Keyinchalik psixodiagnostikada yangi metodlar yaratilishi
bilan birga birlashtirilgan
(kombinatsiya qilingan) testlar qo‗llanila boshlandi. Masalan, aqlni o‗rganish metodlari orasida
amerikalik psixolog D.Wechsler(1939, 1955)ning subtestlari keng tarqaldi.
Yangi proektiv
metodlar ham yaratilib, keng foydalanila boshlandi. (Amerikalik psixolog G.Murray(1935,
1943)ning Tematik Appertseptsion Testi (TAT), nemis psixologi S.Rosenswegning frustratsiyaga
bo‗lgan reaktsiyani o‗rganish bo‗yicha testi va boshqalar.) Shaxsiy savolnomalar (MMRI, 16 PF)
keng tarqaldi.
2.3.Sobiq ittifoqda psixodiagnostika va eksperimental psixologaya fanining taqdiri
Rus psixologiyasida diagnostik metodlardan foydalanish o‗z tarixiga ega. Bu jarayonda shartli
ravishda 2 bosqichni ajratish mumkin.
Birinchi bosqich o„tgan asr 20-yillarining boshidan 30 yillar
o‗rtasigacha bo‗lgan davrni o‗z
ichiga oladi. Bu davrda pedagogika va psixotexnikada test metodlari keng tarqaldi. Bunga bog‗liq
ravishda pedalogiya – bola haqidagi fan rivojlana boshlandi. Uning predmeti –
bolalar hayotini
o‗rganish, irsiyatning rolini, jismoniy va ma'naviy taraqqiyot
qonunlarini aniqlash, bolalar
psixikasida kasallik ko‗rinishlarini o‗rganishdan iborat (K.N.Kornilov, 1917).
Bu davrda
psixologik diagnostikaning rivojlanishiga M.S.Bernshteyn, L.S.Vigotskiy, P.P.Blonskiy,
S.G.Gellershteyn, N.D.Levitov, G.I.Rossolimo, P.I.Shpilreyn, A.M.Shubert va boshqalar katta
hissa qo‗shdilar. Olimlar tomonidan ilgari surilgan qator ilg‗or
fikrlar keyinchalik
rivojlantirilmadi, chunki 1936 yildan keyin bu sohadagi barcha tadqiqotlar to‗xtatildi va
psixodiagnostikaning keyingi rivojlanishiga jiddiy to‗siq Yuzaga keldi. Mashhur rus psixologi
L.S.Vigotskiy shaxs psixik taraqqiyoti xususiyatlarini o‗rganishga muhim hissa qo‗shdi.
Uning
ta'limoti insonga xos bo‗lgan psixik jarayonlar va inson ongining tarixiy rivojlanishiga
bag‗ishlandi.
Uning fikricha, bolalar psixik taraqqiyoti insoniyat madaniyatini o‗zlashtirishi
natijasida ro‗y beradi. Bunda shaxs shakllanishida ta'lim va tarbiya jarayonlari etakchi rol
o‗ynaydi.
Psixodiagnostikaning
rivojlanishidagi
Dostları ilə paylaş: