Miras başliq header miras

BAŞLIQ   HEADER

SENTYABR   SEPTEMBER     MİRAS 45

---

46 MİRAS   SENTYABR   SEPTEMBER

eLM   SCIENCE

 Azerbaijan-great land! “Khamsa” (Quintiple) of Nizami, “Leyli 

and Majnun” of Fuzuli, half-in jest, but very deep thought “Hophop-

name” by Sabir are created in Azerbaijan. The country had been 

one time in bondage of Tsar Russia and later imperialist policy of 

Soviet Union. Though Azerbaijan was under oppression of others, 

this land made great contributions to the world science with intel-

lectual scientists. When one nation’s language is threatened with an-

nihilation, it means, the land is in danger. When looking through our 

near history we see how our language is exposed to Soviet Empire’s 

forcible policy pressure. However such rare personalities had grown 

in Azerbaijan who in spite of being in a life danger did their best to 

immortalize our language.  

These people playing great role in national awake spirit and propa-

gation of our language, as well as our people in general made a blow 

to empire policy. One of those people was Zey-

nalli Farhad Ramazan oglu. He was born on 

22 June, 1929 in Ordubad in the family of Mr. 

Ramazan. He graduated secondary school in 

the year great world war finished, but economic 

crisis caused by the war influenced the Rama-

zan’s family as well.

The  sister  of  the  well-known  scientist,  Firaqe 

khanim remembered that time: “When Farhad 

entered high school he had to leave for Baku. 

The  financial  condition  was  not  so  good  at 

home. We had an ancient carpet in our home. 

We sold the carpet and sent him to Baku …”

Thus, Baku life of the talented scientist started. 

Zeynalli justified confidence of his teachers and 

family  during  his  University  years.  He  gradu-

ated Azerbaijan State University with Honours 

diploma. Interest in Turkic world and world Turkic languages made 

urgent young Farhad’s defending dissertation thesis. He went to Mos-

cow for this purpose. When he was in Moscow, he defended thesis of 

candidacy on “classification principles of parts of speech in Turkic lan-

guages” under scientific guidance of well-known linguist and scientist 

N.A.Baskakov, later doctoral thesis on “Auxiliary parts of speech in 

contemporary Turkic languages”. The books published by him became 

a handbook of linguists and scientists. Thus, he became known not 

only in USSR, but also in the world as an outstanding Turkology sci-

entist. Mr. Farhad later continued his scientific and pedagogical activ-

ity in Azerbaijan State University which he graduated. His founding 

 Azərbaycan – ulu diyar! Bu diyarda Nizaminin “Xəmsə”si, Fü-

zulinin  “Leyli  və  Məcnun”u,  Sabirin  yarızarafat,  ancaq  sonra 

isə dərin düşünməyə vadar edən “Hophopnamə”si ərsəyə gəlib. 

Azərbaycan    bir  zaman  çar  Rusiyasının,  daha  sonra  Sovetlər 

Birliyinin  imperialist  siyasətinin  əsarətinə  düşüb.  Bu  diyar 

özgələrin  əsarət  məngəməsində  olmasına  baxmayaraq  yenə 

də  ziyalı  alimləri  ilə  dünya  elminə  böyük  töhfələr  bəxş  edib. 

Bir millətin dili məhv olma təhlükəsi ilə üz-üzə qalırsa, deməli 

vətəni də təhlükədədi. Yaxın tariximizə göz gəzdirdikdə görürük 

ki,  dilimiz  Sovet  İmperiyasının  unutdurma  siyasətinə  məruz 

qalıb. Ancaq Azərbaycan elmi elə nadir şəxslər yetirib ki, onlar 

həyatları  təhlükə  qarşısında  qalsa  belə,  dilimizin  yaşadılması 

üçün əllərindən gələni ediblər. 

Bu  şəxslər  nəinki  dilimizin,  həmçinin  xalqımızın  milli  oyanış 

ruhunda, təbliğatında böyük rol oynayaraq imperiya siyasətinə 

zərbə endirdilər. Belə şəxslərdən biri də Fərhad Ramazan oğlu 

Zeynallı idi.

1929-cu  il  iyun  ayının  22-də  Ordubadda 

Ramazan kişinin ailəsində  dünyaya göz açan 

Fərhad  Ramazan oğlu Zeynallı idi . O, orta 

məktəbi bitirəndə Böyük Vətən Müharibəsi 

yenicə  başa  çatsa  da,  müharibənin  insan-

lara  vurduğu  iqtisadi  böhranlar  Ramazan 

kişinin ailəsindən də yan keçməmişdi.

Görkəmli  alimin  bacısı  Firaqə  xanım  o 

çağları belə xatırlayırdı: - Fərhad ali məktəbə 

qəbul olanda onu Bakıya göndərmək lazım 

idi.  Evdə  isə  maddi  imkanımız  o  qədər  də 

yaxşı deyildi. Evdə qədim bir xalçamız vardı. 

Onu satıb Fərhadı Bakıya yola saldıq ...

Beləliklə  istedadlı  alimin  Bakı  həyatı 

başlayır.  Burada  təhsil  aldığı  müddətdə 

Zeynallı  müəllimlərinin  və  ailəsinin 

etimadını doğruldur. O, Azərbaycan Dövlət 

Universitetini fərqlənmə diplomu ilə bitirir. 

Türk dünyasına və ümumdünya türk dillərinə olan maraq gənc 

Fərhadın    dissertasiya  müdafiə  etməsini  zəruriləşdirirdi..  Bu 

məqsədlə Moskvaya yollandı. Moskvada ikən məşhur dilşunas 

alim  N.A.Baskakovun  rəhbərliyi  altında  “Türk  dillərində  nitq 

hissələrinin  təsnifi  prinsipləri”  mövzusunda  namizədlik  dis-

sertasiya, daha sonra isə “ Muasir türk dillərində köməkçi nitq 

hissələri”  adlı  doktorluq  dissertasiyası  müdafiə  etdi.  Çap  et-

dirdiyi kitablar dilçi alimlərinin stolüstü kitabına çevirildi. Bu-

nunla  da  o  təkcə  SSRİ  məkanında  deyil,    dünyada  adlı-sanlı 

türkoloq  alim  kimi  tanındı.  Fərhad  müəllim  daha  sonra  öz 

elmi-pedaqoji fəaliyyətini bir vaxt məzunu olduğu Azərbaycan 

Dövlət Universitetində davam etdirir. Onun burada türkologiya 

kafedrasının  əsasını  qoyması  Azərbaycan  tarixində  və  ümum-

Unudulmaz alim

 

Memorable scientist

 

 

---