Qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti neft va gaz fakulteti «texnologik mashinalar va jihozlar» kafedrasi

Stantsiyalar sonini oshirish va luping yotqizish usulining iqtisodiy ko`rsatkichlari.

Haydash oralig`ining o`tkazuvchanlik qobiliyatini oshirish uchun luping yotqizish yo`li bilan shu samaraga erishish mumkin. Lekin χ>2<sup>1F(2-m)</sup> bo`lsa, ikkala usulning qo`shilishi ham samara beradi, ya‘ni neft haydash stantsiyalar sonining oshirilishi bilan birga luping yotqizish ishlari ham amalga oshiriladi.

Bu usullarning qay biri yaxshiroqligini keltirilgan sarf (P) ga qarab tanlanadi.
Bitta neft haydovchi stantsiyasi mavjud bo`lgan magistral neft quvuri uchun (P) quyidagiga teng:
1. Stantsiyalar sonini oshirganimizda – П_oshr=К_сm(Е_н+α_cm)+Э_oshr+З;
2. Luping yotqizganimizda - П_л=К_л(Е_л+α_л)х+Э_л;
Bu yerda: К_сm- yangi stantsiya uchun ketgan kapital mablag`;
К<sub>л</sub> – luping uzunligi birligi uchun ketgan kapital mablag;
Е<sub>н</sub> – normativ samaradorlik koeffitsienti;
ast, α<sub>л</sub> – amortizatsiya va joriy ta‘mirlash uchun mablag`lar;
Э_oshr, Э_л – elektr energiya uchun harajat;
Z – yangi stantsiya uchun boshqa harajatlar (maosh, suv, moylash narxi)
Luping uzunligi x va Э_oshr va Э_л – harajatlar maxsus aniqlanadi.
Boshqa kattaliklar maxsus adabiyotlardan olinadi. Luping uzunligi quyidagi formula bilan aniqlanadi:
х=l/(1-)(1-1/χ^2-m) (3)
Elektr energiyasi uchun ketadigan harajatlarni quyidagi formuladan
aniqlash mumkin:
Э_oshr=S_э(GН_dif)/(367η)+S_kuйN;
Эл=S_э(GН_dif)/(367η);
S_э – elektr energiya narxi (sum / kVt s); G - kerakli bo`lgan o`tkazuvchanlik qobiliyati (t/yil); Н_dif – diffirentsial napor (Эл – uchun bitta stantsiyaniki, Э_oshr – uchun ikkita stantsiyaniki ya‘ni mavjud va qo`shimcha); η – nasos agregatlarining F.I.K.; S<sub>kuy</sub> – quyilgan quvvat uchun xaq (so`m FkVt yil); N – nominal quvvat (kVt).