TÜRK DERMATOLOJİ DERNEĞİ
DERMATOALERJİ ÇALIŞMA GRUBU
DERİ YAMA TESTİ HASTA BİLGİLENDİRME FORMU
Hastanın Adı Soyadı:
Tarih:
Doktor İmza‐Kaşesi
Deri yama testinde kullanılan alerjen‐test serisi :
Değerli hastamız, gerçekleştirilen “ Deri Yama Testi”nin değerlendirmesi sonucu alerjik temas
egzamanızın “NİKEL” isimli alerjik meddeye karşı gelişmiş olduğu anlaşılmıştır. Türk Dermatoloji
Derneği - Kontakt Dermatit Çalışma Grubu tarafından sizin için oluşturulmuş aşağıdaki bilgilendirme
yazısında, hastalığınız ve etkeni ile ilgili kısa bilgilere yer verilmiştir. Lütfen dikkatlice okuyunuz ve
hastalığınıza neden olan nikel maddesinden uzak kalınız. Hastalığınızla ilgili cevaplanmamış
sorularınızı doktorunuza iletiniz. Geçmiş Olsun Dileklerimizle.
Nikel; gümüş‐benzeri, parlak, beyaz renkli, sert bir metaldir. Nikel, gümüş veya altın ile
karşılaştırıldığında, daha dayanıklı ve kolay işlenebilir özellikte bir metaldir Bu nedenle, sıklıkla diğer
metallerle karışım halinde, sıklıkla metal takılarda ve daha bir çok nesnenin yapımında kullanılır.
Nikel alerjik kontakt dermatit adı verilen alerjik deri döküntüsüne (alerjik temas egzamasına) en sık
neden olan etkendir. Günlük hayatta kullanılan pek çok metal üründe dayanıklı kaplama malzemesi
olarak da nikel kullanıldığından, alerjik duyarlılığı olan kişiler için önemli bir sorun oluşturmaktadır.
Nikel alerjisi kimlerde görülür?
Nikel duyarlılığı; toplumda her on kişiden birinde, özellikle kadınlarda, sık olarak görülmektedir.
Herkes, nikele karşı alerjik yapı kazanabilir. Nikel alerjisi (duyarlılığı); tipik olarak, ucuz metal (sahte‐
imitasyon) takı kullanmaya başlayan genç kızlarda 10‐20 yaşları arasında başlamaktadır. Ülkemizde
erken yaşta kulak deldirme geleneğinin bulunması kadınlarda nikel alerjisinin daha fazla görülmesinin
temel nedenidir. “Piercing” (delme) modasının yayılması da nikel duyarlılığında artışa katkı
sağlamaktadır. Nikel ile temas halinde olunan işlerde çalışan kişilerde, tekrarlayan maruziyetler
sonucu ileri yaşlarda da nikel alerjisi gelişebilir. Atopik egzaması olanlarda ise nikel alerjisi gelişme
riski günümüzde normal bireylerden farklı bulunmamaktadır. Ancak kuru, pul pul dökülen, çatlamış
hasarlı deri yapısına sahip kişilerde nikel duyarlılığı var ise nikel içeren herhangi bir madde ile en ufak
bir temasta nikel alerjisine ait deri döküntüsü kolaylıkla ortaya çıkacaktır.
Nikel alerjisinin ortaya çıkma nedenleri nelerdir?
Neden bazı kişilerde nikel alerjisi gelişirken diğerlerinde nikel duyarlılığı olmuyor? Bu sorunun cevabı
henüz tam olarak açıklanamamıştır. Bununla birlikte bazı mesleklerde çalışan kişilerde nikel
duyarlılığı daha sık görülmektedir. Bu meslekler: kuaförlük, hemşirelik‐hasta bakıcılık, ikram
hizmetleri, para ve metaller ile temas halindeki mesleklerdir.
Nikel alerjisi nasıl belirti verir?
Pek çok hasta, alerjik nikele bağlı alerjik temas egzamasını; kot zımbası‐çıtçıtı‐fermuarı ya da saat
kayışı‐tokası altındaki deri alanında, tahriş veya terlemenin katkısı ile ortaya çıkan, kızarık, kaşıntılı bir
deri döküntüsü olarak fark eder. Takı takılan bölgelerde geliştiğinde “Takı egzaması” olarak da
isimlendirilen bu döküntü genellikle nikel alerjisinin ilk ve tek belirtisi olur. Zamanla döküntülü
alanda küçük su dolu kabarcıklar belirir, sulantılı ve nemli görünüm eklenir. Uzun süre devam
ettiğinde kuru, kepekli, çatlak görünüm kazanır. Vücutta herhangi bir yerleşimde (en sık
eller,
bilekler, kulaklar ve karında
) bir veya birden fazla odakta aynı anda ortaya çıkabilir. Olağan döküntü;
ALERJİK TEMAS EGZAMASI ETKENLERİ SERİSİ :
NİKEL
TÜRK DERMATOLOJİ DERNEĞİ
DERMATOALERJİ ÇALIŞMA GRUBU
DERİ YAMA TESTİ HASTA BİLGİLENDİRME FORMU
nikel ile temas eden deri yüzeyi ile sınırlıdır. Ayrıca, alerjik döküntünün nikelin hiç temas etmediği
bölgelerde görülmesi (yayım yapması) da olasıdır. Bununla birlikte; nikel alerjisi yayım yaptığında, en
şiddetli belirtiler, temastan uzak bölgelerden çok nikel ile temas eden deri alanlarında ortaya çıkar.
Eğer nikel içerikli bir maddeye dokunduysanız, metal parmak uçlarınızda kalıntı bırakabilir ve
sonradan parmaklarınızla dokunduğunuz göz kapağı veya boyun gibi uzak deri bölgelerinde nikel
alerjisi gelişebilir. Nikel ile temas edilen bir deri yüzeyinde bir kez alerjik döküntü gelişmiş ise
sonradan nikel teması başka vücut bölgelerinde gerçekleşmiş olsa bile önceki döküntü bölgelerinde
hastalık yeniden alevlenir. Örneğin parmaklarınızla nikel içerikli bir nesneye dokunduğunuzda kulak
memelerinde daha önce gelişmiş olan alerjik döküntü yineleyebilir. Nikel duyarlılığı ortaya çıktıktan
sonra kısa bir süre içinde nikel içeren maddelerin derinize temas etmesini önleyebilirseniz deri
döküntüsü iz bırakmadan kaybolacaktır. Bu sürecin hızlanması, yakınmalarınızın gerilemesi için
doktorunuz size bazı ilaçları kullanmanızı önerecektir. Ancak deri temasını önleyemezseniz ve deri
döküntüsü uzun süre devam ederse, takiben temastan kaçınsanız da hastalığın gerilemesi güçleşir ve
uzun sürer, iltihaplanma gibi istenmeyen durumlar gelişebilir.
Nikel içeren nesneler hangileri olabilir?
Özellikle gümüş renkli ise metalden üretilmiş hemen her nesne nikel içerikli kabul edilir.
Günlük yaşamda en sık karşılaşılan nikel içerikli nesneler şunlardır:
Madeni Para
Toplu iğne ‐ iğne
Kapı kolları‐tutacaklar
Metal Aksesuar‐Süsler
Takı ‐ Toka
Dikiş iğnesi
Sigara çakmağı
Çatal – bıçak takımı
Musluk
Femuar
Dosya dolabı
Ataş
Tencere (Paslanmaz çelik)* Zımba ‐ çıtçıt
Metal daktilo
Kalem
Metal mutfak gereçleri*
Metal düğme
Anahtar ‐ anahtarlık
Makas
Metal ovma bezleri
Ruj kutusu
Diş protezi ve telleri
Çanta sapı
Kapı pencere kolları
Pudriyer
Elektrik telleri
Gözlük
Mobilya metal aksesuarları Merdiven trabzanı
Boya ve cila
Petrol ürünleri
*
Paslanmaz çelik ürünlerin içeriğinde de nikel bulunmakla birlikte özellikle kaliteli üretilmiş
nesnelerdeki nikel diğer metallere çok sıkı bağlandığından salınmaz ve oldukça güvenlidir.
En sık hangi vücut bölgeleri etkilenir?
Nikele bağlı alerjik temas egzaması, vücudunuzda herhangi bir deri alanında değişken genişlikte
tutulum gösterebilir. En sık etkilenen deri alanları ve olası etkenleri şöyle özetlenebilir:
Saçlı deri: Toka, firkete, maşa, metal saç fırçası
Burun: Gözlük çerçevesi
Yüz: Bigudi, firkete, takı, bozuk para
Göz kapakları: Göz farı, parmakucundaki metal
kalıntıları, makyaj fırçası, kirpik şekillendirici
maşa
Boyun: Kolye, kopça, fermuar, parfüm spreyleri
Göğüs: Broş, madalyon, zincir
Meme: Sütyen teli, kolye
Sırt: Çıtçıt‐kopça, sütyen metalaksesuarı, fermuar
Karın: Zımba (kot vb.), giysilerin metal
aksesuarları
Uyluk: Cepteki bozuk paralar, metal sandalye,
pantolon askısı metal aksesuarları
Dudaklar: Dudakta tutulan toplu iğne, metal
ruj klıfı, kalemlerin metalik kısımları
El: Metal para, şemsiye, cüzdan ve çantaların
metal aksesuarları, bebek arabası tutacağı,
musluk, çatal‐bıçak takımı
Ayak: Ayakkabı tokası, metal akseasuarlar
Kol: Bilezik
Kulak: Küpeler, gözlük çerçevesi, kalem
Parmak: Yüzük, yüksük, iğne, bozuk para,
daktilo tuşu, kalem
El bileği: Saat kayışı, tokası vb. bilezik, metal
koku şişeleri
Değişken temas alanı: Her türlü takı ve metal
ürün
TÜRK DERMATOLOJİ DERNEĞİ
DERMATOALERJİ ÇALIŞMA GRUBU
DERİ YAMA TESTİ HASTA BİLGİLENDİRME FORMU
Nikel duyarlılığı ne kadar süreyle devam edecek?
Bir kez nikel duyarlılığı gelişirse kişi genellikle ömür boyu duyarlı kalır. Evde ve iş yerinde nikelden
kaçınmak oldukça zordur. Ancak nikel ile her temas deri döküntüsünün ortaya çıkmasına neden
olmayabilir. Eğer derinizin bakımı yetersiz, kuru, soyulmuş veya çatlamış ise nikel deri yüzeyinden
kolaylıkla giriş yapar. Islak veya terli iken uzun süreli ve sürtünme ile birlikte gerçekleşen nikel teması
(kol saati kayışı vb.) nikel duyarlılığının gelişmesi kolaylaştığından bu durumların önlenmesi faydalı
olur.
Nikel alerjisi tedavi edilebilir mi?
Nikel duyarlılığınıza son verecek bir ilaç bulunmamaktadır. Nikele bağlı alerjik temas döküntüsü
gelişmesini önlemenin en uygun yol nikel ile uzun süreli temasın engellenmesidir. Çevrenizdeki pek
çok nesne nikel içerdiğinden temasın kesilmesinin sağlanması zordur ancak tedaviniz için bunu
hedeflemelisiniz. Ev ve iş yerinizde metal ürünleri dikkatlice belirleyin, bunların yerine güvenli olan
a
hşap, plastik, cam, kağıt veya kumaştan yapılmış ürünleri kullanın ancak bu ürünlerin metal
aksesuarlarına dikkat ediniz.
Metalden yapılmış her nesnenin nikel içerdiğini varsayın ve dokunmaktan kaçının. Zorunlu
durumlarda pamuklu veya pamuklu astar içeren lateks (kauçuk) ve PVC eldiven kullanınız. Bununla
birlikte bir metal ürünün nikel içerip içermediğini gösterebilmek için DMG (dimetilglioksim) adlı
kimyasal içeren test kiti kullanabilirsiniz. Bunun için doktorunuzdan bilgi ve yardım isteyiniz.
Nikel içeren bir nesneyi (takılar vb.) boya, tırnak cilası, lake, vernik veya maskeleme bandı ile
kaplarsanız derinizin metale direkt temas etmesini öneleyebilirsiniz. Ancak bu gibi kaplamalar,
çizildiğinde ya da hasarlandığında faydasız kalacaktır, aralıklarla kontrol ediniz ve gerekirse tekrar
kaplama uygulayınız. Zımba gibi metal aksesuar içeren giysilerinizin içine bir kat güvenli giysi (metal
aksesuarsız pamuklu giysi, eldiven vb.) giymek direkt teması önlemek açısından faydalı olabilir ancak
sıcak ortamda, terleme durumunda etkisiz kalabillir. Bozuk paraların serbest olarak ceplere
konulması yerine cüzdanda bulundurulması gereklidir. Eğer nikel temasına bağlı olarak deride alerjik
döküntü belirir ise deri hasarlanmış olur. Bu dönemde bu önlemlere azami ölçülerde uyulmalıdır.
Nikele karşı alerjik duyarlılığı olan kişiler takı kullanabilir mi?
Nikel duyarlılığı olan kişilerde eş zamanlı altın duyarlılığı olma olasılığı çok düşüktür. Bununla birlikte
altın takı yapımı sırasında, daha sert ve kolay işlenebilir olması için altın bir miktar nikel ile
karıştırılmaktadır. Dokuz ayar altında yüksek, 18 ayar altın düşük miktarda nikel bulunmaktadır.
Buna karşın 24 ayar altın ve som gümüşün nikel içermediği kabul edildiğinden güvenle kullanılabilir.
Altın kaplama, beyaz altın ve çelik ürünler ise kullanılmamalıdır.
Nikele karşı alerjik duyarlılığı olan kişiler özel bir beslenme‐diyet uygulamalı mı?
Bilimsel çalışmalar nikelsiz beslenmenin hastaların bir kısmında düzelme sağlandığını göstermiştir.
Yeşil yapraklı sebzeler, kakao, sarımsak, soğan, mercimek, kayısı, çikolata, kuruyemişler ve kabuklu
deniz ürünlerinde yüksek düzeyde nikel bulunur. Konserve veya teneke kutudaki içecek ve
besinlerde de nikel bulunduğundan tüketilmeleri önerilmez. Ayrıca asidik yapıdaki besinler
(turunçgiller, ışgın, elma vb.) paslanmaz çelik tencerede pişirimeleri sırasında tencerenin yapısındaki
nikelin açığa çıkmasına ve besine karışmasına neden olabilmektedir. Teflon, aluminyum, emaye, cam
tencerelerde ise bu durum gözlenmediğinden güvenle kullanılabilir. Dikkat edilmesi gereken bir
nokta da sabah çeşme suyu içilmemesidir çünkü beklemiş borudaki suyun nikel içeriği yüksek olabilir.
Nikel sülfat: kobalt, krom, palladiyum ve disulfiram ile çapraz reaksiyon verir. Besinlerdeki nikel
içeriğine göre beslenme önerileri tabloda özetlenmiştir.
TÜRK DERMATOLOJİ DERNEĞİ
DERMATOALERJİ ÇALIŞMA GRUBU
DERİ YAMA TESTİ HASTA BİLGİLENDİRME FORMU
Besinlerdeki Nikel İçeriğine Göre Beslenme Önerileri:
Yüksek nikel içerikli
tüketilmemesi
gereken gıdalar
Orta
düzeyde
nikel
içerikli,
tüketilmesi
önerilmeyen gıdalar
Yenilmesinde
sakınca
olmayan gıdalar
Kakao
Ay çekirdeği
Ahududu
Yumurta
Kırmızı pancar
Sarımsak
Ceviz
Kabartma tozu
Et
Brokoli
Hazır çay
Domates
Pasta mayası
Kümes hayvanı
Brüksel lahana
Mercimek
Kırmızı turp
Keten tohumu
Tereyağı
Beyaz lahana
Kayısı
Fasulye
Bezir yağı
Peynir
Çin Lahanası
Ispanak
Bezelye
Yer fıstığı
Süt
Karnabahar
Çikolata
Marul
Vitaminler*
Yoğurt
Kabak
Soya
Pırasa
Mantar
Pirinç
Havuç
Fındık
Kırmızı lahana
Armut
Makarna
Salatalık
Badem
Mısır
İncir
Margarin
Patlıcan
Konserve gıdalar
Soya proteinli
ürünler
Kakaolu
içecekler
Karbonatlı
içecekler
Marmelat
reçel
Tuna (Ton) balığı
İstiridye ve kabuklu deniz
ürünleri
Yulaf unu
Çavdar
Çay‐kahve**
Soğan****
Hurma
Ananas
Maya
Patates
Susam
Kuru erik
Taze meyve*** Karabiber
Bira
Kırmızı şarap
Muz
Kırmızıbiber
Kuru üzüm
Maydanoz
Böğürtlen
Şeftali
* Nikel içeren ilaçlar, ** Koyu içilmemelidir, *** Armut haricindeki taze meyveler, **** Çok
tüketilmemelidir.
Unutmayınız!
Deri döküntünüz düzelmiş olsa da nikele karşı alerjik duyarlılığınız halen sürmektedir. Nikel ile deri
temasını engelleyen önlemler döküntüsüz dönemlerde de sürdürülmelidir.
YASAL UYARI
BU METİN, YALNIZCA GENEL BİR BİLGİ KILAVUZU OLARAK HAZIRLANMIŞTIR. BİREYSEL DURUMLAR
VE FARKLILIKLAR OLABİLECEĞİNDEN DOKTORUNUZUN ÖNERDİĞİ UYGULAMA, İLAÇ VE
DESTEKLEYİCİ TEDAVİ ÖNERİLERİ ESASTIR, BU BİLGİLER DOKTORUNUZUN ÖNERİLERİNİN YERİNİ
ALMAMALIDIR.
Dostları ilə paylaş: |