Filologiya məsələləri, 2017
78
3)Nədənsə məhrum etmə mənası :to disrank “rütbədən məhrum
etmək”, ti disclaim “ öz hüquqlarından imtina etmək, tanımamaq” və
s.Bu məna birinci mənadan demək olar ki ,heç nə ilə fərqlənmir.
Belə ki, burada dis-prefiksi əsasla ifadə olunmuş mənaya əks
olan məna yalnız hərəkət mənası ifadə edir.Məsələn, 1.There was I,
standing in the middle of the room,none publicly dishonoured.(Jane
Eyre,p.31)
2”Do you mean that we may dismiis you to the rainy night?”(
Jane Eyre,p.118)
Müasir ingilis dilində roman dillərindən
keçmiş dis-prefiksi ilə
başlayan çoxlu sayda fellərə rast gəlinir.
Dis-prefiksi sözün əsasını ifadə etdiyi mənaya əks olann məna
ifadə edir.Onların bəziləri öz inkişafı dövrundə yeni məna kəsb edərək
mənalarını dəyişiblər. Məsələn,
1.İt was discorvered in the strangest way.(Jane Eyre,p.143)
2.The dark cloud of blood had settled and dispersed in the
miledeep sea.(The Old Man and the Sea,p.82)
Mis prefiksinə bütün german dillərində rast gəlinir. Qədim ingilis
dilində çatışmamazlıq,itgi,yoxluq,yalnış, səhv hərəkətləri
ifadə etmək
üçün fellərə qoşularaq işlədilirdi.
Müasir ingilis dilində yayılmiş səhv ,pis mənasını ifadə edən feli
prefiks mis-prefiksidir. Məsələn, to misname-“düzgün adlandırmayarq”,to
mistake-“səhv etmək”, to miscall-“düzgün çağırmamaq”, to miscount-
“düzgün saymamaq”, to misunderstand-“ səhv başa düşmək” və s
Mis-prefiksinin digər mənaları aşağıdakı kimidir: to mistrust
“etibar etməmək”, to mislike “xoşlamamaq”, to misaffect “ sevməmək”.
Ədəbiyyat
1.Амосова Н.” Лексикология английского яэыка”.M.1955
2.Antrushina G.B.”English Lexicology” .M.1985
3.Axundov A.”Ümümi dilçilik “B.1981.
Filologiya məsələləri, 2017
79
S.SHAKHLAROVA,
N.NAMAZOVA
VERB FORMING PREFIXES IN MODERN ENGILISH
SUMMARY
The subject of our article is” Verb forming prefixes in Modern
Engilish Language”
Affixes are considered to be one of the
most productive ways of
supplying the world formation because they are closely connected
lexicology and its branches.
Affixa d types of bases/Affixation is connencteds with
morphology.All morphems are subdivided inti two large classes; roots
and affixes.This article is of theoret affixes of the language.
In this article methods of usage prefixes in Azerbijan in English,the
investigation history,as well as different features
in both language are
analised.Prefixation is defined as the formation of words by adding
derivational prefixes to different types of bases.
С.ШАХЛАРОВА,
Н.НАМАЗОВА
ПРЕФИКСИАЛЬНЫЕ ГЛАГОЛЫ В СОВРЕМЕННОМ
АНГЛИЙСКОМ И АЗЕРБАЙДЖАНСКОМ ЯЗЫКЫХ
РЕЗЮМЕ
Данная работа посвящена теме «Префиксиальные глаголы в
современюном Английском и Азербайджанском языках».
В словаобразовании современного Английского и Азербайджан-
ского языках префиксиальные глаголы играют значительную и важную
роль.
В статье также рассматривается различные виды префиксиальные
глаголы в Английском и Азербайджанском языках, их употребление в
простых и сложных предложениях, а также анализируется усилитель-
ные префиксиальные глаголы в обоих языках.В данной статье анали-
зируется также семантические особенности префиксиальные глаголы,
которые употребляются в различных частях речи.
RƏYÇİ: Rəfiq Cəfərov
f.e.n.,dosent
Filologiya məsələləri, 2017
80
RƏNA HÜSEYNOVA
Azərbaycan Dövlət Tibb Universiteti
rəna.@.mail.ru.
KONVERSİYA YOLU İLƏ İNGİLİS DİLİNDƏ YENİ SÖZ
YARADICILIĞI VƏ ONUN AZƏRBAYCAN DİLİNDƏ İFADƏ
ÜSULLARI
Açar sözlər: İngilis dili, konversiya, yeni sözlər, Azərbaycan dili, üslubiyyat.
Ключевые cлова: Английский язык, конверсия, новые слова,
стилистика, Азербайджанский язык.
Key words: English, convertion, words news, stylistic, Azerbaijani.
Arxaizmlərə əks olaraq - neologizmlər dilə müasir
dövrdə daxil olan və
ya yenicə daxil olan yeni sözlərdir. Onlara münasibətdə dildə yaranan
sözlərin neologizmlərə aidliyini müəyyən edən xronoloji səddin
çəkilməsində müəyyənlik yoxdur. Dil tarixi bu termindən ayrı-ayrı tarixi
dövrlərdə lüğət tərkibinin zənginləşməsilə xarakterizə edərək istifadə edir.
Stilistik münasibətdə neologizmlər üçün sözün yeniliyinin danışanlar
tərəfindən nə dərəcədə mənimsənildiyi, bizə yaxşı məlum olan adət
etdiyimiz sözlərin fonunda qeyri- adiliyi ön plana çəkilir.
Geniş, məişətdə, eləcə də qəzet və radioverilişlərdə gündəlik işlənən
sözlər tez bir zamanda öz yeniliyini itirir və "yaş qrupu olmayan"
sözlərin
əsas hissəsinə qarışır. Onların ifadə etdiyi əşyaların yaxın dövrlərdə
yaranması haqqında xatirə hələ də onların yaxın onilliklərdə dilə daxil
olması haqqında bəzi təsəvvürləri saxlayır:
bus, trolley-bus, radio, TV-
program, TT və s.
Xüsusi terminologiya, elm və istehsalatın ayrı-ayrı sahələrində uzun
müddət mövcud olmasına baxmayaraq, çox hallarda yalnız
mütəxəssislərə və
ancaq tədricən geniş dairələrə məlum olur. Bununla əlaqədar, bu və ya digər
termin geniş işlənərsə, çox hallarda onun yeni söz olduğu və ya dar ixtisaslı
işlənmədən ümumişlək dilə keçən sözün çoxdan mövcud olduğu qeyri-
müəyyən qalır. Buna görə də yenidən yaranan terminlər xüsusi
terminologiyanın geniş dairəsinə qarışır, elmi və işgüzar üslub xarakteri alır.
Onların yeniliyi,
istisna hallarda, zəif mənimsənilir. Məsələn, XX əsrin II
yarısında istifadəyə daxil olan
akrilin, aspirin, streptosid, vitamin kimi
dərman maddələri adlarının əvvəllər işlənən antipirin 0891), atropin (1847),
qlükoza (1875) sözləri ilə müqayisədə elə də böyük yeniliyi nəzərə çarpmır.