Orxan pamuk məNİm adim qirmizi
Yüklə 3,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 13. MƏNƏ LEYLƏK DEYİRLƏR
131 xalının qırağında oturtmuĢ, bir az arxada dəftərdarbaĢını təsvir edib, onun əlinə borc siyahılarını oxuduğu dəftəri vermiĢ, bir-birilərinə boyunlarındakı buxovu və zəncirləriylə bağlanmıĢ borc məhkumlarını padĢahın hüzurunda dərd və əzab içində, qaĢları çatılmıĢ, üzləri sallaq, kimini gözüyaĢlı göstərmiĢ padĢah onları həbsdən qurtaracaq əfvi qısaca elan elədiyinə görə hamısının xoĢbəxtliklə söylədiyi duaları, Ģeirləri müĢayiət eləyən ud və tambur çalanları qırmızı geyimdə vermiĢdim. Borca batmağın əzab və utancını yaxĢı baĢa salsın deyə heç nəzərdə tutulmadığı halda – bədbəxt məhkumların sonuncusunun yanında pəriĢanlıqdan çirkinləĢmiĢ bənövĢəyi geyimli arvadıyla qızılı fəracəli, uzun saçlı və kədərli gözəl qızını çəkmiĢdim. ZəncirlənmiĢ, sıraya düzülmüĢ borcluların iki səhifəyə necə yayıldıqlarını, rəsmin içindəki qırmızının gizli məntiqini – qədim ustadların heç görmədikləri bir iĢi – eĢqlə nəqĢ elədiyim qıraqdakı iti və padĢahın atlazdan kaftanını eyni rəngə boyamağım kimi baxıb-baxıb, arvadımla gülüĢə-gülüĢə danıĢdıqlarımızı bu çatıq qaĢlı Qaraya da danıĢacaqdım ki, nəqş eləməyin həyatı sevmək demək olduğunu baĢa düĢsün, amma o, məndən çox ayıb bir Ģey soruĢdu. Görəsən, yazıq Zərif əfəndinin harada ola biləcəyini bilirəmmi? downloaded from KitabYurdu.org
132 Yazığa bir bax! Demədim ki, beĢ qəpiyə dəyməz bir təqlidçi təzhibi yalnız pul üçün eləyəndi, ilhamı qıt bir səfehdi. «Xeyr, – dedim, – bilmirəm». Heç
ərzurumlu vaizin
ətrafındakı təcavüzkarların Zərif əfəndiyə bir pislik
eləyəcəkləri barədə düĢünmüĢdümmü? Özümü saxladım, demədim ki, o da onlardandır. «Xeyr, – dedim, – niyə?» Bu, Ġstanbul Ģəhərində əsiri olduğumuz yoxsulluq, vəba,
əxlaqsızlıq, rəzillik Peyğəmbərimiz Rəsulullah zamanındakı islamiyyətdən uzaqlaĢıb, yeni, çirkin adətlər qazandığımızdan və firəng üsullarının aramıza sızmasından baĢqa heç bir Ģeylə izah oluna bilməz. Vaiz Ərzurumi elə belə deyir, amma düĢmənləri ərzurumilərin musiqi çalınan təkkələrə hücum elədiklərini, övliya məzarını dağıtdıqlarını iddia eləyib, padĢahı tovlamaq istəyirlər. Ġndi mənim Ərzurumi həzrətlərinə onlar kimi düĢmənçilik bəsləmədiyimi bildiklərinə görə, deməli, nəzakətlə: «Zərif əfəndini sənmi öldürdün?» – demək istəyirlər. Bu Ģayiələrin nəqqaĢlar arasında çoxdan yayıldığı qəfildən yadıma düĢdü. Ġlhamsız, bacarıqsız, qabiliyyətsizlər dəstəsi indi böyük keflə mənim alçaq qatilin biri olduğumu yayır. Bu downloaded from KitabYurdu.org
133 qısqanc nəqqaĢlar kütləsinin iftiralarını məhz ciddi qəbul elədiyinə görə hoqqanı bu sərsəri Qaranın o çərkəz baĢına endirmək istədim. Qara gördüyü hər Ģeyi yadında saxlaya- saxlaya naxıĢ otağıma tamaĢa eləyir: uzun kağız topalarına, mürəkkəb dolu çanaqlara, boya kasalarına, iĢləyəndə aradabir diĢlədiyim almaya, arxadakı ocağın qırağında duran qəhvədanıma, qəhvə fincanlarıma, döĢəkcələrə, pəncərənin yan aralığından sızan iĢığa, səhifənin enini-uzununu yoxlamaq üçün istifadə elədiyim güzgüyə, çəkələklərimə və orada qapı döyüləndən sonra tələsik otaqdan çıxanda arvadımın saldığı üçün qıraqda günah kimi duran qırmızı qurĢağına diqqətlə baxır. Ondan düĢüncələrimi gizlətməyimə baxmayaraq, çəkdiyim rəsmləri və içində yaĢadığım bu otağı həyasız və təcavüzkar baxıĢlarının ixtiyarına verirəm: bilirəm, məndəki bu qürur hamınızı heyrətləndirəcək, amma ən çox pul qazanan və deməli, ən yaxĢı nəqqaĢ mənəm! Çünki Allah nəqşin sevinc olmasını istəmişdi ki, aləmin də sevinc olduğunu baxmağı bacarana göstərsin.
downloaded from KitabYurdu.org
134
downloaded from KitabYurdu.org
135
13. MƏNƏ LEYLƏK DEYİRLƏR
Günorta namazı vaxtıydı. Qapı döyüldü. Baxdım ki, lap uĢaqlığımızdakı Qaradı. Bir-birimizi qucaqladıq. ÜĢümüĢdü, içəri çağırdım, evin yolunu necə tapdığını belə soruĢmadım. ƏniĢtəsi onu mənim yanıma göndərmiĢdi ki, ağzımı arayıb görsün Zərif əfəndinin niyə yoxa çıxdığını, harada olduğunu bilirəmmi. Amma yalnız ondan yox, Ustad Osmandan da xəbər gətirmiĢdi, «Bir sualım var», – dedi; Ustad Osman deyib: «Əsl nəqqaşı o birilərindən fərqləndirən şey zamandı». Nəqşin zamanıdı. Nə düĢünürəm? Qulaq asın.
NAXIġ VƏ ZAMAN
Hamının bildiyi kimi, qədimdən bizim ailənin nəqqaĢları, məsələn, qədim ərəb ustaları da dünyaya firəng kafirinin bu gün baxdığı kimi baxır, hər Ģeyə küçədəki sərsəriylə itin, dükandakı downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 3,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|