Microsoft Word ìàíáà ëàò ëåê. doc

20.3. Davr tarixi tadqiqotlarda
Shuro davrida amalga oshirilgan tadqiqotlar mavjud si
ё
siy ywnalish va 
mafkuraga bwysingan edi. Bu davrdagi tadqiqotlarni 1917-30 yillarda amalga 
oshirilgan tadqiqotlar. Ularda shu davr tarixiy butun bor ziddiyatlar bilan 
ё
ritilgan. 40-50 yillarda amalga oshirilgan tadqiqotlarda tarixiy h’aqiqat malum 
darajada «sotsialistik» g’oyalarga bwysindirilgan h’olda 
ё
ritilgan.
60-70 yillarda amalga oshirilgan tadqiqotlarda malum darajada shaxsga 
sig’inishdan ozod bwlingan bwlsada, umuman, «kommunistik» mafkura ruxida 
ё
ritilgan.
Mustaqillik tufayli biz shwro davri tarixini xolis va twg’ri 
ё
ritish imkoniga 
egamiz.
 
20.4. Shuro davrida tarix xorijiy olimlar asarlarida
O’zbekistoning shwro davrida tarixiy Rossiya va maxalliy olimlar 
tomonidan mavjud mafkura ruh’ida 
ё
ritilganligi sababli chet el olimlarining 
ularga munosabati malum ilmiy qiymatga ega.
Albatta ularning bazilarida g’oyaviy kurash tasiri aks etgan. Lekin ayrim 
yirik olimlar tadqiqotlari, xususan Axmad Zakiy Validiy Tug’on asarlarini misol 
qilib keltirish mumkin.
Bu davrda Wzbekistonda bwlgan chet el tarixchilarining taassurotlari 
h’am malum darajada ilmiy qimmatga ega.
 
20.5. Shwro davri tarixi zamonaviy tadqiqotlarda. 
Tarix fani mustabidchilik davrida Wzbekistonning sovet davrini (1917-
1991 yillar), respublikamiz davlat mustaqilligini qwlga kirutgunga qadar bwlgan 
tarixini wrganish borasida muayyan ishlarni amalga oshirdi. Turixchi 
olimlarning say-h’arakatlari bilan, wsha davr nuqtai nazaridan, katta miqdordagi 
tarixiy manbalar twplandi, ular bir tizimga solinib, ilmiy jih’atdan 
umumlashtirildi. Biroq bu asarlar jamiyatshunoslikda h’ukmron bwlgan 
markscha uslub asosida, sinfiylik va partiyaviylikning asosiy printsiplari 
negizida 
ё
zilgan edi. Shu boisdan bu asarlarda tarixiy jara
ё
n kwp jih’atdan bir 
tomonlama, noxolis, tarixiy dalil va voqealar ataylab buzib kwrsatildi, 
kommunistik mafkuraga xos xulosalar qilindi.
Binbarin, chop etilgan ana shu ilmiy, ilmiy-ommabop ishlar kontseptual 
tuzilishi, oldiga qwygan vazifasi, uslubiy jih’atlar xilma-xilligiga ywl 
qwyilmaganligini, yagona si
ё
siy mafkura qolipida 
ё
zilganligini etiborga olib, 
sovet davri tarixiy adabi
ё
tlarining h’ar biriga aloh’ida berishni lozim kwrmadik. 
Shuningdek, 73 yillik sovet tuzumi davrida sotsializmni ulug’lab 
ё
zilgan tarixiy 
adabi
ё
tlarning son-sanog’i ywqligini inobatga olib, mavzuga oid adabi
ё
tlar 
rwyxatini berishni h’am maqsadga muvofiq emas deb h’isobladik.