O‘zbekiston Respublikasi

Kk = (SFkq : SFuh)

Bu yerda: Kk – sof foydani kapitallashtirish

koeffitsienti;

SFkq – aktivlar (kapital)ni oshirishga yo’naltirilgan sof foydaning qismi;

SFuh – XYuS sof foydasining umumiy hajmi.

Kapitallashtirish jarayoni investitsion-innovatsiya strategiyasini amalga oshirish asosida faqat aktivlar qiymatini oshirishni emas, balki ulardan yanada samaraliroq foydalanishni ko’zda tutganligi bilan ham muhimdir. Uni quyidagi tartibda aniqlasa bo’ladi:

Ka = (Ko’ : Ao),

Bu yerda: Ka – aktivlarni kapitallashtirish

koeffitsienti;

Ko’ – tahlil davrida o’z kapitalining o’sishi;

Ao – tahlil davri oxiridagi aktivlar.
Kapitallashtirish jarayoni ishlab chiqarishga ilmiy yutuqlarning moddiylashganligini aks ettiruvchi ilg’or innovatsion ishlab chiqarish vositalari va texnologiyalariga qo’yiladigan shakldagi kapitalni intellektuallashtirishga asoslanishi kerak.

O‘zlarining faoliyatlariga yangi sifatiy talablarni ilgari surayotgan bozor o’zaro aloqalarining samarali tizimiga nisbatan tezroq kirish uchun XYuSlar tomonidan moliyaviy isloh qilishning asoslangan dasturini ishlab chiqilishi maqsadga muvofiqdir. Bunda butun xo’jalik-ishlab chiqarish faoliyatining natijasi sifatida yuqori yakuniy moliyaviy ko’rsatkichlarga erishishga alohida o’rin ajra-tilmog’i lozim. Bir vaqtning o’zida bunday dastur bozor omillari va iqtisodiy o’sish shart-sharoitlaridan foyda-lanish, shuningdek, innovatsion tarqqiyotning zamonaviy tendentsiyalarini amalga oshirish asosida XYuS faoliyati-ning samaradorligini oshirish bo’yicha choralar tizimini o’z ichiga qamrab oladi.

Moliyaviy isloh qilish dasturi quyidagi chora va tadbirlarni amalga oshirishi maqsadga muvofiq:

• 
  XYuSning tashkiliy va mulkiy holatini o’zgartirish (yuqori samarali tashkiliy shakl, kapitalning tarkibiy tuzilishini o’zgartirish va uni samaradorlikni oshirish maqsadlari uchun joylashtirish, yuqori talabga ega bo’lgan mahsulotni ishlab chiqarishni rivojlantirish va h.k.);
  
• 
  ishlab chiqarishning investitsion-texnologik asosini o’zgartirish (asosiy fondlar va aylanma mablag’larning tarkibiy tuzilishi, innovatsion ruhdagi texnik va texnologik yangiliklarni joriy etish, ishlab chiqariladigan mahsulotlarni yangilash va h.k.);
  
• 
  ishlab chiqarish-xo’jalik faoliyatining yuqori yakuniy natijalariga
  

• 
  XYuSning ixtiyoriga qoldiriladigan sof foydaga erishish,
  

kompaniyaning qiymatini o’stirish va xarajatlarni qisqartirishning tashkiliy asosi bo’lgan puxta biznes-rejani ishlab chiqish;

• 
  XYuSning asoslangan marketing va baho strategiyasini ishlab chiqish;
  
• 
  XYuSning moliyaviy strategiyasini uning ishlab chiqarish- marketing siyosati bilan o’zaro ta’sirchanligi bog’liqligini e’tiborga olgan holda ishlab chiqish va amaliyotga joriy etish.
  

Yuqoridagilarning barchasi moliyaviy munosabatlarni tegishli tarzda qayta qurishni, XYuSni boshqarishda moliyaviy oqimlarning rolini oshirishni; tushum, xarajat-lar, foyda, soliqqa tortish norma (me’yor)lari, sof foyda, umumiy va o’zlik kapitalining hajmi va manbalaridan iborat bo’lgan moliyaviy indikatorlarning o’zgarishini monitoring qilish orqali moliyaviy boshqaruvning yaxlit samarali tizimini shakllantirishni talab qiladi. Bu ishlar, o’z navbatida, quyidagi shartlar asosida amalga oshirilishi mumkin:

• 
  XYuS xo’jalik-ishlab chiqarish faoliyati barcha tomonlari bilan moliyaviy oqimlarning o’zaro aloqadorligini kuchaytirish va ularda ishlab chiqarish omillari – moddiy, mehnat, axborot va boshqa resurslarning tegishli harakatlarini yanada to’laroq aks ettirish;
  

• 
  boshqaruv qarorlari qabul qilishda, XYuS moliyaviy resurslari o’sishining rezervlarini to’liq qidirib topish va amalga oshirishda uning moliyaviy-tahliliy xizmatlari rolini oshirish;
  
  • 
    XYuS faoliyatini moliyaviy resurslar bilan yanada to’liqroq ta’minlash uchun o’z bilimlarini sarf etayotgan moliyaviy menejment malakasi darajasini oshirish;
    
• 
  XYuS moliyaviy-xo’jalik faoliyati to’g’risida xalqaro andozalarga muvofiq ravishda ma’lumotlar olish, XYuSlar, firmalar va korporatsiyalar faoliyatida yuqori darajadagi samaradorlikni ta’minlash uchun moliyaviy hisobotning xalqaro andozalariga o’tish.
  

2.