N. M. Bayramova

 

 

52 

Lenssennin  Google  Blogoscopedda  verilmişdir.  38  səhifəlik 

karikatura  1  sentyabr  2008-ci  ildən  etibarən  səhifələrində  yer 

almaqdadır. Dərhal ardından Google,  Google Books adıyla kari-

katuraları  öz  saytında  yayımlamağa  başladı  və  rəsmi  bloqunda 

bundan bəhs etdi. 

 

 

 

Şək.

3.11. 

http://www.google.com/earth/

. Saytın baş 

səhifəsi 

 

Öncə  dizayn  məqsədləri,  mövcud  olan  brauzerlərin arasında 

təhlükəsizliyi  inkişaf  etdirmək,  sürət  və  dayanıqlılığı  təmin 

etmək.  Bunlarla  yanaşı,  geniş  bir  istifadəçi  interfeysi  dəyişməsi 

edilmişdir.Chrome,  Google  və  Netscape kimi  digər  üçüncü  tərəf 

proqramlardan  ibarət  olan  26  fərqli  kod  kitabxanasında  yara-

dılmışdır. 

Chrome  periodik  olaraq  iki  ədəd  qara  listəni  (phishing  və 

malware)  yeniləməkdədir.Və  istifadəçilər  zərərli  saytları  ziyarət 

etməyi  yoxlayanda  onları  xəbərdar  edər.  Bu  xidmət  digər 

istifadəçilər  tərəfindən,  "Google  Safe  Browsing  API"  adıyla 

xatırlanan cəmiyyətə açıq sahə vasitəsiylə istifadə edilir. 

---

 

 

53 

İstifadəçi interfeysi əsas olaraq geri, irəli, yenilə, saytlar, get 

və  ləğv  seçimləri  daxildir.  Bu  seçimləri  Safari  ilə  bənzərdir. 

Parametrləri  isə  İnternet  Explorer  7  /  8  ilə  oxşardır.pəncərəni 

bağlama düymələri isə Windows Vistya əsas alınmışdır. 

"The  Daily  Telegraph  yazarı  Matthew  Moore,  proqramı  ilk 

yoxlayanlardan  biri  olaraq  bu  qiymətləndirməyi  etmişdir:" 

Google  Chrome  göz  oxşayan,  sürətli  və  təsirli  yeni  xüsusiy-

yətlərə malik lakin hələ Microsoftu təhdid edən bir rəqib deyil. " 

Microsoft'dan  edilən  şərh:  "Chrome  tərəfindən  gələn  hədəni 

ciddiyə  almırıq"  və  "bir  çox  insanın  İnternet  Explorer  8-i 

seçəcəyini  təxmin  edirik."  Opera  Software:  "Chrome,  ən  böyük 

tətbiq  platforması  olaraq  İnternetdə  güclənəcəkdir."  Mozilla  isə 

Chromenin  veb  brauzer  bazarına  girməsinin  sürpriz  olmadığını 

və Chromenin  Firefoxun rəqibi  olma kimi bir hədəfi olmadığını 

bildirib

1

. 

 

 

 

Şək. 

3.12. 

Barauzerin baş səhifəsi 

 

                                            

1

 http://az.wikipedia.org/wiki/Google_Chrome 

---

 

 

54 

 GOOGLE  sisteminin  maraqlı  xüsusiyyətlərindən  biri  də 

onun  interfeysində  ənənəvi  axtarış  mexanizmini  işə  salan 

«GOOGLE Search» düyməsi ilə yanaşı, sorğuya maksimal cavab 

verən  sayta  müraciət  etmək  üçün  «I'm  Feeling  Lucky»  düy-

məsinin  də  nəzərə  alınmasıdır.  GOOGLE-də  müxtəlif  dillərdə,o 

cümlədən, rus, azərbaycan dillərində axtarış aparmaq imkanı var. 

Xəbərlər qruplarında da axtarış aparmaq mümkündür. 

 

 

 

Şək.3.13. google mobile 

 

 

 

Şək.3.14. google translate 

 

---

 

 

55 

DİRECTHİT  (

www.directhit.com

)    axtarış  sistemləri 

ailəsində  həm  sadə,  həm  də  güclü  sistem  hesab  olunur.  Onun 

sadəliyi ənənəvi axtarış sistemlərində olduğu kimi, açar sözlərlə 

axtarışın  aparılması,  sadə  və  aydın  interfeysə  malik  olması  ilə 

təyin  olunur.  Sorğudakı  açar  sözlərə  uyğun  gələn  sənədlərin 

içərisində  daha  çox  istinad  edilən  və  daha  çox  baxılan  (yəni 

baxılma  müddəti  daha  çox  olan)  sənədlərə  üstünlük  verilir  və 

onlar çıxış siyahısının əvvəlində yerləşdirilir. 

 

 

 

Şək. 

3.15. 

Barauzerin baş səhifəsi 

 

Sorğudakı  sözlərə,  istinadların  sayına  və  baxılmaların 

çoxluğuna  görə  seçilmiş  sənədlərin  siyahısı  ilə  yanaşı,  sorğuya 

yaxın  mövzular  (sözlər)  də  ekrana  çıxarılır.  Həmin  sözlər 

(Related  Searches)  sorğudakı  sözlərə  «sinonimlik»,  «assosiativ-

lik»  və  «sinif-altsinif»  («soy-növ»  və  «tam-hissə»)  əlaqəlrəinə 

görə  müəyyənləşdirilir.  Bütün  bunlarla  bərabər,  çıxışda  reytinqi 

yüksək  olan  sənədlərin  populyarlığı  haqqında  əyani  formada 

məlumat verilir. 

 

---

 

 

56 

SNAP (

www.snap.com

) ilkin axtarış üçün nəzərdə tutulub və 

bir sıra cəhətlərinə görə DİRECTHİT  sisteminə oxşayır.  Burada 

da saytların populyarlığı və oxşar mövzular istifadəçilərin rəyləri 

ilə (istinadların sayı və baxılma müddəti) müəyyənləşdirilir. Bəzi 

xüsusiyyətlərinə  görə  SNAP  sistemi  DIRECTHIT  sistemindən 

müsbət  mənada  fərqlənir.  Məsələn,  sorğuya  cavab  kimi  verilən 

saytların  və  oxşar  mövzularıın  (Related  Searches)  siyahıları  ilə 

yanaşı,  oxşar  kateqoriyaların  (Related  Categories)  siyahısı  da 

ekrana  çıxarılır.  Həmin  siyahıda  SNAP-ın  tematik  kataloqunda 

tapılan  saytların  rast  gəlindiyi  bölmələr  göstərilir.  SNAP-ın 

kataloqu xüsusi redaktorlar (insanlar) tərəfındən hazırlanır. Onlar 

ən populyar saytları seçib, onları təsvir edir və kataloqun uyğun 

bölmələrinə yerləşdirirlər. Kataloqun bölmələri həmçinin tapılan 

sayt  haqqında  qısa  informasiyada  da  qeyd  olunur  (əgər  sayt 

tematik kataloqa daxil edilibsə). Bu cür saytlar «TopWeb Sites» 

(ən yaxşı Web saytlar) kateqoriyasında təsvir edilirlər. 

 

 

 

Şək. 

3.16. 

Barauzerin baş səhifəsi 

 

SNAP-ın cavablar pəncərəsində «TOPWebSites» kateqoriya-

sından  sonra  «LiveDirectory»  (Müvəqqəti  Qovluq)  kateqoriyası 

---