57
Mühitin İnsanı Köləyə çevirməsi iddiasından İmtina!
“Yenilikçi” özündənayrılma, özünə qarşı çevrilmə, özünə yadolma
səfalətindən İmtina!
Elmin, texnikanın Bəşərə səadət gətirəcəyinə sadəlövh etiqaddan
İmtina!
Peyğəmbərlərin indiki Dünyaya gərəksizliyi cəhalətindən İmtina!
Ölçülü Həqiqətdən İmtina!
“Xalq Ruhunun tərcümanlarına” etiqaddan İmtina!
Laboratoriyalarda yaradılmış tarixi şəxsiyyətlərdən İmtina!
Bu İmtinalar – Zəruridir!
Zəkanı və Ürəyi zərərli, zəhərli təsəvvürlərdən təmizləmək gərəkdir!
Onları əsl, həqiqi fikirlərlə, duyğularla zənginləşdirmək üçün!
VIII. İDEAL
Doqmatizm Bəşəriyyətin Nicat Yolunu fərdi mülkiyyətin ictimai (yəni
ümumi) mülkiyyətlə əvəz olunmasında görür.
Həyat isə göstərir ki, bu əməliyyat vasitəsilə İnsan özünə qayıtmır,
İnsani Mahiyyətini təsdiq etmir.
Çünki ümumi mülkiyyət hamıya məxsus olduğu halda, heç kəsə
məxsus olmur.
Zavod hamınındır, ancaq əslində heç kəsin deyil, torpaq hamınındır,
ancaq əslində heç kəsin deyil.
Ümumi, ictimai mülkiyyətə sahib olmaq gerçəklikdə heç nəyə sahib
olmamaq deməkdir.
Mülkiyyət hamınındır, deməli, həm də sənindir, ancaq əslində sənin
deyil, mücərrəd ümuminindir.
Fərdi mülkiyyətin ümumi mülkiyyətlə əvəz olunması həqiqətdə İnsanı
mülkiyyətdən məhrum etdi. Paradoksal vəziyyət yarandı: hər şey sənindir
və heç şey sənin deyil!
Torpaq hamınındır, ancaq sən ondan istifadə edə bilməzsən, çünki, o,
tək səninki deyil, deməli, əslində heç kəsin deyil!
Doqmatizmin Həyata gətirdiyi əməliyyat İnsan ilə mülkiyyət arasında
görünməmiş yadlıq yaratdı. Ümumi torpaq – yad torpağa çevrildi, hamının
olan hamıya özgə oldu, ümumilik dəhşətli dərəcədə fetişləşdi və son
nəticədə mülkədarların, kapitalistlərin hakimiyyəti dövlət hakimiyyəti ilə
əvəz olundu.
Mülkiyyətin sahibi ayrı-ayrı şəxslər yox, dövlət oldu. Dövlət – izafi
dəyəri, kənd təsərrüfatı gəlirinin çox hissəsini ələ keçirdi və sonralar
kəndlini muzdlu fəhləyə döndərdi.
58
Fərq o oldu ki, bir zamanlar fəhlə, kəndli əməyinin gəliri istismarçı sinif-
lərə qismət olurdu, indi isə onun “öz”, “doğma” dövlətinə qismət olur.
Lakin bu fərq əslində nəzəri, formal fərqdir.
Zəhmətkeşlərin maddi vəziyyəti, cəmiyyətdə yeri baxımından həmin
fərq heçə bərabərdir.
Yenə də işləyənlə dişləyən, becərənlə mənimsəyən bir-birindən ayrı
düşdü, əməkçi öz əməyinin sahibi olmadı.
O, real sahiblik əvəzinə, formal sahiblik əldə etdi.
Digər tərəfdən, heç bir kitabda yazılmayan, nəzərə alınmayan,
gözlənilməyən hadisə baş verdi: sinifsiz cəmiyyət arzusunu Həyata
keçirən bir məmləkətdə yeni hampalar, zadəganlar silki meydana gəldi.
Kolxoz sədrinin adi kolxozçuyla, müdirin fəhləylə, vəzifəlilərin
vəzifəsizlərlə, rütbəlilərin rütbəsizlərlə münasibətində, müqayisəsində
yuxarı – aşağı silk əlaqələri bərpa olundu.
Yeni zadəganlar mülkiyyətə sahib olmadılar, ancaq ümumi
mülkiyyətdən ən çox qazandılar, varlandılar, Xalqdan uzaqlaşdılar, öz
xüsusi Həyat tərzini, məişətini, əxlaqını yaratdılar.
Fəhlə – kəndli hakimiyyətində fəhlə olmağa, kəndli olmağa həvəs
oyanmadı, yuxarı dairəyə dırmaşmağa və həmişəlik orada qalmağa
həvəs oyandı.
Burjua cəmiyyətinə xas olan və klassik realizm tərəfindən dahiyanə
təsvir olunan mənsəb, var-dövlət uğrunda amansız, əxlaqsız döyüş
Həyatın başlıca qanununa çevrildi.
İstismarçı siniflər ləğv olundu, ancaq antixəlqi silk yenidən peyda oldu,
yerini bərkitdi və cəmiyyətə hakim oldu.
Fəqət İnsanın fəlakətli halı bununla bitmədi.
İnsanın Ağlı, Mənəvi Dünyası, Düşüncəsi, Duyğuları, Taleyi –
Doqmatizmi zorla həyata keçirən amansız və mütəşəkkil Qüvvənin əlinə
keçdi. Həmin Qüvvə İnsanın vəziyyətini düşünmədi, nəyin bahasına
olursa-olsun, hakimiyyəti saxlamaq haqqında düşündü.
Bu məqsədi yerinə yetirmək üçün o, yalana tapındı, azadfikirliyi boğdu,
İnsanları təşviş, qorxu altında saxladı, ziyalının qeyrətlisini qırdı,
qeyrətsizini satın aldı, İnsanları miskinləşdirdi. Cilddən-cildə girdi, yeri
gələndə özünü xalqın keşikçisi kimi gözə soxdu, yeri gələndə Zora əl
atdı.
Nəticədə cənnət əvəzinə cəhənnəm yaratdı və inandırdı ki, bu,
cəhənnəm yox, cənnətdir.
Qüvvə anladı ki, Dünyanın normal vəziyyətə qayıtması doqmatizmin
ölümüdür.
Bu səbəbdən də o, Dünyanı dəhşətli dərəcədə saxtalaşdırdı.
59
Əqidə süniləşdi, Mənəviyyat süniləşdi, Qəhrəmanlıq, Vətənsevərlik,
Sənət, Fəlsəfə süniləşdi.
Saxtalıq ayaq açıb sürətlə yeriməyə başladı.
Həyat öz təbii məhvərindən çıxdı.
İnsana İnam itdi, onun üzərində nəzarət piramidası ucaldıldı
(təşkilatlar, müəssisələr nəzarəti, tədris nəzarəti, inzibati nəzarət və s. və
i.a.).
Süni Həyat Əqidəsizlik, Əxlaqsızlıq, Mənsəbpərəstlik, Rüşvətxorluq
axını yaratdı və bu axın cəmiyyəti bürüdü.
Doqmatiklər deyirlər ki, bu mənfiliklər İdeal Cəmiyyətin birinci
mərhələsinə (fazasına) xas olan xüsusiyyətlərdir, ikinci mərhələdə onlar
aradan qalxacaq.
Bu, son dərəcə yanlış iddiadır.
Birinci faza ilə ikinci faza arasında yerlə göy qədər fərq ola bilməz.
Bu, artıq mərhələ yox, bir-birini rədd edən müxtəlif hadisə hesab
edilməlidir.
Əslində birinci mərhələnin ziddiyyətlərini həll etmək üçün onu inkar
etmək tələb olunur: yəni ikinci mərhələ birinci mərhələni ləğv etməlidir.
Çünki naqisliklər cəmiyyətin dərinliklərinə işləyib, çirkinliklər dəhşətli bir
antihəyat yaradıb.
Birinci fazada antihəyat yaradan cəmiyyətin ikinci fazada gözəl həyata
çevrilməsi – əfsanədir.
Digər tərəfdən, doqmatizmin irəli sürdüyü əsas tələb – fərdi mülkiyyətin
ictimai mülkiyyətlə əvəz olunması, planlı təsərrüfat – birinci mərhələnin
özündə Həyata keçdi.
Buna görə də Doqmatizmin ideal Cəmiyyəti elə indiki Cəmiyyətdir.
Doqmatizmin İflası qabaqcıl istehsal əlaqələrinin Kamil İnsan
yetişdirməsi ideyasını da alt-üst etdi.
Əmək – Kamil Şəxsiyyət yetişdirmir; bu, cəfəngiyyatdır.
Kamil Şəxsiyyətin yetişməsi ən çox Şəxsiyyətin Özünüdərketmə,
Özünüdəyişdirmə Qüdrətindən asılıdır.
İnsanı fəlakətdən qurtarmaq üçün Dünyanı normal vəziyyətə
qaytarmaq, formal Azadlığı əsil Azadlıqla əvəz etmək, İnsanı əsl
İdraka, Mənəviyyata, Həyat tərzinə yüksəltmək lazımdır.
Bunun üçün Ali Sözün gücüylə Yeni İdrak, Yeni Mənəviyyat və Yeni
Həyat Tərzi əsasında İntibah yaratmaq, İnsanı özünə yaxınlaşdırmaq,
özünə çatdırmaq gərəkdir.
Dostları ilə paylaş: |