O‘zbekiston milliy universiteti horijy filologiyasi fakulteti O‘zbek

.

• Prof.A.Abduazizov va prof.A.Nurmonovning ta’kidlashlaricha, unlilarning lablangan va lablanmaganlik hamda tilning vertikal harakatiga asoslangan belgilari fonemalarning fonologok xususiyatlarini ifodalaydi. Tilning gorizontal harakati esa fonologik jihatdan ahamiyatsiz bo‘lib,fonemaning asosiy belgilari qatoriga kirmaydi, chunki ularning old qator va orqa qator bo‘lishi lablarning ishtirokiga va turli kombinator-pozitsion omillarga bog‘liqdir.
• Lablanmaslik tilning tishlar tomon siljishini ,lablanish esa tilning tishdan orqaga tortilishini taqozo etadi. Demak,old qator (i,e,a) va orqa qator (u,o‘,o) unlilarning fonologik xususiyatlari lablar ishtirokisiz namoyon bo‘lmaydi.