Mühazirə MÖvzu 1 sağlam həyat təRZĠNĠnformalaġmasi, XƏSTƏLĠKLƏRĠn profġlaktġkasi mövzu 2

Sümük iliyi biopsiyası. 
Qan hüceyrələrinin miqdarında dəyişiklik olarsa və ya qanda patoloji 
(atipik) hüceyrələr aşkarlanarsa sümük iliyi biopsiyası aparılır.
Sümük iliyindəki süngəri maddədə qan hüceyrələri əmələ gəlir. Sümük iliyi analizi qan probleminin 
nə səbəbdən ortaya çıxdığını müəyyən edir.
Sümük iliyi biopsiyası əsnasında uzun bir iynə istifadə olunaraq qalça sümüyünün arxasından daxil 
olunaraq süngəri hissədən ilik nümunəsi götürülür. Bəzi hallarda bədənin digər sümüklərindən də ilik 
bioptatı götürülə bilər. Bu prosedur əsnasında ağrını minimuma endirmək üçün lokal anesteziya aparılır.
Biopsiya xüsusi biopsiya iynəsi vasitəsilə aparılır. Biopsiya iynəsinin proseduralarına daxildir: 
Nazik iynə biopsiyası-bu zaman incə və uzun iynə şübhəli sahəyə daxil edilir. Şpris isə mayeni və ya 
hüceyrələri çəkmək üçün istifadə olunur.
Kəsici iynə biopsiyası-kəsici uclu böyük iynə ilə şübhəli sahədən toxumaları sütun şəklində çəkib 
götürürlər.
Vakum dəstəkli biopsiya-sorucu cihaz vasitəsilə qısa vaxtda daha çox maye və hüceyrə nümunəsi 
çıxarmaq üçün istifadə olunur.
Görüntülü biopsiya-bir görüntü prosedurunda (rentgen, KT, MRT, USM) qaraciyər, ağciyər, prostat 
və s orqanlardan görüntü altında biopsiyanın aparılmasıdır.

---

Fənn: Tibb bacısının iĢinin əsasları 
 
ġöbə: “Tibb bacısı iĢi” 
2 nömrəli Bakı Baza Tibb Kolleci 
 36 
MÖVZU 15 
 
ANTROPOMETRĠYA VƏ SPĠROMETRĠYA.
 
Antropometriya
-insan bədəninin, onun müxtəlif nahiyələrinin ölçülməsi üsullarının məcmuyuna 
deyilir. Buraya boyun, döş qəfəsinin, qarnın dairəsinin ölçülməsi, bədən çəkisinin təyini və s. aiddir. Sadə 
ölçmələri tibb bacısı aparır.
Boyun ölçülməsi
-bunun üçün boy ölçəndən istifadə edilir. Bu, şaquli istiqamətdə duran 
santimetrlərə bölünmüş şkalası olan taxtadan və onun üzəri ilə yuxarı-aşağı sərbəst hərəkət edən üfüqi 
xətkeşdən ibarətdir. Xəstə boyölçənin meydançasında arxasını şaquli şkalası olan taxtaya söykəməklə dik 
durur; baş elə tutulmalıdır ki, qulaqlar ilə gözün xarici bucağı bir üfüqi xətt səviyyəsində olsun. Belə 
vəziyyətdə üfüqi xətkeş ehmalca təpəyə toxundurulur. Xətkeşin aşağı tərəfindəki şaquli şkalası olan 
taxtadakı rəqəm müayinə olunan şəxsin boyunun uzunluğunu göstərir.