٢٥٨
Şahla vәzir qәrarraşıb bir gün gәldilәr keçәlin qapısına. Qa-
pını çaldılar, qız gәldi qapıya. Atası ilә vәziri gördühdә әl-ayağın
itirib onnarı içәri dәvәt etdi. Qızın o gün yünü çox idi, yünnәri
әyirib, yumax edib yığmışdı bir yerә. Atası içәri girәnnәn sonra
xoş gәldin edib, anası ilә başqa ailә üzvlәrinnәn soruşdu. Şah
dedi:
- Hamının kefi sazdı.
Qız ailәsinin sağlığınnan, bir dә atasının onu yoxlama-
sınnan çox sevindi. Atası dedi:
- Bala, nәyin var, gәti bir şey yeyәh.
Qız ona cavab vermәh yerinә bir tikә parça gәtirib açdı
şahnan vәzirin qabaxlarına, әyirdiyi yumaxları qoydu onun
üstünә, atasına dedi:
-
Allah bu evә qanun qoyana lәnәt elәsin, hәr kәs işlә-
mәsә, çörәh vermәzdәr. Siz ikiniz bu yumaxları kәlәf edin,
mәn dә gedim sizә yemәh düzәldim.
-
Baş üstә, qızım, bura sәnin evindi, hәr nә desәn edәrih.
Bunnar yumaxları kәlәf edib, qız da yemәh hazırrıyıb,
yeyib-içәnnәn sonra şah-vәzir qızdan ayrılıb getdilәr qәsrә.
Şah üzün tutub vәzirә dedi:
-
Bu oğlan çox bilici adamdı, mәnim әrköyün qızımı,
uşağımı gördün necә işә çәkib, o ev onnarın layığı deyil, bir
gözәl ev hazırla, içi dolu döşәnәhlihnәn, bir az da sәrmayә ver,
bu cavannar gedib rahat yaşasınnar.
-
Gözüm üstә, siz necә desәniz o cür olacax.
Şah necә demişdi, vәzir dә edib, iki cavan rahat yaşayışa
başladılar. Bizim dә nağılımız burda sona çatdı.
٢٥٩
YOXSUL QIZIN NAĞILI
Bir gün var idi, bir gün yox idi. Bir yetim qız var imiş ki,
ögey anasi onu çox sinsidib, başına it oyünu gәtirәrdi. Gündә
bir batman yün qıza tapşırıb, deyәrdi:
- Bunnari apar axşama kimi çöldә әgir, evә gәtir.
Qız tәngә-zara gәlir. Bir gün çәrşәnbә axşami yünnәr
әlindә ağlıyә-ağlıyә çölә gedir. Çöldә qızın gözü bir xanıma
sataşar. Xanım ona sari gәlib, qızdan soruşar:
- Qızım niyә ağlırsan?
Qız da başındaki bәlani tәrif elәr. Xanım soruşar:
- İstirsәn xoşbәxt olasan?
Qız cavab verir:
- Niyә istәmirәm.
Xanım qıza deyәr:
- Get çәrşәnbә axşamları quymax pişir, yoxsullara payla.
Qız qayıdıb, xanımın dedigin elәmәgә başlır, onnan sonra
ögey anasi öz anasınnan da qıza mehriban olur. Bir zamannan
sonra ögey ana qızı bir varli-karli oğlana verir ki, qızı onnan da
xoşbәxt, rahat olsun. Qız әrә gedәnnәn sonra, rahat bir yaşayış
başlır. Bununla belә genә dә hәr çәrşәnbә axşamları quymax
pişirib, yoxsullara paylır.
Günnәrin bir günü varlı-karlı әri üç qarpız almışdı, evә
gәlib, görür ki, arvadi quymax pişirmәhdәdi. Arvada sari
gedib, çığır-bağır salır ki, sәn bu var-dövlәt ilә mәnim abrımı
aparırsan, bu yolçuluxların mәni bezdirib, daha bәsdi.
Kişi hirslәnib, quymax qabına bir tәpih vurur, quymax
yerә calanır. Quymağin bir azi kişinin üstünә daşlanıb, qan
olur, yerә tökülәn quymax da qana dönür. Kişinin әlindәki
qarpızlar da üç kәsilmiş qanli başa dönür.
٢٦٠
Bu yannan şahın oğlu, iki lәlәsi, ava getmiş, itmişlәrdi. Şә-
hәrin darğasi, darğa şagirdlari ev-ev, qapi-qapi şahın oğlun axta-
rırdıar, gәlib çıxdılar bu kişinin evinә. Hәr yeri qana bulanmış
bir kişi, yerdә dә üç kәsili baş görüb, kişini tutub, dostağa saldı-
lar. Kişi zindanda annadi ki, başına gәlәn işlәrin sәbәbi onun
quymaği yerә calamağınnan olubdu. Buna görә dә hәr nә yolu-
nan idi, zindan adamlarına pul verdi ta onun arvadına çatdır-
sınnar. Arvadi pulları alıb, bir daha quymax pişirdi. Bu zaman
kәsilәn başlar darğanın gözü qabağında, tazadan dönüb qarpız
oldular. O nә idi ki, darğa, bir günahsız adami zindani elәdigini
annadi. O yannan da xәbәr gәldi ki, şahın oğlu, adamlari tapı-
lıblar, sağ-sәlamәtdilәr. Kişi zindannan buraxılıb, arvadi ilә
ömürlәrinin sonuna kimi hәr çәrşәnbә axşami quymax pişirib,
yoxsullar arasında payladılar.
MÜŞGÜLGÜŞA NAĞILI
Bir gün var idi, bir gün yox idi, Allahdan sonra heç kim
yox idi. Bir tikançi kişi varimiş ki, hәr gün gedib, dağ başınnan
tikan dәrib, çigininә atıb, dağdan aşaği gәtirib, satardi. Gündә
üç panabat pul qazanıb, hәr gün üç panabatla-nә az, nә çox-
ruzgar dolandırardi. Tikançi bu işinә davam eylәyib, günnәrin
bir günü Allah tәrәfinnәn bir әrәb bunun qabağın kәsir. Deyәr:
- Sәlam әlәyküm, ay Allah bәndәsi, sәn nә iş görürsәn?
Kişi dә dağdan tikan dәrdigini, üç panabata satıb, gün ke-
çirdigini deyir. Әrәb deyәr:
- Mәn sәnә bir söz deyirәm, bu sözә yaxşi qulax ver, gör
xeyrin görәrsәn, ya yox.
Kişi deyәr:
٢٦١
- Sәn bu gün üç panabati apar bazara, müşgülgüşa al,
şәhәrin әhlinә payla. Hami yesin, bir dana sәlәvat çevirsin,
desin, Allah müşgülünü açsın.
Әrәb uzaxlaşıb gedir, kişi әrәbin dedihlәrin yerinә gәtirir.
Kişinin günnәn-günә işi çoxalır, çoxlu pul qazanır. Kişinin da-
ro-dünyada bir tәk qızı var imiş. Gün o gün olur ki, kişi Mәk-
kәlih olub, Mәkkәyә getmәk istir. Kişi әrәb kişiyә gedib, deyir:
- Mәn sәn dedigini elәdim, indi var-dövlәtim o qәdәr olub
ki, Mәkkәlih olmuşam. Ama bilmirәm qızımi kimә tapşırım?
Әrәb deyir:
- Onu apar şәhәrin padişahına tapşır. O, qızıni saxlıyıb,
miyağat olar.
Kişi әrәbdәn ayrılıb, yolu üstündә qızına bir qimәtli, baha-
li boyünnux alır, qızı da aparıb, şahın evinә tapşırır. Getdi-
gindә, qızına pul verib tapşırır ki, bu pullar ilә mәn gәlәn za-
mana qәdәr, müşgülgüşa alıb payla.
Kişi Mәkkiyә gedir. Qız da şahın bir tәk qızıyla oynamağa
başi qarışır. Müşgülgüşa almax da yadınnan çıxır.
Bir gün şahın qızı deyir ki, boynundaki boyünnux sәnә
layix deyil, sәn tikançi qızısan, mәn şah qızı, onu mәnә ver.
Qız da dostlux üçün çıxardıb ona verir.
Sabahısı gün, şahın qızı deyir ki, gedәh dәrya kәnarında
üzәh. Qızlar birlihdә gedillәr dәryada üzsünnәr. Şah qızı boy-
nundaki boyünnuği çıxardıb, ağacdan әsir, oynamaxlarına ge-
dillәr. Bu yannan qarqa da gәlib, parıldıyan boyünnuğu dimdi-
ginә alıb, aparır. Qızlar dәryadan çıxıb evә gәlәn zәman, bo-
yünnuğu tapmıllar. Şahın qızı üz tutur tikançi qızına deyir ki,
sәn boyünnuğu oğurramısan. O, qızı döyüb, zindana salır.
Qız çox ağlır, bir neçә zaman orada qalır. Bir gecә yuxuda
görür, bir әrәb ona deyir:
Dostları ilə paylaş: |