O`zbek tili iboralarga juda boy til hisoblanadi
Yüklə 0,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- O„rmon podshosi
|
Topshiriq . Quyidagi so„zlar birikmasining ma‟nosini izohlang.
Bu topshiriqni bajarish jarayonida o„quvchilarga muammoli savol bilan murojat qilib, chuqur mushohada qilish ko„nikmasi hosil qilamiz va mustaqil fikrlashini rivojlantiramiz. O„quvchilar oldiga qo„yilgan qator muammoli savollarga javob berish natijasida berilga tasviriy ifodalarning ma‟nosini izohlab, unga teng kelgan so„zni topishadi. Masalan:
tasviriy ifodasini izohlashda o„quvchilarga Podshoh kim ?, O„rmonda ham podshoh bo„ladimi? O„rmon podshosi qaysi hayvon? kabi muammoli savollar berishimiz mumkin.
Bu muommoli savolga o„quvchilar quyidagicha javob berishi mumkin. 59
Podshoh - biror bir davlatni, xalqni va jamiyatni boshqaruvchi kishi. U mamlakatning tinchligini , farovonligini taminlab, xalqni o„z ortidan ergashtiruvchi hukmdor. O„rmonda ham podshoh bo„lishi mumkin. O„rmonda, asosan, yovvoyi hayvonlar va qushlar yashaydi. O„sha hayvonlarga, qushlarga boshchilik qiladigan, ularni o„z ortidan ergashtiradigan hayvonga o„rmon podshosi deyiladi. Bu hayvon sherdir. Biz buni ertaklarda o„qib, multfilmlarda ham ko„rganmiz. Demak, o„rmon podshosi – sher .
tasviriy ifodasiga ─ Nur deganda nimani tushunasiz?, Nur bilan farzand orasida aloqadorlikni qanday tushunasiz? kabi savollar berishimiz mumkin. Bu savollarga quyidagicha javob berishi mumkin. Ko„zimning nuri – tasviriy ifodasida asosiy diqqat nurga qaratilgan. Inson hamisha yaxshilikka qarab intiladi. Har qanday epizotik holatda ham o„z maqsadida foydalanishga harakat qiladi. Bilamizki, nur (ko„pincha quyosh nuri nazarda tutiladi) olamni munavvar qiluvchi timsoldir. Nur tushunchasidagi ifoda ko„zga o„tgan. Natijada ko„zning nuri olamni munavvar qiluvchi vosita vazifasini o„tamoqda.
Ana shu nur ma‟nosi ota-ona uchun farzand timsoliga ko„chirilgan. Darhaqiqat, ota-onaning (insonning) butun orzu-umidlari, istaklari farzand bilan bog„liqdir. Nur olamni yoritganidek, farzand ota-ona olamini yorituvchi manbadir. Bu o„z o„rnida sharqona (o„zbekona) odob-axloq normalariga mos keladi. Demak, ko„zimning nuri tasviriy ifodasining ma‟nosi– farzanddir. tasviriy ifodasiga ─ Quyosh nima va qanday vazifani bajaradi? Qalbning ham quyoshi bo„ladimi? kabi savollar berishimiz mumkin. Bu savollarga o„quvchilar quyidagicha javob beriladi. Quyosh - olamni yoritguvchi, nurafshon qilguvchi osmon jismi bo„lib, u butun yer yuzini o„zining zarrin nurlari bilan isitadi.Uning issiq taftidan butun 60
insonlar, barcha mavjudot bahra oladi. Quyoshning bu xususiyatlari qalbga ko„chganda, qalbimizni isituvchi, nurafshon qiluvchi degan ma‟no kelib chiqadi. Bizning qalbimizni isituvchi, nurafshon qilguvchi inson – dunyodagi eng buyuk zot onadir.
tasviriy ifodasining ma‟nosi esa – ona so„ziga teng keladi.
tasviriy ifodasiga – Kema qayerda suzadi? Daryodami ? Dengizdami? Ko„ldami?, Dengizning tebranishini yana nimalarga o„xshatasiz? kabi savollar berishimiz mumkin. Kema asosan dengizda suzadi. Dengiz suvining tebranishini keng maydonlardagi paxta yoki
bug„doyzorlarning shamolda tebranishiga o„xshatishimiz mumkin. Bu zangori kema tasviriy ifodasi orqali paxta teraydigan mashina nazarda tutilmoqda. Demak, zangori kema – paxta teraydigan mashina .
Bu topshiriqni bajarish jarayonida o„quvchilar tasviriy ifodalar va ularning xususiyatlari haqida umumiy tasavvurga ega bo„ladilar. Chunki topshiriqni bajarish jarayonida o„zlari faol ishtirok etadilar, tasviriy ifodalarning nutqdagi ta‟sir kuchini his qiladilar. O„quvchilardagi ana shu umumiy tushuncha va xulosalarni mustahkamlash maqsadida nazariy ma‟lumotni tushuntiramiz. Yangi mavzu bayoni ekranga slayd asosida chiqariladi.
Yüklə 0,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|