O`zbek tili iboralarga juda boy til hisoblanadi



Yüklə 0,6 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə53/83
tarix23.04.2022
ölçüsü0,6 Mb.
#85913
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   83
iboralar otish orqali oquvchilarning nutqini ostirish metodikasi

“Ma‟nosini  kim 

chaqdi?” 

o„yinini  qo„llasa  bo„ladi.  Bunda  dastlab  o„quvchilarni  ikki  guruhga 

bo„lib, 

“Bilag„onlar”

  va 


“Topqirlar” 

deb  nom  beramiz.    Musobaqalashayotgan 

birinchi

 

qatordagi  o„quvchilar  frazeologik  birikmalar  bilan  almashtirish  mumkin 

bo„lgan  fe‟llarni  aytadi, ikkinchi  qatordagi  o„quvchilar  esa  shu  fe‟lni  frazeologik 

birikma bilan almashtirishlari kerak.Masalan, 

               I qator                                     II qator 

            Gapirmadi ─                og„ziga talqon soldi 

            Quvondi ─                   do„ppisini osmonga otdi 

            G‟azablandi ─              tepa sochi tikka bo„ldi.  




 

48 


           O„ldi ─                          joni uzildi, qazo qildi. 

           Tushundi ─                   mag„zini chaqdi. 

           Charchadi ─                  tinkasi quridi.  

           Uxlamadi ─                   mijja qoqmadi. 

           Qo„rqdi ─                      yuragi dov bermadi. 

           Ajablandi ─                   yoqasini ushladi. 

           Aralashdi ─                   bosh qo„shdi. 

           Ochqoldi ─                   qorni piyozning po„stiday bo„ldi. 

           Uylandi ─                     boshi ikkita bo„ldi. 

           O„ldirdi ─                      boshini yedi. 

           Yutqazdi ─                    boy berdi. 

           Kutilmaganda ─            tomdan tarasha tushganday. 

           Uxladi ─                        ko„zi ketdi, ko„zi ilindi. 

           Maqtanadi ─                  aravani quruq olib qochadi. 

          Achchiqlandi  ─             fig„ono falakka ko„tarildi. 

          Esankiramoq ─               hushini yo„qotmoq. 

          Uyalmasdan ─                qaysi yuz bilan. 

          Hurmatlashdi ─              o„tqazgani joy topolmadi. 

 

   Xuddi  shu  o„yinning  boshqa  turida  har  bir  frazeologik  birikmani  ma‟nodoshi 



bilan almashtirish talab qilinadi. 

               I qator                                                II qator. 

 Do„ppisini osmonga otdi            ─        boshi osmonga yetdi. 

Og„ziga talqon soldi                    ─       “lom-mim” demadi. 

Joni uzuldi                                   ─        olamdan o„tdi. 

Yoqasini ushladi                          ─        hayratda qoldi. 

Yuragi shuv etib ketdi                 ─        yuragi orqasiga tortib ketdi. 

Mijja qoqmadi                             ─        ko„z yummadi. 

Yuragini hovuchlab                     ─        jonini hovuchlab. 

Qo„ldan bermoq                          ─        boy bermoq. 




 

49 


Yuzaga chiqmoq                         ─         ro„yobga chiqmoq. 

Esi og„di                                      ─        aqldan ozdi. 

Shamolga uchmoq                      ─        zoye ketmoq. 

Shovqin solmoq                          ─        boshiga ko„tarmoq. 

Ta‟bi xira bo„ldi                         ─        ta‟bi tirriq bo„ldi. 

Og„zi bormadi                            ─        tili bormadi. 

Oila qurmoq                              ─         bir yostiqqa bosh qo„ymoq. 

 


Yüklə 0,6 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   83




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə