АЗЯРБАЙЖАН РЕСПУБЛИКАСЫ ТЯЩСИЛ НАЗИРЛИЙИ
АЗЯРБАЙЖАН ДЮВЛЯТ ИГТИСАД УНИВЕРСИТЕТИ
«МАЭИСТРATURA МЯРКЯЗИ»
Şə
hniyarova Nə
rgiz Eldə
niz qızı
МЮВЗУ: «MÜƏSSISƏLƏRIN QƏRAR QƏBULETMƏ PROSESINƏ
TƏ
SIR EDƏ
N INTELLEKTUAL SISTEMLƏ
RIN Ə
SAS
ISTIQAMƏ
TLƏ
RI»
MAG STR D SSERTAS YASI
Истигамятин шифри вя ады:
ИИМ 0
20000
Mühə
ndis iqtisadiyyatı və
idarə
etmə
Ихтисасын шифри вя ады:
ИИМ 020006
qtisadi fəaliyyətin riyazi
və informasiya təminatı
Елми рящбяр
akad. Abbasov Ə
.M.
Маэистр програмынын рящбяри
prof.Quliyev R.A.
КАФЕДРА МЦДИРИ:
akad.ABBASOV Ə
.M.
БАКЫ - 2015
2
MÜNDƏR CAT
PLAN
REFERAT .....................................................................................................
3-6
G R Ş
.....................................................................................................
7
FƏS L I.
NTELLEKTUAL S STEMLƏ
R N NƏ
ZƏ
R Ə
SASLARI...
8-30
1.1.
ntellektual sistemlə
rin mahiyyə
ti və
ə
sas xarakteristikaları..............
8-16
1.2.
ntelektual sistemlə
rin quruluş
u və
layihə
ləş
dirilmə
si........................
17-30
FƏ
S I II.
QƏ
RAR QƏ
BULETMƏ
PROSES N N
GÜCLƏ
ND R LMƏ
S NƏ
TƏ
S R EDƏ
N AM LLƏ
R..........
31-51
2.1. Qə
rar qə
buletmə
prosesinin ə
sas özə
lliklə
ri.........................................
31-38
2.2. Müə
ssisə
lə
rin qə
rar qə
buletmə
prosesinə
tə
sir edə
n amillə
r............... 39-51
FƏ
S I III.
NTELLEKTUAL S STEMLƏ
R N QƏ
RAR
QƏ
BULETMƏ
PROSES N N GÜCLƏ
ND R LMƏ
S NDƏ
Ş
T RAKININ ARTIRILMASI MEXAN ZMLƏR ............
52-75
3.1. Qə
rar qə
buletmə
prosesini güclə
ndirilmə
sinə
tə
sir edə
n intellektual
sistemlə
rin layihə
ləş
dirilmə
sinin mə
rhə
lə
lə
ri.......................................
52-64
3.2. Müə
ssisə
lə
rin qə
rar qə
buletmə
prosesində
intellektual sistemlə
rin
iş
tirakının tə
kmilləş
dirilmə
si mə
qsə
dilə
süni neyron
texnologiyasından istifadə
imkanları....................................................
65-75
NƏ
T CƏ
VƏ
TƏ
KL FLƏ
R .......................................................................... 76-79
Ə
DƏB YYAT S YAHISI
.......................................................................... 80-81
3
РЕФЕРАТ
Мювзунун актуаллыьы: nsanlar gündəlik həyatlarında müxtəlif həll
variantlarından birini seçməklə qərarlar qəbul edirlər. Belə qərarların bir hissəsi ya
intuitiv formada, ya da qərar qəbuletmə prosesinin təkrarlanması təcrübəsinə
ə
sasən avtomatik baş verir. Elə hallar da olur ki, insan dərhal qərar qəbul edə
bilmir, alternativ variantların mənfi və müsbət tərəflərini təhlil edir, seçimin
mümkün nəticələrini qiymətləndirir, daha təcrübəli adamlarla məsləhətləşir və
sonra qərar qəbul edir. darəetmə prosesində qərar qəbuletmə zamanı iqtisadi
sistemlərdə belə hallar daha tez-tez baş verir.
Ona görə də idarəetmə prosesində qərar qəbuletmə məsələlərinin çox
mühüm rolu olduğu üçün müvafiq nəzəriyyənin aşağıdakı səbəblərdən
informasiya sistemlərində ayrıca öyrənilməsi zərurəti əmələ gəlmişdir:
Ə
vvəla, qərar qəbuletmə idarəetmənin bütün mərhələlərində həyata keçirilir,
onun yerinə yetirilmə texnologiyalarına zəruri element kimi daxil olur. kincisi,
qərar qəbuletmə idarəetmənin istənilən səviyyəli rəhbərinin fəaliyyətinin ayrılmaz
tərkib hissəsidir. Bununla əlaqədar qərar qəbuletmə metodları və texnologiyaları
haqqında biliklər rəhbərin peşəkarlıq dərəcəsinin zəruri elementidir. Üçüncüsü,
qərar qəbuletmə sistemləri iqtisadi sistemlərin müasir modelidir. nformasiya
sistemləri üçün qərar qəbuletmənin təyinatı qərar qəbuledən şəxsin ancaq onun
fəaliyyət sahəsinə aid olmasıdır.
Eyni zamanda qeyd edək ki, qərar qəbuletmə psixoloji proses olaraq sosial
vəziyyət, həyat tərzi və iş təcrübəsi кimi bir çox amillərin təsiri altında olur.
Hazırki dövrdə qərar qəbuletmə zamanı buraxılmış səhvlər, əsasən də
müəssisənin ali idarəetmə səviyyəsində baş verdikdə, ağır nəticələrə səbəb olur.
Qeyd etmək lazımdır ki, zəif quruluşlu məsələlər üçün “səhv qərar” qeyri-səlis
olur. Belə ki, alternativin qiymətləndirilməsi üçün çoxlu kriteriyaların olması, bəzi
kriteriyalar üzrə alternativlərin qiymətləndirilməsinin subyektiv xarakteri,
mükəmməl informasiyaların alınmasının çətinliyi obyektivlik kriteriyasının ən
optimalının seçilmə imkanından müəyyən dərəcədə məhrum edir.