P a ris nüsxəsi azərbaycan respubükast prezidentiNİN

ALTINCI MƏCLİS
Rum  vilayotindo  Xunis  adlı  bir  cl  var  idi.  Otuz  m in  evlik  bu  elin 
Ik>son  puşa  adlı  bir  puşıısı  var  idi.  Şalıların,  paşalann  horosinin  bir 
azarı  olur:  kim isi  arvadbaz,  kim isi  atbaz.  Həson  paşa  atbaz  idi.  Harda 
bir  cins  at  görürdü,  pulla  alıb  öz  tövləsinə  bağlayırdı.  G ünlərin  bir 
günü  H əsən paşa tövlədə  atlarına  baş  çəkən  zaman  vəzirinə  dedi:
-  Vəzir,  yeddi  iqlim padşahlarım n  sərtövlələrində  m ənim   atlarıma 
tay  at  olmaz.
V əzir dcdi:
-  Doğrudu,  amm a K oroğlunun Ç əm libeldə Qırat adlı bir atı var ki, 
yeddi  göylər padşahı  Keyvanın  da belə  atı  yoxdu.
H əsən paşa  dedi:
-   Vəzir,  necə  olursa-olsun,  Qırat  m ənim  olmahdı.
V ozir dedi:
-   Paşa,  K oroğlunun  dünya  m alına  ehtiyacı  yoxdu  ki,  pul  alıb  atı 
versin.  Elə  adam   da deyil ki,  to p -tü fən g lə  ondan  at  alasan.
H əsən  paşa dedi:
-   Vəzir,  kim   gedib  Qıratı  m ənə  gətirsə,  paşalığım ın  yarısını  ona 
bağışlayaram .  D esə  bu  da  azdı,  var-dövlətim in  yarısm ı  ona  verərəm , 
ya  da  yeddi  qızım dan hansını  istəsə,  qoy  onun olsun.  C arçılara de,  hər 
yerdə  car  çəkib  desinlər  ki,  varhdan,  yoxsuldan  h ə r  kos  gedib  Qıratı 
m onə  gətirsə,  m ükafatlandırılacaq.
V əzirin  əm ri  ilə  carçılar  h ə r yerdə  car  çəkdilər.  Koroğlunun  qor- 
xusundan  kim sə  bu  işə  girişm oyə  cürət  etmədi.  Gözünün  içinə  kimi 
keçəl  olan  bir  aşbaz  şəyırdi  var  idi,  adına  Keçəl  H om zə  deyirdilər. 
K eçəl H əm zə  carçıların  səsini  eşidəndə  ayaqyalın,  başaçıq vəzirin ya- 
nına  gəlib  m əsələd ən  halı  oldu.  V əzir dedi:
-  K eçəl  köpok  oğlu,  get  öz  işinlo  moşğul  ol!
K eçəl  dedi:
-  Ağa,  nə  olar,  məni  m otlobdon  hali  clo.
V əzir dedi:
-   Paşa  əm r  cdib  ki,  hor  kəs  K oroğlunun  Qıratını  Ç om libeldən  qa- 
çırdıb  ona  gətirso,  hər nə  istəso,  verocək.
Keçol  H əm zə  vozirə  dedi:
-  Pul  nəyim ə  gorokdi,  m ətboxdə h ə r gün bir batm an  qovun  qabığı 
gəm irirəm .
V əzir dedi:
-  Paşa deyir,  Qıratı  g ətirən  kəsə  v ar-dövlətim in  yarısını  verəcəm , 
onunla razılaşmasa, öz paşalığım a şərik edəcəyəm ,  buna da razı olmasa, 
ycddi  qızım var,  hansını  istoso,  ona verocoyom .
K eçəl H əm zə  qız  adı  eşidənde b ağ -b ağ  açılıb  dedi:
-  Vozir,  m ən paşanın  qızlarının yeddisini  də  görmüşom.  G örəsən, 
qızlarının ən kiçiyini m ən ə  verər?
V əzir dedi:
-  Ə lbəttə,  Qıratı  kim  gətirsə,  qız  da onundu.
K eçəl  H əm zə  əlini döşünə vurub  dedi:
-   V əzir,  bu  yalnız  m ənim   işimdi.  A ncaq  bir  şərtim   var,  m ənim  
özüm ü paşa  ilə  görüşdürm əlisən.
V əzir öz-özünə  dedi:  “M ən   bu q ə d ə r car çəkdirdim ,  kim sə  bu  işə 
c ü rə t  etm ədi.  Görünür,  şər  iş  alçaq  adam m   əlindən  gələr.  Doğrudan 
da,  bu  işi  bu keçəldən başqa,  heç kim  bacarm az” .
V əzir keçəlin əlindən tutub  paşanın  hüzuruna  gətirdi, dedi:
-   Paşa  sağ  olsun,  otuz  m in  evdən  bu keçəldən  başqa,  bir  n ə fə r də 
olsun  cürət  edib  qabağa  g ələn   olmadı.  Budu,  bu  keçəl  deyir,  Qıratı 
m ən   gətirərəm .
P aşa dedi:
-  Kcçəl,  Qıratı  gətirə  bilərsən?
K eçol  dedi:
-  Paşa sağ olsun,  getirsəm ,  nə  verersən?
Paşa  dedi:
-  Keçel,  h er ne  istesən,  vererem.
K eçəl  H em ze  dedi:
-   Yox,  açıq de  görüm,  n e  vereceksen?
Paşa  dedi:
-   V ar-dövletim in  yarısını.
K eçəl  dedi:
-   V ar-dövleti  neynirem.
Paşa  dedi:
-   Paşalığım a şerik ederem .
K eçel  cavab  verdi:
-  Paşalıq noyim e  gerekdi,  ac  qulağım ,  dinc  qulağım.
Paşa gülüb  dedi:
-  B əs  ne  isteyirsən,  ay keçel?
K eçəl  dedi:

---

-  Vəzir m ənə  deyəni  siz  dem ədiz.
Paşa dedi:
-   Yeddi  qızım   var,  Q ıratı  kim   g ətirsə,  qızların  hansını  istəsə,  ona 
verərəm.
Keçəl  dedi:
-  Bu  sözə  inanmıram.
Paşa dedi:
-  Keçəl,  neyləyim  ki,  sözüm ə  inanasan?
Keçəl dedi:
-  And  iç  ki,  qızlarm  hansını  istəsəm ,  verəcəksən.
Paşa Allaha  and  içdi.  K eçəl  H əm zə  paşaya  inanıb  dedi:
-  Mon  sənin  kiçik  qızına  vurulm uşam .  Başım ı  bu  yolda  qoyuram. 
Qıratı  gətirsəm ,  qızını  m ənə  verəeoksənm i?
Paşa dedi:
-   Arxayın ol.
Keçəl H əm zə  dedi:
-   Paşa  sağ  olsun ya  ölərəm ,  ya  da  Qıratı  gətirərəm .  Altı  aya kimi 
qayıtdım,  qayıtdım,  qayıtm asam,  bil  ki,  ölm üşəm .
Keçəl  H əm zə  Paşa  ilə  vidalaşıb  Ç əm libelə  üz  qoydu.  M ənzilbə- 
mənzil gedib günlərin b ir günündə  Ç əm libelə yetişdi.  Bir ay Çəmlibel 
ətrafm da dolamb  hər şeylə tam ş  oldu.  Sonra fıkirləşdi  ki,  Koroğlunun 
Dəli M ehtəri ilə dostlaşm asa, heç bir iş görə bilm oyəcək. Bir təhər ağa
-  nökər oyunu çıxannahdır.  K eçəl H əm zə  asta-asta sərtövləyə yaxın- 
laşdı.  Sərtövlənin  qabağında peyinin  ü stə  oturub  gözündən  abi-leysan 
kimi  yaş  tökm əyə  başladı.  D əli  M ehtər  tövləyə  gələn d ə  gördü  ki,  bir 
cmdır paltarlı  adam əlləri qoynunda peyinin üstə oturub göz yaşı tökür. 
Ürəyi  yamb  dedi:
-  Ay keçəl,  kim sən?  N iyə  ağlayırsan?
Keçəl H əm zə  dedi:
-   Ay  ağa,  Allah  heç  kəsi  qərib  eləm əsin.  Q əribəm ,  başım  da  ke- 
çəldi,  heç  kəs  m ənə  baxmır.  G ündə  bir  qarın  çörək  verənim   olsaydı, 
qulluğunda  dayanıb  nökərçilik edərdim .
Dəli M ehtərin ona yazığı  gəldi,  fıkirləşdi ki, bütün aləm  Koroğlu- 
nun  çörəyini  yeyir,  bunu  aparun  bir  loxm a  çörək yeyib  sərtövlədə  iş- 
ləsin.  Dəli  M ehtər  keçəlin  əlin d ən   tutub  tövləyo  apardı.  Bir  vedrə  su 
qızdırıb  qollarım  çırm alayıb  keçəlin  başını  tə r-tə m iz   yudu.  Sonra 
köhnə  paltarlarından  bir  dəst  K eçol  H em zəy ə  verdi.  Bəli,  Keçəl 
Həmzə Çəmlibeldə qalıb xidm ət g östən n əy ə başladı.  Qıratm buxovunun
açarı  K oroğluda,  D üratınkı  isə  Dəli  M ehtərdə  olurdu.  Düratı  Eyvaz 
minirdi.  M ehtər  elə  birinci  gündən  Düratın  buxovunun  açarını  Keçəl 
H əm zəyə  verdi.  K eçəl  gördü  Qıratı  oğurlaya  bilm əyəcək,  öz-öziino 
dedi:  “Qırat  olm asın  D ürat  olsun.  Q ırat  da  D üratın  balasıdı  da.  Bir  də 
paşa  nə  bilir  ki,  D ürat  hansıdı,  Qırat  hansı.  Düratı  aparıb  qızı  alaram, 
sonralar  işin üstü  açılanda  qızı  m əndən  alm ayacaq k i” .
B ir gün  K oroğlu  tö v ləy ə  golib  gördü  Dəli  M ehtər yatıb,  bir  keçəl 
də  qaşov  əlin d ə  Düratı  qaşovlayır.  K oroğlu  o  vaxta  qədər keçəli  gör- 
m əm işdi,  keçəl  də  K oroğlunu  tanım ırdı.  K oroğlu  tövlənin  qapısından 
baxıb  gördü  cani-dildən papağm ı  yerə  qoyub,  qollarını  çırm alayıb  elə 
bir tərz d ə  D ürata qaşov çə k ir ki,  Allahın heyvam  qıvrılıb  açılır.  T ə z ə - 
d ən   K oroğlunun  canına  lərz ə  düşdü,  öz-ö zü n ə  dedi:  “Bu  köpək  oğlu 
düz  adam a  oxşam ır” .  İçəri  girib  dedi:
-   A y  it  balası,  bu  necə  qaşov  çəkm əkdi,  heyvanın  dərisini  soyur- 
san  ki?
D əli M ehtər k eçələ d ö n ə-d ö n ə tapşırm ışdı ki, başqa adamı tövləyo 
buraxm asın.  K eçəl K oroğlunu görən kim i  dəm ir toxm ağı  götürüb  K o- 
roğlunun üstünə  cumub  dedi:
-   Ə claf,  bu  toxm aqla  başını  əzərəm ,  de  görüm   kimson,  burada 
n ey ləy irsən ?
K oroğlu  qəzəblənib:
-  V ələdüzna,  m ənim  üstüm ə golirsən -  deyəndo,  Dəli  M ehtər yu- 
xudan  oyanıb  Koroğluya  baş  əydi.  K oroğlu  D əli  M ehtərdən  soruşdu 
ki, bu kim di? D əli M ehtər ərz elədi ki, C əlali K oroğlu sağ olsun,  sonin 
çörəyini  yeyənin  sayı-hesabı  yoxdu.  Bu kcçol  do  çox  qoçaq,  zirək  bir 
cavandı.  Sənin  bir tikə  çörəyini  yeyib  atlara  baxır.
K oroğlu  dedi:
-   M on  çöroyim i  əsirgəm irəm ,  am m a  bu  haram zadadan  gözüm   su 
içm ir.  Bu,  at  oğrusuna oxşayır.
K eçəl H om zə  Koroğlunu tamyıb qorxusundan qaçıb qatırın dalında 
gizləndi.
D əli  M ehtor dcdi:
-   Ey  C əlali,  bu  keçəl  polad  olsa  da,  ondan  beş  iyno  çıxmaz.
K oroğlu  dedi:
-   Özün  bil,  atlardan  m uğayat ol.
K eçəl H əm zə Q ıratdan üm idini kəsib Düratın yəhor-yüyonini  bor- 
kidib  hazırladı.  D əli  M ehter  Koroğlunun  m əclisindən  sərxoş  tövloyə

---