O’zbekiston respublikasi oliy talim vazirligi samarqand veterinariya medisinasi instituti tabiiy va ilmiy fanlar kafedrasi

A
10600


va rubinli lazerdan 


A
6943


foydalaniladi. Tubidagi 
o`stmani yuqotish uchun klinik oftelmoskopiyada rubinli lazerning tatbiq 
etilishini qanday tushuntirish mumkin. 
143.
Rubinli lazer bilan 


A
6943


ishlayotganda ko‘zga kelib tushadigan 
yorug‘lik energiyasining miqdori 2,10
-8
jouldan ortmasligi kerak. Lazer nuri 
2 joul energiyaga ega bo‘lganda tekshiruvchining ko‘z shkastlanmasligi 
uchun ma’qul bo‘lgan yorug‘lik filtrining qalinligini hisoblang. Yorug‘lik 
filtrning yutish ko‘rsatkichi 4,6 mm
-1
144.
Bir qancha fotobiologik reaktivlar suv molekulalarining yorug‘lik ta’sirida 
dissotsiyalanishiga asoslangan. Suv molekulalarining dissotsiyalash uchun 
12,6 eV energiya zarur. Bu reaksiyani amalga oshiruvchi yorug‘lik nuri 
to‘lqin uzunligi nimaga teng. 
145.
To‘lqin uzunligi 200 nm bo‘lgan qisqa to‘lqinli ultrabinafsha nurlar 
bakteriyalar tarkibiga kiruvchi oqsil moddasi strukturaning o‘zgarishiga 
kuchli bakteritsid ta’sir qiladi. Shu oqsillarning strukturasini o‘zgartirish 
uchun zarur bo‘lgan energiyani aniqlang. 
146.
Rux plastinkasi to‘lqin uzunligi 200 nm bo‘lgan yorug‘lik bilan 
yoritilganda uchib chiqadigan fotoelektronlar tezligini aniqlang. Chiqish ishi 
4 eV. 
147.
Konsentratsiyasi 0,2 mol/

bo‘lgan suvdagi yod (I
2
) eritmasining yutuvchi 
qatlami 2 sm qalinlikka ega. 300 mkm uzunlikdagi to‘lqin uchun solishtirma 
yutish ko‘rsatkichi 
)
/(
13
sm
mol




bo‘lgan eritmaning optik zichligini 
aniqlang. 
148.
Balandligi 6 sm bo‘lgan kyuvetaga solingan qon eritmasidan yorug‘lik 
o‘tganda uning intensivligi 12% ga kamayadi. Qon eritmasi 

---

109 
konsentratsiyasini 
aniqlang. 
Beer 
qonunidagi 
qolishtirma 
yutilish 
koeffitsientini 0,325 
)
,
/(
mol
sm

. 
149.
1% li oqsil eritmasi tasodifan shuncha miqdordagi konsentratsiyasi 
noma’lum oqsil bilan aralashtirib yuborildi. Nefolomerlash paytida 
fotometrik maydonlarning yoritilganligi, 1% li eritmaning qalinligi 24 mm 
aralashmaning esa 30 mm bo‘lgan tenglashib qolgan 1% li eritma aralashgan 
oqsil eritmasining konsentratsiyasini aniqlang. 
150.
Qon mazogiga energiyasi 0,16 j/sm
2
bo‘lgan rubin lazeri nuri bilan ta’sir 
qilganda eritrotsitlarning buzilishi kuzatilgan. Bitta eritrotsitni buzish uchun 
qancha energiya kerak, agarda uni diametri 8 mm bo‘lgan disk shaklida deb 
faraz qilsak. 
151.
Quyoshdan saqlaydigan ko‘zoynak shishaning diametri 50 mm ustiga 
perpendikulyar holda tushgan yorug‘lik oqimining 5% ni qaytaradi, 
shishadan o‘tgandan keyin yorug‘lik oqimi 125 lm ga teng bo‘lib qolgan 
bo‘lsa, shishaning kunduzgi yoritilganlik 20 lk bo‘lgandagi yutilish va 
o‘tkazish koeffitsientlarini aniqlang. 
152.
Oftolmologiyada lazer nuri ko‘z pardadagi ajralgan qavatlarni kavsharlash 
uchun ishlatiladi. Bu operatsiya uchun zarur bo‘lgan energiya 50 mJ. Agarda 
impuls cho‘ziqligi 5 ms bo‘lsa va u 0,05 mm
2
pardasiga tushayotgan bo‘lsa, 
nurning intensivligini aniqlang. 
153.
To‘lqin uzunligi 0,04 A
0
bo‘lgan rentgen nurlanishi kvantning energiyasi, 
massasi va harakat miqdorini aniqlang. 
154.
Rentgen nurlarining tutash spektrdagi minimal to‘lqin uzunligi 0,1A
0
bo‘lsa, rentgen trubasining antikatodiga tushadigan elektronlar tezligini 
aniqlang. 
155.
Yumshoq mato qalinligi 4 sm ga oshganda undan o‘tuvchi rentgen 
nurlarining intensivligi 9 marta kamayadi, matoning chiziqli yutilish 
koeffitsientini aniqlang. 
156.
Terapiyada aktivligi 

kM
9
10
5
,
1


bo‘lgan radonli vannalar ishlatiladi. 10 
sutkadan so‘ng vannadagi suvning aktivligi qanday bo‘lgan. 
157.
1 sm
3
dengiz suvida 10
-13
g 
266
88
Ra
bor. Qancha suv 1 mKi aktivlikka ega. 
158.
Qalqonsimon bezning funksional holatini tekshirish uchun bemorning 
og‘zidan tarkibida radioaktiv yod bor 25 ml 10% li glyukoza eritmasi 
yuborilgan eritma yuborilgan paytda uning solishtirma aktivligi 0,08 
MkiG‘ml bo‘lsa, eritmadagi yod (grammlarda) miqdorini aniqlang. 
159.
G‘alla zararkunandalarini o‘ldirish uchun omborlarda massasi 1 g bo‘lgan 
sim shaklidagi radioaktiv kobalt ishlatiladi. Kobaltning bu simdagi miqdori 
umumiy massaning 0,01% tashkil qiladi. Kobaltning aktivligini aniqlang. 
160.
Katta qon aylanish doirasida qon oqimining tezligini aniqlash uchun 
bemorning o‘ng tirsak venasiga 60 mKi aktivlikdagi 
24
11
Na
ga ega fiziologik 
eritma yuborish zarur. Eritma yuborilgandan 3 soat ilgari, solishtirma 
aktivligi 230 mKi/ml qilib tayyorlangan eritmaning qancha miqdorini (ml 
da) yuborish lozimligini aniqlang. 

---

110 
161.
Massasi 5 kg bo‘lgan quyonga ovqat bilan qo‘shib har 1 kg massasi 
uchun 0,01 lli natriy radioaktiv moddasi yuborildi. Bir sutkadan so‘ng quyon 
badanidagi natriyning aktivligini aniqlang. Organizmdan natriyning o‘z-
o‘zidan chiqib ketishi sutkasiga 50% ga teng.