5
Bu maqistr işində biz innovasiya fəaliyyətinin maliyyələşdirilməsində
riskli kapitalın iqtisadi mahiyyətinə baxacaq və Azərbaycanda riskli
maliyyələşdirmənin artmasının dinamikasını təqib edəcəyik. Baxılan sualın
aktuallığı riskli kapitaldan istifadənin təsirliliyinin artması ehtiyacından
ibarətdir, xüsusilə də, kiçik biznesin müəssisələri üçün, hansında ki,
Azərbaycan iqtisadiyyatının inkişafının potensialı mövcuddur, və buna görə
də burada dövlət və maliyyə dəstəyi belə çox lazımdır.
Тядгигатын обйекти ролунда конкрет тязащцрлц riskli инnovasiya - лайищя-
синин ишляниб щазырланмасы вя онун инвестисийа cялбедиcилийинин дяйяр гиймятинин
алынмасы заманы цзя чыхан müasir riskli инвестисийа просесинин сямярялялийи
чыхыш едир.
Азярбайcан Республикасында riskli kapital və onun innovasiya
fəaliyyətinin maliyyələşdirməsində rolu инnovasiya фяалиййятинин обйекти
ашаьыдакылардыр:
- халг тясяррцфатынын бцтцн сащяляриндя йени йарадылан вя модернляшдирилян
ясас фондлар вя дювриййя вясаитляри;
- гиймятли каьызлар (сящм, истиграз вя с.);
- мягсядли пул яманятляри;
- елми-техники мящсул вя диэяр мцлкиййят щцгуглары;
- ямлак щцгугу вя интеллектуал мцлкиййят щцгуглары.
Проблемин юйрянилмяси сявиййяси: Сон дювцрлярдя инnovasıya фактору
игтисадиййатда мцщцм рол ойнадыьы сябябиндян Республиканын танынмыш
алимляри бу мясяляни юз ясярляриндя тящлил етмиш вя онун сямярялилик эюстярижисини
артырмаг цчцн йерли шяраитя уйьун мцхтялиф истигамятляри арашдырылмышдыр.
Бунунла беля, щямин мцяллифляр riskli инnovasiya стратеэийасынын
формалашмасы вя модернляшдирилмяси проблемлярини комплекс шякилдя
арашдырмаьы гаршыларына мягсяд гоймамышлар. Одур ки, бу аспектдя бир чох
актуал мясяляляр юзцнцн щяллини эюзляйир.
6
Тядгигатын мягсяди вя вязифяляри. Тядгигатын мягсяди базар
игтисадиййаты шяраитиндя riskli инnovasiya стратеэийасынын формалашмасы вя
модернляшдирилмясинин инкишафы проблемляринин щялл едилмяси, комплекс тящлил
методолоэийасынын формалашдырылмасы вя онун инвестисийа - лайищя фяалиййяти
заманы тяcрцби истифадяси цчцн тювсийялярин ясасландырылмасындан ибарятдир.
Гаршыйа гойулмуш стратеjj мягсядя чатмаг ашаьыдакы вязифялярин йериня
йетирилмясини нязярдя тутур:
- Азярбайcан игтисадиййатында riskli инnovasiya просесляринин цмуми
инкишаф мейллярини тядгиг етмяк вя инnovasiya лайищяляшдирилмясинин капитал го-
йулушларынын сямярялилийинин йцксялдилмясиндя ролуну гиймятляндирмяк.
- капитал гойулушу тяcрцбясиндя стратеэийанын ишляниб щазырланмасы вя реал-
лашдырылмасы мярщялясиндяки рискляринин тязащцрц вя гиймятляндирилмясиня даир
методолоjи йанашмалары ишляйиб щазырламаг.
- стратеjи cящятдян riskli инnovasiya strategiyalarının reallaşdırılmasının
təşkilatı iqtisadi mexanizmilərinin тящлилинин методларынын тятбиги
технолоэийасыны ишляйиб щазырламаг.
- riskli инnovasiya стратеэийасыны формалашдыраркян мцасир риск кон-
сепсийасынын ясас вязиййятлярини формалашдырмаг və щазырламаг.
- мцасир шяраитдя riskli kapital əsasında инnvestisiya стратеэийасыны
формалашдыраркян лайищя-идаряетмя гярарларынын гябул едилмяси йолларынын
müəyyən etmək.
Тядгигатын информасийа базасы - Азярбайcан Дювлят Статистика
Комитяси, Игтисад Инкишаф Назирлийи, Малиййя Назирлийи, Дцнйа Банкынын
Азярбайжан Бюлмясинин вя Интернет Информасийа Шябякясинин мялуматларындан
истифадя едилмишдир.
Тядгигатын-предмети riskli инnovasiya лайищяsinin strateji çəhətdən
hazırlanması zamanı рисклярин тящлилиндян ибарятдир ки, о да конкрет
микромцщитин инвестисийа вя гейри-мцяййянлик шяраитиндя онун макроигтисади
чярчивяси арасында гаршылыглы асылылыгда юйрянилмясиня ясасланы
7
Tədqiqatın praktiki əhəmiyyəti. Riskli kapital və onun innovasiya
fəaliyyətini maliyyələşdirməsində rolunun artırılmasında və biznesin inkişafında
innovasiyaların rolunun artırılması və strategiyanın idarə olunmasının
praktiki əhəmiyyəti ondan ibarətdir ki, bu haqqda əhəmiyyətli cədvəllər,
sxemlər və qrafiklər göstərilmişdir. Riskli kapital və onun innovasiya
fəaliyyətini maliyyələşdirməsində rolunun öyrənilməsində xarici ölkələrin
ş
irkətlərin tətbiq etdiyi metodlar əsasında investisiyanın rolu və strategiyaları
barədə nümunələr və informasiyalar əvəzsiz təcrübə mənbəyləri göstərilmişdir.
Ümumiyyətlə tədqiqat işi riskli kapital və onun innovasiya fəaliyyətini
maliyyələşdirməsində rolunun innovasiyaların tətbiqi sahəsində fəaliyyət
göstərən yerli şirkətlər üçün tətbiqi əhəmiyyət daşıyır və potensial informasiya
mənbəyidir.
8
Fəsil-1. Vençur kapitalının yeni texnika və texnologiaların inkişafına
tə sirinin tə hlili elmi nə zə ri ə sasları
1.1. Ven çur kapitalının yeni texnika və texnologiaların inkiş afına
tə sirinin tə hlili ə sasları
Vençur kapitalının yeni texnika və texnologiaların inkişafına təsirinin
təhlilindən danışarkən nəzərdən qaçırmaq lazım deyil ki, игтисадиййатда riskli
инвестисийа стратеэийасыны формалашдыраркян тяшкилати – игтисади систем кими баша
дцшцлцр, йяни гаршылыглы асылылыгда олан алт системлярин (елементляри) бцтюв бир
системи кими чыхыш едя биляр. Бцтцн инвесторлар riskli kapital və onun innovasiya
fəaliyyətinin maliyyələşdirməsində rolu сийасятини щяйата кечирмяк цчцн
бярабяр щцгуга маликдирляр. Азярбайcан Республикасында мцяййян нюв иши
йериня
йетирян
riskli
kapital
və
onun
innovasiya
fəaliyyətinin
maliyyələşdirməsində
rolunun
artırılması
инвестисийа
фяалиййятинин
иштиракчыларына бу сийасятин щяйата кечирилмяси цчцн лисензийа вя йа сертификат
верилмяси гайдасы Азярбайcан щюкцмяти тяряфиндян мцяййян едилир.
Vençur kapitalının yeni texnika və texnologiaların inkişafına təsirinin
təhlili əsasında,
i
нвестисийа гойулушунун ясас малиййяляшдирмя мянбяйини
vençur kapitalı тяшкил едир. Щазырда ясаслы вясаит гойулушунун цмуми
щяcминин хейли щиссяси милли эялир щесабына тяшкил едилир. Bu
r
iskli kapital və
onun innovasiya fəaliyyətini
n
maliyyələşdirməsində rolu
малиййяляшдирмя
мянбяляри ичярисиндя дювлят бцдcясиndən kənar вясаитляри ящямиййятли йер тутур.
Цмумиййятля, riskli инвестисийа гойулушуна вясаитлярин йюнялдилмяси 2 ясас
цсулла апарылыр: эери гайтарылмадан малиййяляшдирмя вя узунмцддятли
кредитляшмя йолу иля. Хярcлярин юдямя мцддяти 5 илдян йухары олан йени
мцяссисялярин тикинтиси, зярярли вя ашаьы рентабелли мцяссисялярин эенишляндирилмяси
вя йенидян гурулмасы бцдcя щесабына апарылыр. Галан капитал гойулушунун
малиййяляшдирилмясиндя ися хцсуси вясаитлярдян вя узунмцддятли кредитдян
истифадя олунур.
Dostları ilə paylaş: |