N. N. Musayeva Kİtabxana informatikasi azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirinin 21. 08. 01 tarixli 917 saylı əmri ilə Ali məktəb tələbələri üçün dərs
Yüklə 2,93 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 001 Yazı İdentifikatoru.
- Nümunə
- 022 Hökumət Nəşrlərinin Nömrəsi.
- 101 Sənədin Dili.
- 105 Kodlaşdırılmış Məlumatlar Sahəsi: Kitablar.
41
simvolları əks etdirir. İndikatorlara və altsahələrə malik deyildir
. 010 Beynəlxalq Standart Kitab Nömrəsi (ISBN). Sahə Beynəlxalq Standart Kitab Nömrəsini əks etdirir. Birdən artıq düzgün ISBN nömrəsi yazılması tələb olunduqda təkrarlanır. İndikatorlar təyin olunmayıb. $a altsahəsində ISBN
indeksi(devislə), $z altsahəsində sonradan ləğv olunmuş, səhv verilmiş və ya səhv çap olunmuş ISBN nömrəsi yazılır. Nümunə: 010_ _$a0‐11‐884094‐0$z0‐11‐884094‐X 020 Milli Biblioqrafiya Nömrəsi. Sahə milli biblioqrafik agentlik tərəfindən sənədə verilmiş nömrəni və agentliyin yerləşdiyi ölkənin kodunu əks etdirir. İndikatorlar təyin olunmayıb. $a altsahəsində ölkənin kodu, $b altsahəsində agentlik tərəfindən sənədə verilmiş nömrə, $z altsahəsində isə yazıya verilmiş səhv nömrə yazılır. 022 Hökumət Nəşrlərinin Nömrəsi. Sahə hökumət müəssisəsi tərəfindən və ya həmin müəssisə adından nəşr edilmiş kitablara verilmiş nömrəni əks etdirir. İndikatorlar
ölkənin kodu, $b altsahəsində hökumət müəssisəsi tərəfindən verilən nömrə, $z altsahəsində isə hökumət nəşrinə verilmiş səhv nömrə yazılır. Nümunə:022_ _$aUS$bHE17.302.W58/91
ABŞ hökümət nəşrlərinin nömrəsi 100 Ümumi İşlənmə Məlumatları. Sahə müəyyən mövqelərdə yazılmış kodlaşdırılmış məlumatları əks etdirir. Biblioqrafik yazıda iştirakı mütləqdir və
təkrarlanmır. İndikatorlar təyin olunmayıb. $a altsahəsində
ümumi işlənmə məlumatları müvafiq mövqelərdə yazılır. Simvolların mövqeləri 0‐dan 35‐ə qədər nömrələnir.
42 •
Mövqe 0‐7‐da biblioqrafik yazının kompüterə daxil edilməsi tarixi yazılır. Tarix 8 simvollu kod şəklində: ilk dörd simvol ili, V və VI ‐ ayı, VII və VIII simvollar isə yazının tərtib olunduğu günü göstərir. •
çoxcildli kitablar üçün –d, nəşri bir ildən artıq davam edən çoxcildli kitablar üçün‐ g kodu yazılır. •
ildən artıq davam edən çoxcildli kitablar üçün nəşrə başlanma tarixi yazılır. •
çoxcildli kitablar üçün nəşrin bitdiyi tarix yazılır. Kitablar üçün 4 probel qoyulur. •
aşağıdakı kodlar siyahısına uyğun yazılır: a ‐ gənclər üçün, ümumi xarakterli ; k ‐ həddi‐buluğa çatmışlar üçün, elmi; m ‐ həddi‐buluğa çatmışlar üçün, ümumi xarakterli; u – məlum deyil. Kodlar soldan sağa qoyulur. Bütün istifadə olunmayan mövqelər probellərlə doldurulur. •
statusunu təyin edən aşağıdakı kodlardan biri yazılır: a ‐ federal/milli b ‐ ştat (respublika) f ‐ dövlətlərarası (hökümətlərarası) y ‐ qeyri‐hökumət nəşri. •
halda isə 0 kodu yazılır. 43 • Mövqe 22‐24‐də kataloqlaşdırma dilinin kodu yazılır (Bax: əlavə A). •
Mövqe 25‐də yazıda istifadə edilmiş transliterasiya qaydalarının tipini bildirən aşağıdakı kodlardan biri yazılır: a ‐ ISO transliterasiya qaydaları; b ‐ digər qaydalar; c ‐ qarışıq transliterasiya qaydaları: ISO və digər qaydalar; y ‐ transliterasiya qaydaları istifadə edilmir. •
istifadə olunan əlifba qrafikasını təyin edən ikisimvollu kodlardan biri yazılır: 01 ‐ əsas latın ; 02 ‐ əsas kirill ; 03 ‐ genişləndirilmiş 14 latın; 04 ‐ genişləndirilmiş kirill qrafikas. •
Mövqe 30‐33‐də əlavə simvollar yığımını təyin edən kod yazılır. Əgər əlavə simvollar yığımı tələb olunmursa, mövqelərdə probel qoyulur. •
Mövqe 34‐35 –də kitabın sərlövhəsinin əlifba qrafikasını bildirən aşağıdakı kodlardan biri yazılır: ba‐ latın ca‐kirill da‐yapon‐qeyri‐müəyyən əlifba db‐yapon‐kandji dc‐yapon‐kana ea‐çin
14 Genişlənmiş qrafika dedikdə latın və ya kirill əlifbasınin hərfləri ilə birgə istifadə olunan xüsusi işarə və simvolların yığımı başa düşülür.
44
ga‐yunan ha‐ivrit ja‐koreya zz‐digər Nümunə: 100_ _$a19801205d1960_ _ _ _k _ _y0engy0103_ _ _ _ba
onun hissələrinin və sərlövhələrinin dili, həmçinin tərcümə olunmuş kitabın orjinal dili haqqında kodlaşdırılmış informasiyanı əks etdirir. Dillərin 3 simvollu kodları Əlavə A.‐da verilmişdir. Mütləqdir. 2 indikatora malikdir. Birinci indikator tərcümə indikatorudur və əgər sənəd orijinaldırsa 0 qiyməti, sənəd orijinaldan tərcümədirsə və ya aralıq tərcümədirsə 1 qiyməti, kitab xülasə (rezyume) istisna olmaqla digər dildə informasiyaya malikdirsə 2 qiyməti alır. İkinci indikator təyin olmayıb. $a altsahəsində kitabın mətninin, $b altsahəsində aralıq tərcümənin, $c altsahəsində orijinalın, $d altsahəsində kitabın xülasəsinin , $b altsahəsində isə mündəricatın dilinin kodu yazılır.
1011_$aeng$brus$dger$dfre Kitab ingilis dilindədir, rus dilindən tərcümə olunub, alman və fransız dilində xülasəyə malikdir. 102 Nəşr və ya İstehsal Ölkəsi. Sahə
kataloqlaşdırılan kitabın nəşr olunduğu ölkənin kodunu əks edir. ibarətdir. İndikatorlar təyin olmayıb. $a altsahəsində nəşr ölkəsinin kodu yazılır.
Sahə kitablar haqqında kodlaşdırılmış məlumatları əks etdirir. İndikatorlar təyin olmayıb. $a altsahəsində kitab haqqında kodlaşdırılmış məlumatlar müəyyən mövqedə Yüklə 2,93 Mb. Dostları ilə paylaş:
|