Oliy matematika, statistika va ekonometrika

O`zbekiston Respublikasida aholini tabiiy harakati ko`rsatkichlari 
Jadval 10.3.
15
 
3
“O`zbekiston aholisi” statistik to`plam. T: 2014 y. 
3a
O`zbekistonda ijtimoiy rivojlanishi va turmush darajasi statistik to`plam” 2016 y. 70.b. 
Yillar 
Tug`ilish 
O`lim 
Tabiiy o’sish 

---

43 
Aholi statistikasining tabiiy o’zgarishiga ta’sir etuvchi ko’rsatkichlaridan biri aholini o’lim holatining ta’sirini 
o’rganish. O’lim darajasini ifodalovchi ko’rsatkichlarga: umumiy o’lim koeffitsiyenti, bir yoshgacha bo’lgan bolalar 
o’limi, ya’ni bu koeffitsiyent (oddiy va Rats) usulida va aholini yoshi bo’yicha guruhlangan koeffitsiyenti shulardan o’lim 
darajasini ifodalovchi asosiy ko’rsatkich bu o’limning umumiy koeffitsiyenti, va u quyidagi formula yordamida 
aniqlanadi:
Bu yerda: K 
o’l
– umumiy o’lim koeffitsiyenti 
– 1 yoshgacha o’lgan bolalar soni 
– o’rtacha aholi soni 
Mamlakatning ijtimoiy va iqtisodiy holatini tariflovchi ko’rsatkichlardan biri bu 1 yoshgacha bolalar o`limi 
ko’rsatkichi hisoblanadi. Bolalar o’limi 2 usulda aniqlanadi: 
1.Oddiy . 2.Rats. 
Oddiy usulda bolalar o’limini aniqlash quydagi formuladan foydalaniladi. 
Bu ko’rsatkich promellida hisoblanadi, ya’ni har 1000 tug`ulgan bolalardan o’lganlar soni, ya’ni; 
Bu yerda: m – joriy yilda 1 yoshgacha o’lgan bolalar soni 
N – joriy yilda tug’ilgan bolalar soni 
Go’daklar o’limini yanada aniqroq ifodalash uchun “Rats” usulini qo’llash maqsadga muvofiq. 
Bu yerda: 
N
0 
– oldingi yilda tug’ilgan bolalar soni 
N
1
– joriy yilda tug’ilgan bolalar soni 
m-joriy yilda o’lgan bolalar soni
Soni ming 
kishi 
Koeffitsiyentda, ‰ 
Soni ming 
kishi 
Koeffitsiyentda ‰