Mövzu Turizm resurslarının öyrənilməsinin elmi-nəzəri əsasları Plan: 1
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
146 Milli Parkda təbii zənginliyi qorumaq üçün Ekologiya və Təbii sərvətlər Nazirliyi tərəfindən proqram işlənib hazırlanmışdır. Bu proqramda Milli Prakın ekosistemi qorumaqla yanaşı onun yaxınlığında Avropa modelinə uyğun istirahət komplekslərinin yaradılması planlaşdırılır. Burada əhalinin istirahəti üçün yeni turist bazalarının, istirahət mərkəzinin yaradılması ilə yanaşı, ekoloji turların təşkili üçün cığırların müəyyənləşdirilməsi, Milli Parkın xəritə-sxeminin çəkilməsi və s. nəzərdə tutulub. 2. Ölkədə təbiət abidələrinin yayılması, ərazinin coğrafi şəraitindən asılı olaraq dəyişir. Ən çox təbiət abidələri dağlıq və dağətəyi bölgələrdə yayılıb ki, onların da əksəriyyəti əsas və əlavə turist marşrutlarında istifadə olunur. Təbiət abidələrinin turizm baxımından istifadəyə görə 3 qrupa bölünür: 1. Turizm və istirahətin təşkili üçün əlverişli olan ekzotik landşaft abidələri; 2. Müəyyən turist marşrutlarında istifadə olunan təbiət abidələri; 3. Turizm fəaliyyəti ilə birbaşa bağlı olan təbiət abidələri. Ölkəmizdə təbiət abidələri geoloji, geomorfoloji, hidroloji, flora və faunastik növlərə bölünür. Azərbaycanda geoloji, geomorfoloji abidələr Abşeron, Quba, Qazax, Tovuz, Qobustan, Sədərək rayonlarında yayılıb. 1. Abşeronda geoloji abidələrə palçıq vulkanları, Binəqədidəki Bitium gölü, dəniz sahillərində olan qayalıqlar, Məhəmmədli və Digah kəndlərində qazın alovlandığı ərazilər aid edilir. Abşeronda qeyd olunan təbiət abidələrindən yerli turist marşrutlarında istifadə olunur. Naxçıvandakı geomorfoloji abidələrə Nəhəcər, Əlincə, İlanlıdağ, həmçinin Ordubad rayonunda kvars çöküntülərindən ibarət , müxtəlif rənglərdə dağ yamaclarını qeyd etmək olar. Geomorfoloji abidələrdən Naxçıvandakı Sarıdağ, Dəlidağ, Dəhnədağ qədim çöküntü süxurlarının yayılması ekzotik landşaft xüsusiyyətlərinə görə seçilir. Həmçinin Qazax, Tovuz rayonunda, Göyəzən, Avey dağı ekzotik təbiət abidələrindəndir. Xınalıq kəndi və Qızılqaya yaylasında 20 – dən çox geoloji abidələr vardır. 147 Hidroloji və faunastik abidələr. Belə landşaft nümunələri daha çox Böyük Qafqazda, Naxçıvan və Gəncə - Qazaxda yayılıb. Hidroloji abidələrdən Böyük Qafqazın şimal – şərq və cənubunda olan dərin çay dərələrini və şəlalələri qeyd etmək olar ki, bunlardan daha çoxu Şəki, Qəbələ, Zaqatala, Quba və Şamaxı rayonlarında yayılıb. Ölkədə mövcud olan şə lalələrin böyük hissəsi Böyük Qafqazın çaylarının payına düşür ki, bunların da çoxu əsas turist marşrutlarına salınır. Afurca, Mucuq, Həmzəli, İlisu, Katex, Sarıgüney və s. hidroloji abidələrin turizm əhəmiyyəti vardır. Ölkədə fauna abidələri əsasən dağlıq ərazilərdə Böyük Qafqaz, Kiçik Qafqazın meşələrində yayılıb. Flora abidələri ən çox Lənkəran bölgəsində yayılıb. Burada endemik və relikt bitkilər ölkədə yayılan eyni əhəmiyyətli abidələrin 2/3 – dən çoxunu təşkil edir. Bununla yanaşı Sultanbud meşələri, Göygöldə yayılan qarmaqvari şam, şabalıdyarpaq palıd meşələri də flora abidələrindən sayılır. Ölkədə nadir landşaft abidələrinin daha çox cəmləndiyi ərazilərə Abşeron, Çuxuryurd, İsmayıllı rayonlarını, Kəpəz dağı, Quba rayonundakı Qaytarqoca silsiləsi, Təngaltı, Qəçrəş, Kiş çayının dərəsi, Şəkidəki Marxal, Zaqatalada Pəri qalası deyilən ərazilər, Göygöl, Batabat, Lerik rayonundakı estetik landşaftın daha çox cəmləndiyi dağlıq əraziləri qeyd etmək olar. Ölkədə olan təbiət abidələri əhəmiyyətinə görə 3 qrupa bölünür: 1. Dünya əhəmiyyətli abidələr – İlandağ, Göygöl,Göyəzən,Batabat, Hirkan meşəlikəri, Abşeronun palçıq vulkanları; 2. Ölkə əhəmiyyətli abidələr – Şəlalələr, Beşbarmaq dağı, Dübrar dağlarındakı mənzərələr, nadir mineral bulaqlar, Sultanbud meşəsi və s. 3. Yerli əhəmiyyətli abidələr – Müxtəlif meşə landşaftı, yaşı bir neçə 100 ilə çatan ağaclar, çay dərələri, yanar bulaqlar, qazın alovlandığı yerlər və s. Təbiət abidələri turist marşrutlarında istifadə olunur. Bunlardan ən çox Abşeronun palçıq vulkanları, meşəlik ərazilər, Naxçıvanın təbiət abidələri əsas və əlavə. 148 3. Milli irs nümunələrinin turizmdə istifadə xüsusiyyətləri antropogen ehtiyatlarda olduğu kimi əsasən ekskursiya məqsədli və beynəlxalq turizmin inkişaf etdirilməsi üçün əsas vasitələrdən sayılır. Milli irs nümunələrinin ölkədə tirizm ehtiyatı kimi istifadə olunması aşağıdakı qruplara bölünür: 1. Milli irs nümunələrinin beynəlxalq turizmdə istifadə olunması xüsusiyyətləri. Buraya beynəlxalq sərgilərdə, tranzit turist marşrutlarında və ölkənin müəyyən bir ərazisində turizm ehtiyatlarının daha çox cəmləşdiyi bölgələrdə milli irs nümunələrindən istifadə olunması daxildir. 2. Bölgədə və ya yerli səviyyədə milli irs nümunələrinin təbliği hesabına xalq sənətkarlığının, suvenir istehsalının artırılmasına yönəldilən tədbirlərdir. Bu məqsədlə milli sənətkarlıq nümunələrinin daha çox cəmləndiyi yaşayış məntəqələrində əlavə iqtisadi stimullar yaratmaqla xalq sənətkarlığının inkişafına nail olunması mümkündür. 3. Milli irsin nümunələrinin ölkənin turizm reklamında istifadə olunması və bu məqsədlə beynəlxalq səviyyəli yerləşmə müəssisələrində onların satışının təşkil olunmasından ibarətdir. Ölkədə milli irs nümunələrinə xalq sənətkarlığının ayrı – ayrı növləri, suvenir istehsalı, müxtəlif kustar üsulla hazırlanan məhsullar, dekorativ sənət nümunələri, ənənəvi toxuculuq aid edilir. Ölkədə qeyd olunan irsi nümunələrdən xalçaçılıq ənənəvi sənət növlərindən olmaqla turizmdə suvenir istehsalı üçün əhəmiyyətli yer tutur. Xalçaçılıq sənətinə aid olan kiçik həcmli xalçalar beynəlxalq sərgilərdə nümayiş olunur və ölkəyə gələn turistlərin ən çox aldığı suvenir məhsullarından sayılır. Ölkədə xalçaçılığın qədim adət - ə nənələrini Quba, Şamaxı, Bakı, Qarabağ, Qazax bölgələrində saxlanılıb. Burada kiçik həcmli xalçalar və ona uyğun gələn müxtəlif məhsullar əl əməyi ilə toxunulduğuna görə ölkəyə gələn turistləri daha çox cəlb edir. Son illər ölkənin əsas turizm mərkəzlərindən sayılan Quba, Şamaxı, İsmayıllı, İ çərişəhərdə, Şəkidə kiçik xalça sexləri fəaliyyət göstərir ki, onların da Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|