O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi urganch davlat universiteti iqtisodiyot fakulteti 221-Menejment(mmb) guruh talabasi Otajonova Sabinaning

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR.............................................................34


KIRISH
Mavzuning dolzarbligi: o‘zbekistonda ham turistik xizmatlar standartlashtiriladi va sertifikatlashtiriladi. Bu ish O‘zbekiston metrologiya va standartlashtirish markazi va « o‘zbekturizm» MK tomonidan amalga oshiriladi.

Bunda doimo bosh talab xavfsizlikdir. Mahsulot yoki xizmatni sertifíkatlashtirish berilgan mahsulot yoki xizmat turiga bo‘lgan talablar asosida amalga oshiriladi.

Bular tartibga tushirilgan va keraklicha o‘rnatilgan qoidalar majmuasi standartlar, qoidalar, talablardir. Davlat, soha, idoraviy standartlar qat’iy hisoblanadi, shuningdek, qoidalar, talablar, tavsiyalar va boshqa me’yorlar uchrab turadi. Mahsulot yoki xizm atning standartlar, talablar yoki qoidalarga mos kelishini tekshirish majburiy yoki ixtiyoriy bo’lishi mumkin.
M ajburiy sertifikatlashtirish qonunchilik orqali o‘rnatiladi. O‘zbekiston Respublikasining «Turizm to ‘g‘risida»gi qonunida turistik mahsulotni majburiy sertifikatlash yozib qo‘yilgan. Mazkur qonun bo'yicha turistik mahsulot turga boMgan huquqdir.
Binobarin, qonunga asosan huquqni sertifikatlashtirish zarur bo‘ladi, bunga esa hali jahonda hech kim o‘rganm agan. Shunday bo‘lsa ham, agar huquqni sertifikatlashtirib bo‘lmaslikdan diqqatni boshqa tom onga bursak, barcha xizm atlar sifatini ham baholash yetarli darajada oddiy emasligi ko‘rinib qoladi.
O‘z-o‘zini boshqarish tizimi, masalan, uyushm alar, ittifoqlarva boshqa jam oatchilik tashkilotiari, m ehm onxonalar birlashmalari o‘zlarining xususiy xizmat ko‘rsatish standartlarini o‘matadilar, ular faqat mazkur birlashma qatnashchilariga tegishlidir. Xalqaro AKKOR mehmonxonalar tizimi turli mamlakatlardagi 110Odan ortiq mehmonxonalarni birlashtiradi, lekin bu tizim dagi m ehm onxonalarning barchasi mehmonlarga xizmat ko‘rsatishning yagona standartiga bo‘ysunadilar, yagona firma uslubini qo’llaydilar.
AKKOR tizimining maxsus organi ko‘rsatilayotgan xizmatlarning yagona standartga muvofiqligini tekshirib turadi. Respublikamizda turistik xizmatlar ko‘rsatuvchi turoperator va turagentliklar, mehmonxona va transport tashkilotiari, ovqatlantirish va ekskursiyalarni tashkil etuvchi korxona — tashkilotlarni majburiy sertifikatlashtirish tizimi yaratilgan.
Qarorlarni qabul qilish jarayoni «O‘zbekturizm» MK tomonidan qat’iy aniq belgilangan vaqtda amalaga oshiriladi, lekin amaliyotda ba’zan ayrim kechikishlar ham kuzatiladi.
Shunga qaramasdan, litsenziya berish yoki berishni rad etish to‘g‘risidagi «O‘zbekturizm» MKning qarori litsenziya oluvchi tomonidan barcha zaruriy hujjatlar ariza bilan birgalikda taqdim etilganidan so‘ng 3Okundan ortiq bo‘lmagan muddatda qabul qilinadi.
Ekspertlarning fikriga qaraganda, bu huquqni muhofaza qilish organlari, moliya va soliq organining zaruriy tekshirishlari bilan bog‘liqdir. Masalan, turizm sohasidagi faoliyat uchun litsenziya oluvchi firma egalari (xo‘jayinlari) to‘g‘risida ma’lumotlar jo‘natiladigan muassasalar ro‘yxatiga Milliy xavfsizlik xizmati, Ichki ishlar Vazirligi (IIV), Tashqi ishlar vazirligi,
Tashqi iqtisodiy aloqalar agentligilari kiradi. Har qanday holatda «O‘zbekturizm» MK 15 kun muddat ichida, taqdim etilgan hujjatlar bo‘yicha ekspert xulosalarini tayyorlaydi, hujjatlarni ko‘rib chiqadi hamda litsenziyani berish yoki uni rad etish (bermaslik) to‘g‘risidagi qaror bayonnomasini tasdiqlaydi.
Undan so‘ng «O‘zbekturizm» MK uch kun muddat ichida litsenziya oluvchini natijalar to‘g‘risida xabardor qiladi, ya’ni unga bank rekvizitlari ko‘rsatilgan holda yozma shaklda bevosita taqdim etadi yoki jo‘natadi (unda davlat poshlinalarini to‘lash muddati va hisob raqamlari aks etishi kerak). Bir vaqtning o‘zida litsenziya oluvchiga litsenzion kelishuvni imzolash uchun jo‘natadi. Shuni qayd qilish kerakki, agar 3 oylik muddat ichida yuqorida qayd qilingan litsenziat kelishuvi tuzilmasa va davlatposhlinasi to‘lanmagan holatlarda hukumat komissiyasi litsenziyani bekor qilish to‘g‘risida qaror qabul qilish huquqiga ega.