O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta

 
63 
 
 
 
3-ilova  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
2.Amaliy mashg`ulotlar uchun matеriallar: 
 
     Т.Elеrs «SHaxsning muvaffaqiyatga erishish motivatsiyasini    aniqlash» mеtodikasi  
 
         SHaxsning ijtimoiy xulq motivatsiyasi va muffaqiyatga yo‘nalganligi, uning harakat dasturi hamda 
maqsadlarida namoyon bo‘ladi.  
Shaxsning ijtimoiy huquq motivatsiyasi va muofaqiyatga yo‘nalganligi, uning harakat dasturi hamda 
maqsadlarda namoyon bo‘ladi. Muvaffaqiyatga yo‘nalgan shahslarda o‘z-o‘zini nazorat qilish va boshqarish sifatlari 
yuqori bo‘ladi, ikkinchi toifadagi kishilarda juda past bo‘ladi. Psixologiyada shahsning ijtimoiy hulq motivlari 
o‘rganuvchi hilma-hil metodikalar mavjud. Shulardan biri T.Elersning ,, Muvaffaqiyat motivatsiyasi,, metodikasi 
hisoblanadi. 
         Tajriba maqsadi: sinaluvchilarning muvaffaqiyatga erishish motivatsiyaini o‘rganish. 
 Tajriba materialari: test savolnomasi, javoblar varaqasi qalam kerak bo‘ladi. 
 Sinaluvchiga ko‟rsatma: sizga 41-ta hukmlar keltirilgan bilank taqdim etiladi.        Sizning vazifangiz o‘z nuqtayi 
nazaringizdan kelib chiqib ,,ha‖ yoki ,,yo‘q‖ deb javob berishdan iborat. 
        ,, Ha‖ javobingizni tegishli ,,+‖ belgisi bilan, ,,Yo‘q‖ javoblarni ,, -‖ belgisi bilan belgilanadi. 
         Tajribaning borishi: tajriba individual yoki guruhiy tartibda o‘tkazilishi mumkin. 
Savollar 
1.Hayotdagi muvaffaqiyat tasodiflarga ko‘ra oldindan qilingan hisob kitoblarga ko‘ra bog‘liq deb o‘ylayman. 
2.Agar men o‘zimning sevimli mashg‘ulotlarimdan ayrilsam unda men uchun hayotning mazmuni yo‘qoladi. 
3.Men uchun har qanday ishning oqibati natijasidan ko‘ra uning bajarilish jarayoni uhim. 
4. Men odamlarning o‘z yaqinlari bilan bo‘lgan munosabatlarning yahshi emasliklaridan ko‘ra ishdagi 
muvaffaqiyatsizliklardan ko‘proq qayg‘uradilar deb hisoblayman. 
5.Mening fikrimcha ko‘pchilik odamlar yaqin kunlarga mo‘ljalangan maqsad bilan emas, balki uzoqa mo‘ljalangan 
maqsad bilan yashaydilar. 
6.Agar imkoniyat bo‘lsa ham hech kim sezmasligiga ishonchim komil bo‘lsa ham kinoga chiptasiz kirolmayman. 
7.Menning hayotimda muvaffaqiyatsizliklardan ko‘ra muvaffaqiyatli kunlar ko‘p bo‘lgan. 
8. Men amaliy ishdan ishbilarmon odamlardan ko‘ra his tuyg‘uli (ko‘ngilchan) odamlar ko‘proq yoqadi. 
9.Hatto oddiy ishda ham men uning bazi elementlarni takomilashtirishga harakat qlaman. 
10. Muvaffaqiyatga erishish haqidagi fikrlarga berilib ketganimda ehtiyotkorlik choralarini ko‘rishni unitib 
qo‘yishim mumkin. 
11.Bolalaligimda meni ota-onam dangasa deb hisoblar edi. 
12. Men o‘zimning muvaffaqiyatsizligimga sharoit emas ko‘proq o‘zimni ayibdor deb hisoblayman. 
13. Ota-onam meni qattiq nazorat qilishgan. 
Guruhlar uchun 
topshiriqlar 
 
1-topshiriq.  
Shaxs va uning motivlari klassifikatsiyasi. 
SHaxslar va jamolar xulq-atvorining ўrganishning 
dolzarbligi. 
 
2-topshiriq  
Ijtimoiy  ustanovka  va  uni  profеssional  faoliyat 
mobaynida ўzgartirish muammosi
. 
 
3-topshiriq.  
Talabchanlik va ustanovka. 
―Faoliyat – ehtiyoj - motivatsiya‖ tushunchalarining 
o`zaro bog`liqligi. 
 

---

 
64 
14.Menda qobiliyatga nisbatan sabr toqad kuchli. 
15.O‘z maqsadlarimdan qaytishga muvaffaqiyatlarga erisha olmasligim haqidagi fikr emas balki dangasalik sabab 
bo‘ladi. 
16.Men o‘zimni o‘ziga ishongan odam deb hisoblayman. 
17. Muvaffaqiyatga erishish uchun garchi imkoniyatar mening foydamga bo‘lmasa ham tavakal qilishim mumkin. 
18.Men tirishqoq odam emasman. 
19.Hamma ishlar tekis(meyorida) ketayotgan bo‘lsa unda menning g‘ayratim yana oshadi. 
20.Agar men gazetada ishlaganimda unda turli voqiyalar yozishdan ko‘ra ko‘proq  odamlar yaratgan yangiliklarni 
yozgan bo‘lardim. 
21.Menning yaqinlarim odatda shahsiy rejalarim bilan ham fikr bo‘lmaydilar. 
22. Menning hayotga nisbatan bo‘lgan talablarimning darajasi o‘rtoqlarimning shunday talablaridan pastdir. 
23.Menning o‘zimni o‘ziga ishongan odam deb hisoblayman . 
24.Men boshqa ko‘pchilikga nisbatan izatalab emasman. 
25.Tatil nihoyasida men odatda ishga qaytishimni o‘ylab qolaman. 
26.Ishlagim kelgan payitlarda, men ishni boshqalarga nisbatan yahshiroq ya sifatliroq bajaraman. 
27.Men tirishib sitqi dildan ishlaydigan odamlar bilan tez kirishib ketaman. 
28.Men bekorchilik paytlarimda o‘zimni behalovat his qilaman. 
29.Men boshqalarga nisbatan ko‘proq masulyatli ishlarni bajaraman. 
30.Men o‘zim qaror qabul qilish kerak bo‘lganda buni sidqi dildan yahshi bajarishga intilaman. 
31.Menni do‘stlarim men bazan dangasa deb koyishadi. 
32.Mennning yutiqlarim malum manoda kasbdoshlarimga ham bog‘liq 
33.Rahbarning rayini qaytarish besamara ish. 
34.Bazan qanday ishni bajarayotganligi ham bilmaysan. 
35.Ishim yurishganda men betoqat bo‘lib qolaman. 
36.Men odatda o‘z yutiqlarimga ham ahamiyat beraman. 
37. Boshqalar bilan hamkorlikda ishlaganimda menning ishim boshqalarnikidan samaraliroq bo‘ladi. 
38.Ko‘pgina boshlab qo‘ygan ishlarimni ohriga yetkazganman. 
39.Men ish bilan band bo‘lmagan odamlarga havas qilaman. 
40.Men hukimronlikga va amalga intilgan odamlarga havas qilmayman. 
41.Men o‘zimning haqligimga ishonsam haqiqatni isbot qilish uchun har narsaga borishga tayyorman . 
 
Natijalar tahlili 
Sinaluvchining test savollariga berilgan javoblari ,,+‖ va ,,-― belgilariga qarab kalit asosida tekshiriladi.  
 
  ,,+‖ . 2,3,4,5,7,8,9,10,14,15,16,17,21,22,25,26,27,28,29,30,32,37,41. 
 ,,-― .  6,13,1,8,20,24,21,36,38,39, 
 
   Sinaluvchining to‘plagan ballarini hisoblab chiqandan so‘ng umumiy ball asosida sinaluvchining muvaffaqiyatga 
erishish motivlari va usulari haqida hulosa chiqarish mumkin. 
Baholash mezonlari. 
 
    1-10 sinaluvchining muvaffaqiyatga nisbatan motivatsiyasi past darajada 
   11-16 Motivatsiya darajasi o‘rtacha. 
   17-20 Yuqori 
   21 va undan yuqori – juda yuqori 
 
 
                                                   SHAXSNING IRODASINI O`RGANISH 
TЕSTI 
            Ushbu  ruhiy  holatni  aniqlash  uchun  maxsus  ishlab  chiqilgan  tеstdan  foydalanish  mumkin.  Tavsiya 
qilinayotgan fikrlarga shaxs «Ha» yoki «Yo`q» dеgan javob qaytarish kеrak.  
      1.Hayotdagi muvaffaqiyat tasodiflarga ko`ra oldindan qilingan hisob-kitoblarga ko`proq bog`liq bo`ladi dеb 
o`ylayman. 
      2.Agar o`zimning sеvimli mashg`ulotlarimdan ayrilsam, unda mеn uchun hayotning mazmuni yo`qoladi. 
 
3.Mеn uchun har qanday ishning oqibati, natijasidan ko`ra, uning bajarilish jarayoni muhim. 
 
4.Mеn  odamlarning  o`z  yaqinlari  bilan  bo`lgan  munosabatlarining  yaxshi  emasligidan  ko`ra,  ishdagi 
muvaffaqiyatsizlikdan ko`proq qayg`uradilar dеb hisoblayman. 

---