘lib, bir uchi esa uzunroq, keng va millimetrlarga bo‘lingan. Kolbadagi suyuqlik qaynagandan so‘ng, suv bug‘lari efir moyi bug‘lari bilan sovutgichga ko‘tariladi va u yerda kondensatlanib, Ginzberg asbobchasiga tomchilab qaytib tushadi. Efir moyi suvdan yengil bo‘lgani uchun suyuqlikning tepasiga yig‘iladi va suv asbobchaning qisqa uchidan kolbaga oqib tushadi. Agar asbobcha ichidagi efir moyi miqdori 10 – 20 minut ichida o‘zgarmasa (ko‘paymasi), kolbani qizdirish to‘xtatiladi. Kolba sovigandan so‘ng asbobchani olib, efir moyini ajiratib oldik .

Namunani analiz qilishga tayorlash ; Daslab Namunani 1/1 nisbatda geksanda ertib olib uni 0,03 µml li filtirdan o‘tkazildi va eritilgan namunadan 0.3 mkl olib tayorlab oldik va Хроматограф “Хроматек-Кристал 5000”( ГХ-MASS У4381-010-12908609-2013, № 2191524 ) 2021 г ( Rossiyada ishlab chiqarilgan ) qurulmasiga namunani qo’ydik qurulmani vaxti haroratini belgiladik :
Haroratni 280.0 C ͦga qo’ydik va boshlanish vahtini 100 C ͦ ga belgiladik MSD tahlil vahtini 23 min ga belgiladik .

Ekstraksiya qilib ajratilgan namuna tarkibidagi flavanoidlar miqdorini rutin 0,04 mg, apeginin 0,01 mg ekanligi aniqlandi.
Standart namunalari asosida 2,5 min gall kislotasi, 3,6 min rutin va 16 minutlarda kversitin HPLC (LC 2030 C 3D Plus Shimadzu Yaponiya) qurilmasida miqdori aniqlandi.
Yuqori smarali suyuqlik xromatografiya metodi asosida qoqio‘t tarkibidagi suvda eruvchan B guruh vitaminlar miqdoriy tahlili amalga oshirildi. Eng ko’p miqdorda B6 miqdori qolgan B guruhi vitaminlariga qaraganda ko’p miqdorda ekanligi aniqlandi 0,02 mg/ml.
Taxlil natijalariga ko‘ra efir moylari tarkibidagi glisidil palmitoleat,linoeledik kislotasi, pentadekadien kislotasi mavjud ekanligi tadqiq qilindi. Xulosa qilib aytganda, olingan natijalardan efir moyining kimyoviy tarkibi o‘simlik yoshiga, ekiladigan joyining iqlimiga va o‘sish davriga qarab o‘zgaradi.

Ettibaeva L.A, Abdurahmanova U.K, Matchanov A.D, Qarshibayev S. Effects of glycyrrhizinic acid, menthol and GA: Mt(2:1), GA:Mt(4:1) and GA:Mt (9:1) supramolecular compoundson mitochondrial functional activity IN VITRO experiments.// J. Chosun Natural Sci. Vol.15, No.4(2022)pp. 137-44https://doi.org/10.13160/ricns. 2022.15.4.137
Ettibaeva L.A U.K.Abdurahmanova,A.D.MatchanovS.Qarshiboyev, Sh Biturayeva The study of the hypoglycemic activity of GA, menthol and its GA:Mt (4: 1) supramolecular compounds in alloxan diabetes mellitus.// Kimyoning rivojida fundamental, amaliy tadqiqotlar va ularning istiqbollari. 2022 yil 22-23 sentyabr, Toshkent.B-313-315
L.A.Yettibaeva, S.Qarshiboyev “Taraxacum officinale” o’simligining dorivorlik hususiyatlari.// Tabiiy birikmalar asosidagi resurs tejamkor usullar. Halqaro ilmiy-amaliy anjuman. 19-20 dekabr.2022y-Guliston.
Ettibaeva L.A, Qarshibayev S, Khalmuratova Z.T. Methods of separation and identification of biologically active substances contained in “Taraxacum offinale” (Dandelion) Science and Education in Karakalpakstan ISSN 2181-9203 №1/1(30)2023

Yüklə 3,18 Mb.

Dostları ilə paylaş:

1 2 3 4